هدف این نوشتار تعریف تله مدیسین (Telemedicine) یا پزشکی از راه دور است اینکه چگونه انجام می گیرد ؟چه مواردی در اجرای موفق تله مدیسین مؤثر است؟ و چه محاسن و منافعی دارد ؟
منظور از تله مدیسین استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات در پزشكی است با این هدف كه بتوان خدمات پزشكی را از راه دور و بدون نیاز به ارتباط معمول و رو در روی بیمار و پزشك ارائه كرد كه این امر مستلزم انتقال متن، تصویر، صوت، ویدئو و یا سیگنال های تبدیل شده الكتریكی است.تله مدیسین یک اصطلاح کلی است که شامل بکارگیری تکنولوژیهای مختلف و استفاده از شبکه های ارتباطی جهت ارتباط بین مراکز درمانی و آموزشی مختلف است .
انجمن تله مدیسین بریتانیا، تله مدیسین را چنین تعریف می كند : ارائه خدمات درمانی در جایی كه فاصله، فاكتور مهمی محسوب می شود ، توسط متخصصان حرفه ای با استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات برای تبادل اطلاعات صحیح در زمینه تشخیص، درمان و پیشگیری بیماریها و تحقیقات، با بهره گیری از جدیدترین دستاوردها در زمینه خدمات درمانی در راستای تامین هر چه بیشترسلامت افراد.
یک سیستم تله مدیسین یا پزشکی از راه دور از چهار قسمت مختلف تشکیل می گردد:
1. تکنولوژِی : شامل وسایل ارتباطی و دستگاههای جانبی
2.شبکه های ارتباطی
3.استفاده کنندگان (بیماران و کادر پزشکی )
4.قوانین و مقررات
هر یک از موارد بالا در جهت اجرای موفق تله مدیسین باید بصورت کامل و یکپارچه در نظر گرفته شوند.
تکنولوژی :
فناوری هایی که در پزشکی از راه دور بکار می روند شامل سخت افزار ها و نرم افزار و همچنین یک سری از دستگاههای جانبی است که جهت انجام فعالیتهای پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد . اشکال متنوعی از تکنولوژی در پزشکی از راه دور کاربرد دارند . مانند :
تلفن ، تلفن تصویری ،کامپیوترهای شخصی سیستمهای ویدئو کنفرانس و سیستم های ذخیره و ارسال و به شکل کاملا حرفه ای پکیج های پزشکی از راه دور
وسایل جانبی یک قسمت مهم از سیستم های پزشکی از راه دور را وسایل جانبی تشکیل می دهند. این وسایل و دستگاه ها می توانند به سیستم اضافه و یا به آن متصل شوند و امکان انتقال حرفه ای تصاویر فیلم و صدا از اعضاء بدن را فراهم می کنند .
شبکه های ارتباطی
دومین قسمت اصلی یک سیستم تله مدیسین ،شبکه های ارتباطی هستند. این ارتباطات الکترونیکی هستند که امکان اتصال وسایل فوق را میسر می سازند، اشکال مختلفی از شبکه های ارتباطی وجود دارند شبکه های قدیمی تلفن ، خطوط تلفنی دیجیتال مانند سوئیچ ها و شبکه های دیجیتال اختصاصی مانند ( Asynchronous Transfer Mode (ATMو میکروویو ها و شبکه های ماهوارهای و همچنین اینترنت.
از هریک از این شبکه ها میتوان جهت ارسال اطلاعات استفاده کرد.هرچند هریک دارای محاسن و معایب مخصوص به خود می باشند . انتخاب مناسب ترین شبکه جهت فعالیت مورد نظر به عوامل متعددی مانند پهنای باند مورد نیاز و نوع ارتباط بین دو نقطه مورد نظر و هزینه شبکه مورد نظر در آن منطقه و نیز امکان ارائه خدمات پشتیبانی محلی بستگی دارد .
مردم
حتی اگر یک شبکه مناسب جهت تله مدیسین ساخته باشید امکان استفاده عموم مردم از آن به راحتی میسر نخواهد بود.شبکه های مردمی عاملی بسیار مهم ،حتی مهمتر ازشبکه های ارتباطی الکترونیکی هستند و دقیقا به همین دلیل است که باید استفاده کنندگان از این سیستم را بطور دقیق انتخاب کرده و تحت آموزش و پشتیبانی قرارداد . به عنوان یک اصل ،اکثر افراد نیازمند آموزش در زمینه تله مدیسین هستند .اینکه پزشکی از راه دور چیست ؟ چگونه انجام میشود و برای آنان چه محاسنی در مقایسه با عدم استفاده از آن دارد. اگر مردم استفاده از پزشکی از راه دور را انتخاب کنند انگاه در خود نیاز به آموزش چگونگی استفاده از آن را احساس خواهند کرد. ودرانتها استفاده کنندگان (بهره وران )نیازمندپشتیبانی هستند( به شکل ایده ال 24 ساعت در شبانه روز و هفت روز هفته ) تا اگر با مشکلی مواجه شدند بتوانند سریعا با فردی در جهت حل مشکل ارتباط برقرار کنند .
قوانین و مقررات
پیش از اجرای طرح های تله مدیسین باید موارد حقوقی در این زمینه مشخص گردد .بطور مثال پرداخت هزینه ها، صدور گواهی ها و تعهدات در ار این زمینه به چه صورت امکان پذیراست . سوالی که می تواند مطرح گردد این است که چه کسی هزینه تله مدیسین را وقتی که بیمار و پزشک نزدیک هم نیستند تقبل می کند .اگر اشتباه و یا خطایی در حین انجام این عمل صورت گیرد مثلا اگر در نحوه کار دستگاههای جانبی مشکلی پیش آید و یا دچار خطا باشند چه کسی مقصر است ؟ پزشک متخصص ، بیمارستان ،کمپانی فروشنده دستگاه ها و وسایل جانبی و یا سرویس دهنده شبکه ارتباطی . مسائلی اینچنین هنوز در بسیاری از کشورهای دنیا نامشخص است .
نحوه کار سیستمهای پزشکی از راه دور
جهت انجام این فعالیتها ابتدا صدا و تصویر آماده انتقال میگردد و پس از تغییر و تبدیل توسط دستگاه مرکزی و واحد کد کننده منتقل می گردند . این تغیررات معمولا شامل دیجیتال کردن و فشرده سازی صدا و تصویر است و بعد از این مرحله اطلاعات آماده انتقال خواهد بود و به نقطه دیگر که در فاصله مکانی دورتری قرارداد منتقل می گردند.
یکی از محاسن استفاده از اطلاعات دیجیتالی قابلیت فشرده سازی آن می باشد فشرده سازی میزان پهنای باند مرد نیاز را کاهش می دهد و در نتیجه هزینه شبکه ارتباطی نیز کاهش میابد . یک مثال ملموس در این زمینه شاید مقایسه آب میوه و کنسانتره آن می باشد .کنسانتره آب میوه می تواندحمل شده ودر محل دورتر با اضافه کردن آب تبدیل به آب میوه گردد . مشابه این فرایند در این قسمت اتفاق می افتد، اطلاعات دیجیتال فشرده گشته ، منتقل گردیده و سپس بصورت اولیه بر می گردند .
محاسن تله مدیسین
به طور خلاصه، برخی مزایای تله مدیسین، عبارتند از :
صرفه جویی در وقت برای پزشک و بیمار
بهره گیری از بانک اطلاعات بیماران، جهت بررسی روند بهبود بیماری
استفاده از تجربیات پزشکان و متخصصان، در نقاط دیگر
سهولت تبادل نتایج آزمایشگاهی، تصاویر رادیولوژی و ...
بهبود ارائه خدمات پزشکی به مناطق روستایی و دورافتاده.
افزایش دسترسی به مراقبت های بهداشتی (شهری و روستایی)
بهبود کیفیت مراقبتهای بهداشتی
کاهش خطاهای پزشکی
بهبود دسترسی به اطلاعات، به ویژه در زمینه بیماری های واگیر و همه گیر
تبادل یافته های جدید پزشکی بین پزشکان سراسر جهان.
منبع: drlink
همچنین بخوانید:
راهکار جدید پرونده الکترونیک بیمار
پرونده الکترونیک سلامت بیمار و مزایای آن
مراقبت هوشمند سلامت