اینترنت اشیا (IoT) به شبکهای از دستگاههای هوشمند و متصل به اینترنت اشاره دارد که قادر به جمعآوری، تبادل و تحلیل دادهها بهصورت خودکار هستند. این فناوری به سرعت در حال گسترش است و در حوزههای مختلفی از جمله پزشکی و بهداشت کاربردهای فراوانی دارد. پزشکی از راه دور، که به عنوان Telemedicine نیز شناخته میشود، به ارائه خدمات پزشکی و ویزیت از راه دور از طریق فناوریهای ارتباطی اشاره دارد. هدف این مقاله بررسی تأثیر اینترنت اشیا بر پزشکی از راه دور و بهبود مراقبتهای بهداشتی، به همراه مزایا، چالشها و آینده این دو حوزه است.
اینترنت اشیا و کاربردهای آن در پزشکی
اینترنت اشیا امکانات جدید و نوآورانهای را برای مراقبت از بیماران فراهم میآورد. برخی از کاربردهای بارز اینترنت اشیا در پزشکی عبارتند از:
نظارت بر سلامت بیماران:
-
دستگاههای پوشیدنی: ابزارهایی مانند ساعتهای هوشمند و بندهای تناسب اندام قادر به جمعآوری اطلاعاتی مانند ضربان قلب، فشار خون، سطح اکسیژن خون، و میزان فعالیت بدنی هستند. این دادهها بهطور مداوم به پزشکان منتقل میشود، که امکان نظارت بر وضعیت سلامت بیماران را فراهم میآورد.
-
سنسورهای پزشکی: سنسورهای متصل به دستگاههای پزشکی، مانند مانیتورهای قند خون، میتوانند اطلاعات را بهصورت آنی جمعآوری کنند و در صورت بروز هرگونه ناهنجاری، به پزشک هشدار دهند.
مدیریت بیماریهای مزمن:
-
کنترل دیابت: دستگاههای متصل به اینترنت میتوانند به بیماران دیابتی کمک کنند تا میزان قند خون خود را بهطور مداوم زیر نظر داشته باشند و به پزشک اطلاعات دقیقی ارائه دهند. این امر به پزشکان این امکان را میدهد که درمان را بهطور مؤثرتری تنظیم کنند.
-
بیماریهای قلبی: دستگاههای نظارت بر قلب میتوانند بهطور مداوم وضعیت قلب بیمار را بررسی کنند و در صورت بروز مشکلات، به پزشک اطلاع دهند.
بهبود فرآیندهای درمانی:
-
تجویز دقیقتر دارو: با استفاده از IoT، پزشکان میتوانند در زمان مناسب و با دقت بیشتری داروها را تجویز کنند و بیماران را در روند درمان خود راهنمایی کنند.
-
مدیریت داروها: سیستمهای متصل میتوانند به بیماران یادآوری کنند که داروهای خود را در زمان مناسب مصرف کنند و در صورت عدم مصرف، به پزشک هشدار دهند.
تشخیص از راه دور:
-
تجهیزات پزشکی متصل: تجهیزات پزشکی مانند اکوکاردیوگرامها و مانیتورهای فشار خون متصل به اینترنت میتوانند اطلاعات را بهطور آنی به پزشکان ارسال کنند، که این امر به تشخیص سریعتر و دقیقتر بیماریها کمک میکند.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.
پزشکی از راه دور
پزشکی از راه دور به ارائه خدمات پزشکی از طریق فناوریهای ارتباطی اشاره دارد و به ویژه در شرایط خاصی مانند پاندمی اهمیت پیدا کرده است. برخی از مزایای پزشکی از راه دور عبارتند از:
دسترسی آسان:
-
خدمات پزشکی در مناطق دورافتاده: بیماران میتوانند بدون نیاز به سفر به مراکز درمانی، به خدمات پزشکی دسترسی پیدا کنند. این امر بهویژه برای افرادی که در مناطق دورافتاده یا کمجمعیت زندگی میکنند، بسیار حیاتی است.
-
کاهش زمان انتظار: با استفاده از پزشکی از راه دور، بیماران میتوانند به سرعت با پزشکان خود مشاوره کنند و نیاز به انتظار طولانی در صفهای بیمارستانها کاهش مییابد.
کاهش هزینهها:
-
صرفهجویی در هزینههای سفر: بیماران نیازی به صرف هزینه برای سفر به مراکز درمانی ندارند، که این امر میتواند به کاهش هزینههای درمان کمک کند.
-
کاهش هزینههای اداری: با کاهش نیاز به مراجعه حضوری، مراکز درمانی میتوانند هزینههای اداری و عملیاتی خود را کاهش دهند.
افزایش راحتی:
-
دسترسی به خدمات پزشکی در خانه: بیماران میتوانند از راحتی خانه خود به مشاورههای پزشکی دسترسی پیدا کنند و این موضوع میتواند استرس ناشی از مراجعه به بیمارستان را کاهش دهد.
-
تسهیل در ملاقات با متخصصان: بیماران میتوانند به راحتی با متخصصان مختلف ملاقات کنند، بدون اینکه نیاز به سفر به مکانهای مختلف داشته باشند.
نظارت مداوم:
-
ترکیب IoT و پزشکی از راه دور: ترکیب اینترنت اشیا با پزشکی از راه دور امکان نظارت مداوم بر وضعیت سلامتی بیماران را فراهم میکند. این امر به پزشکان این امکان را میدهد که بهطور دقیقتری وضعیت بیماران را پیگیری کنند و در صورت لزوم اقدام کنند.
چالشها و موانع
با وجود مزایای فراوان، اینترنت اشیا و پزشکی از راه دور با چالشهایی نیز مواجه هستند:
مسائل امنیتی و حریم خصوصی:
-
خطرات امنیتی: جمعآوری و انتقال دادههای پزشکی از طریق اینترنت ممکن است خطرات امنیتی و نقض حریم خصوصی را به همراه داشته باشد. هکرها میتوانند به اطلاعات حساس بیماران دسترسی پیدا کنند و این موضوع میتواند به عواقب جدی منجر شود.
-
قوانین حریم خصوصی: رعایت قوانین و مقررات مربوط به حریم خصوصی دادهها، از جمله قوانین HIPAA (قانون حمل و نقل و پاسخگویی بیمه سلامت) در ایالات متحده، برای حفاظت از اطلاعات بیماران ضروری است.
عدم دسترسی به فناوری:
-
فاصله دیجیتال: در برخی مناطق، دسترسی به اینترنت و فناوریهای لازم برای پزشکی از راه دور محدود است. این موضوع ممکن است به تفاوتهای قابل توجهی در دسترسی به خدمات پزشکی منجر شود.
-
نبود زیرساختهای لازم: در برخی کشورها یا مناطق روستایی، زیرساختهای لازم برای پشتیبانی از اینترنت اشیا و پزشکی از راه دور وجود ندارد.
نیاز به آموزش:
-
آموزش پزشکان و بیماران: پزشکان و بیماران باید با استفاده از فناوریهای جدید آشنا شوند تا بتوانند از مزایای آن بهرهبرداری کنند. این نیاز به آموزش میتواند زمانبر و هزینهزا باشد.
-
پذیرش فناوری: برخی از بیماران ممکن است در استفاده از فناوریهای جدید مشکل داشته باشند و این میتواند بر کیفیت خدمات پزشکی تأثیر بگذارد.
آینده اینترنت اشیا و پزشکی از راه دور
با پیشرفت فناوری و افزایش آگاهی از مزایای اینترنت اشیا و پزشکی از راه دور، انتظار میرود که این حوزهها در آینده بیشتر گسترش یابند. برخی از روندهای پیشبینی شده عبارتند از:
توسعه دستگاههای هوشمند: با پیشرفت فناوری، دستگاههای هوشمند با قابلیتهای بیشتر و دقت بالاتر توسعه خواهند یافت. این دستگاهها میتوانند بهطور مؤثرتری به جمعآوری و تحلیل دادههای پزشکی بپردازند.
ارتقاء امنیت سایبری: با افزایش نگرانیها در مورد امنیت دادهها، توسعه راهکارهای امنیتی قویتر و استانداردهای جدید برای حفاظت از دادههای پزشکی ضروری خواهد بود.
گسترش پذیرش پزشکی از راه دور: با افزایش آگاهی و تجربه در استفاده از پزشکی از راه دور، این نوع خدمات بهطور گستردهتری در سیستمهای بهداشتی و درمانی ادغام خواهند شد.
تحول در مدلهای مراقبت: اینترنت اشیا و پزشکی از راه دور میتوانند به ایجاد مدلهای جدید مراقبتهای بهداشتی کمک کنند که در آن بیماران بهطور فعالتری در مدیریت سلامت خود مشارکت دارند.
نتیجهگیری
اینترنت اشیا و پزشکی از راه دور به عنوان دو فناوری نوین در حوزه بهداشت و درمان، انقلابی در ارائه خدمات پزشکی ایجاد کردهاند. این فناوریها به بهبود کیفیت مراقبتهای بهداشتی، افزایش دسترسی به خدمات پزشکی و کاهش هزینهها کمک میکنند. با این حال، برای بهرهبرداری کامل از این فناوریها، نیاز به توجه به مسائل امنیتی، آموزشی و زیرساختی وجود دارد.
منابع
-
M. J. H. “The Internet of Things: A New Avenue for Healthcare Delivery.” Journal of Healthcare Engineering.
-
K. S. M. “Telemedicine and the Internet of Things: A Review.” Healthcare Informatics Research.
-
World Health Organization “Telemedicine: Opportunities and developments in Member States.”
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر سیروس مومن زاده ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.