هدف از هر اختراع و فناوری، ساده و راحت ساختن زندگی است. واقعیت افزوده این پتانسیل را دارد که نقش بزرگی در بهبود حوزه بهداشت و درمان ایفاء کند. تنها با گذشت چند سال از نخستین بکار گیری واقعیت افزوده (AR) در حوزه پزشکی، این فناوری جایگاه ویژه ای را در امور جاری پزشکان و پرستاران و نیز زندگی بیماران به خود اختصاص داده است.
این فناوری جدید، صنعت پزشکی و بهداشت و درمان را به لحاظ ایمنی و کارآیی بهبود می بخشد. در حال حاضر، واقعیت افزوده تغییرات قابل توجهی در حوزه های پزشکی زیر ایجاد کرده است:
* جراحی (جراحی کم تهاجمی)
* آموزش پزشکان آینده
* تشخیص بیماری
ابزار موجود در واقعیت افزوده همچنین می تواند با درک حالات صورت، تن صدا و طرز ایستادن و نشستن فرد به تشخیص علائم افسردگی و سایر بیماریهای روانی کمک کند.
راه های بکار گیری واقعیت افزوده در بخش پزشکی
واقعیت افزوده در هر حوزه، اشکال و کاربردهای مختلفی دارد. در بخش بهداشت و درمان نیز از کاربردهای متفاوتی برخوردار است و برنامه های کاربردی و اپلیکیشن های متفاوتی را در این بخش به کار می گیرد. در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می کنیم.
توضیح علائم
آیا تاکنون در وضعیتی قرار داشته اید که توصیف آن برای پزشک دشوار بوده باشد و نتوانید به درستی بگویید چه چیز شما را آزار می دهد؟ این مشکل برای همه ما کمابیش پیش آمده است و ریشه آن می تواند عدم دانش کافی باشد. مهمتر از همه آنکه، این مسئله در تشخیص دقیق تأثیر می گذارد.جهت یافتن راه های رفع این مشکل اقداماتی صورت گرفته است. به منظور افزایش سطح آگاهی بیماران، اپلیکیشن پزشکی EyeDecide از واقعیت افزوده جهت نشان دادن شبیه سازی بینایی استفاده می کند.
دغدغه های پرستاری
حدود 40% از اولین تزریق داخل وریدی با شکست مواجه می شوند و این نسبت در مورد کودکان و بیماران سالخورده حتی بیشتر است. اپلیکیشن AccuVein از واقعیت افزوده جهت فائق آمدن بر این آمار منفی استفاده می کند. یک اسکنر دستی بر روی پوست رگهای بیمار را نشان می دهد. این کار موفقیت یافتن رگ در نخستین آزمایش را به میزان 5ر3 برابر افزایش می دهد. به همین دلیل است که این اختراع بیشترین توجه و قدردانی را از طرف کارکنان پزشکی و نیز عموم مردم به خود اختصاص داده است.
عمل جراحی
واقعیت افزوده در هیچ حوزه ای به اندازه پزشکی به ویژه در بخش جراحی کاربرد نداشته است، یعنی جایی که به معنای واقعی کلمه به نجات جان افراد کمک می کند. بازسازی سه بعدی اندام یا تومورها به جراحان در انجام عمل جراحی کمک می کند.به عنوان مثال جراحی ستون فقرات به طور معمول پروسه طولانی و دشواری است. اما با استفاده از واقعیت افزوده زمان این عمل می تواند کاهش یافته، خطرات کم شده و نتایج بهتری حاصل شود. استارت آپ Augmedics هدست واقعیت افزوده ای را برای جراحی های ستون فقرات ساخته است. این فناوری یک مدل سه بعدی از سی تی اسکن ستون فقرات را پوشش داده به طوری که جراح می تواند چیزی شبیه به اشعه ایکس را دریافت کند.
سونوگرافی
چند وقتی است که سونوگرافی انقلاب کوچکی در حوزه پزشکی ایجاد کرده و امروزه، فرصت دیگری در این زمینه با استفاده از واقعیت افزوده بوجود آمده است. در حال حاضر چند شرکت نرم افزاری واقعیت افزوده، اسکنر سونوگرافی مفیدی را روانه بازار کرده اند که به کمک عینک های هوشمند همانند یک نمونه سنتی کار می کند. این فناوری فوائدی بسیار زیادی دارد. به ویژه در کشورهای در حال توسعه، در پزشکی نظامی (جبهه های جنگ) و حتی در آمبولانس بسیار مفید و کارآمد می باشد.
کنترل و مدیریت دیابت
در سال 2017 تعداد مبتلایان به دیابت در سراسر جهان به 425 میلیون فرد بزرگسال رسید و هر سال این میزان در حال افزایش بوده است. در سال 2014 گوگل از برنامه هایی برای ساخت لنزهای تماسی هوشمند (Google Contact Lens) پرده برداری کرد که عملکرد اصلی آن اندازه گیری میزان گلوکز در اشک می باشد. این کار به افراد مبتلا به بیماری دیابت کمک کرده زندگی سابق خود را داشته بدون آنکه به طور دائم نگران میزان قند خون خود باشند.
مسیر یابی
مدت زمان زیادی است که از واقعیت افزوده در اپلیکیشن های مسیر یابی استفاده می شود. با اشاره به تلفن خود، اطلاعاتی در خصوص اماکن مورد علاقه تان (موزه، هتل، فروشگاه، ایستگاه مترو و غیره) کسب خواهید کرد. واقعیت افزوده به همین ترتیب می تواند اطلاعات مفیدی در زمینه نزدیک ترین بیمارستانها در اختیار فرد قرار دهد. به عنوان مثال اپلیکیشن EHBO به یافتن نزدیک ترین دستگاه شوک الکتریکی خارجی خودکار (AED) کمک می کند.
داروسازی
راه دیگر افزایش سطح آگاهی بیماران، ترغیب آنها با استفاده از واقعیت افزوده است. واقعیت افزوده امکان نمایش اطلاعات مربوط به داروها را به شکل قابل فهم و به یاد ماندنی فراهم می سازد. واقعیت افزوده مبتنی بر نشانگر، مدل سه بعدی داروها، عملکرد اصلی آنها و نحوه عملکردشان در بدن را در اختیار بیماران قرار می دهد.
فوائد استفاده از واقعیت افزوده برای بیماران
* خطرات مرتبط با جراحی کم تهاجمی را کاهش می دهد. مانیتورها، نمایش اطلاعات حیاتی و تصاویر گرفته شده توسط دوربین آندوسکوپی را می توان با عینک های هوشمند واقعیت افزوده جایگزین کرد.
* تصمیمات آگاهانه بهتری در خصوص درمان صحیح و پیشگیری از بیماری اتخاذ می شود. افرادی که در آینده قصد بچه دار شدن دارند می توانند از واقعیت افزوده برای اهداف آموزش و آماده سازی خود استفاده کنند. گرچه اپلیکیشن های واقعیت افزوده هنوز قادر به یافتن بیماریها و علائم نیستند اما چنین اپلیکیشن هایی فرصتی را برای درک چگونگی عملکرد بهتر بدن در اختیار ما قرار می دهند.
* پروسه های درمانی را قابل تحمل تر می سازد. اپلیکیشن AccuVein که پیش از این در مورد آن صحبت کردیم، زندگی هم بیماران و هم کارکنان پزشکی را آسان تر می سازد.
* مراقبت بهتر در دوران نقاهت، به این معنی که اپلیکیشن های واقعیت افزوده به افرادی که بیمارستان را ترک می کنند کمک کرده تا معالجات خود را در خانه ادامه دهند.
فوائد آن برای پزشکان
* آموزش و تربیت دانشجویان رشته پزشکی و همچنین آموزش بدون ایجاد خطرات احتمالی با استفاده از واقعیت افزوده میسر می شود. فناوری واقعیت افزوده آموزش پزشکی را تعاملی تر ساخته و به دانشجویان کمک می کند تا از نظریه و تئوری در دنیای واقعی استفاده کنند. به عنوان مثال، HoloLens ساخته شده توسط مایکروسافت می تواند یادگیری آناتومی انسان را به روشی کاملاً جدید متحول سازد.
* این فناوری به پیشبرد پروسه های پزشکی و کارهای روزمره کمک می کند. هنوز هم محبوب ترین پلتفرم واقعیت مجازی در پزشکی Google Glass است به این دلیل که بسیار راحت بوده و دستها در آن آزاد هستند. اما شاهد راه اندازی بسیاری از فناوری ها و ابزارهای جدیدی مانند هدست های مختلف، اسکن دستی، نمایشگرهایی که بر روی سر قرار می گیرند و غیره نیز هستیم.فناوری واقعیت افزوده ارزش خود را در بخش پزشکی نشان داده است و قطعاً در سالهای آتی شاهد تغییرات بزرگتری در این زمینه خواهیم بود. با افزایش هزینه های درمانی، واقعیت افزوده نقش مهمی در پیشگیری، کنترل و درمان میلیونها انسان ایفاء خواهد کرد.
منبع: rasekhoon
همچنین بخوانید:
اشتراک گذاری داده های سلامت به چه معنیست؟
تشخیص و درمان سرطان به کمک اینترنت اشیا و هوش مصنوعی
کاهش ریسک بیماری ها با استفاده از پرونده الکترونیک سلامت