مهندسان سیستم های سلامت به دنبال کارایی و اثر بخشی هر چه بیشتر منابع موجود در نظام سلامت هستند. کشور های پیشرو متوجه شده اند که نظام سلامت یکی از گلوگاه های اصلی تولید ناخالص داخلی آنهاست.و برای این که بتوانند از منابع موجود شان بهترین استفاده را کنند، ناچار به تغییر نگرش خود به سلامت، بیمار و بیمارستان و … شده اند. در این راستا سلامت الکترونیک(e-Health) یک زمینه روبه رشد از تلاقى انفورماتیک، پزشکى، بهداشت عمومى و تجارت است که از طریق اینترنت و تکنولوژى هاى مرتبط با آن ارتقا و تکامل مى یابد. سلامت الکترونیک را نه تنها به عنوان یک توسعه فنى بلکه به عنوان حالتى روحى،. طرز تفکر و یک حرکت عمومى جهانى مى توان توصیف کرد. سلامت الکترونیک شامل حوزه های مختلفی است که عبارتند از:
توانمندسازى بیمار و پزشک
مردم جوامعى که اطلاعات صحیح و کافى را نسبت به مراقبت از سلامت خود دارند، کمتر دچار بیمارى شده و در صورت ابتلا به بیمارى نیز مى دانند.که در چه زمانى به چه متخصصى رجوع کنند. بدین ترتیب از مراجعه های مکرر آن ها به مراکز غیرمرتبط جلوگیرى به عمل آمده و در نتیجه شاهد ترافیک هاى بیهوده در محیط هاى بهداشتى نخواهیم بود. افزون بر این افراد بیمار مى توانند آموزش هاى مورد نیاز خود را در مورد برخورد با بیمارى و عوارض آن از طریق شبکه هاى اطلاع رسانى دریافت کنند.
امکان تبادل اطلاعات میان مؤسسات بهداشتى
در این حوزه از سلامت دیجیتال امکان تبادل اطلاعات و اسناد پزشکى میان مؤسسات بهداشتى و درمانى فراهم خواهد شد. به نحوى که همواره از آخرین تغییرات دارویى، نسخه هاى درمانى، آموزش هاى پرستارى و مراقبتى و دیگر اطلاعات مورد نیاز آگاه شوند.بانک های اطلاعاتی این مؤسسات همواره به روز بوده و از آخرین تجربیات همکاران خود در هر گوشه از جهان مى توانند استفاده کنند.
اصول اخلاقى
سلامت الکترونیکى الگوهای نوین ارتباطی میان پزشک و بیمار؛پزشک و پزشک را ایجاد خواهد کرد و چالش ها، تهدیدها، تحولات ونیز فرصت هاى جدیدى از جنبه اخلاق را به وجود مى آورد. از جمله این چالش ها بحث اخلاق پزشکى در درمان هاى آنلاین، محرمانه ماندن اطلاعات بیماران، محرمانه نگه داشتن مهارت هاى تخصصى پزشکان و نیز رضایت پزشک و بیمار در درمان است.
کارآیى
ویژگی هایی همچون: حافظه، سرعت در پردازش و تحلیل و توانایى انجام حجم زیادى از عملیات موجب میشود مدیریت خدمات بهداشتى و درمانى با استفاده از رایانه بتواند به پیشرفت هاى قابل ملاحظه اى در راه توسعه و پیشرفت برسد.
آموزش آنلاین
در این بخش از سلامت دیجیتال متون آموزش پزشکى، آموزش سلامت، اطلاعات بهداشتى و درمانى و نیز اطلاعات پیشگیرى از وقوع بیمارى ها به صورت آنلاین و به شکل متن، صدا، تصویر و فیلم بر روى شبکه جهانى وب قرار مى گیرد.تا همه کاربران به آن دسترسى داشته باشند. همچنین جدیدترین مسائل و یافته هاى پزشکى دنیا نیز بر روى شبکه جهانى قرار مى گیرد تا پزشکان و متخصصان با مراجعه به آن اطلاعات پزشکى و درمانى خود را به روز نگاه دارند.
ارتباطى جدید
سلامت دیجیتال نوعى ارتباط جدید میان بیمار و پزشک برقرار خواهد کرد . ارتباطى تمام وقت و ۲۴ ساعته که این ارتباط در روزهاى غیرکارى و تعطیل نیز قابل انجام است. بیمار از طریق اینترنت، مى تواند آخرین اطلاعات را درباره بیمارى خودبه دست آورده و با آخرین و جدیدترین درمان ها آشنا شود. افزون بر این مى تواند علایم و نشانه هاى جدید را که خود مى بیند و دردهایى را که در بدن خود احساس مى کند. به صورت آنلاین در اختیار پزشک معالج خود قرار دهد و پزشک نیز راهنمایى هاى خود را به صورت آنلاین انجام دهد، بدون این که نیاز به حضور فیزیکى هر یک از دو طرف در مطب و یا بیمارستان باشد. همچنین در صورت حاد شدن مشکل مریض مى تواند با ارسال درخواستى براى پزشک معالج خود، تقاضاى حضور فیزیکى ایشان را در منزل و یا محل کار خود بنماید.
گستره جغرافیایى
در حوزه سلامت الکترونیک مراقبت هاى درمانى به فراتر از مرزهاى قراردادى بشرى،پزشکان را قادر مى سازد تا به آسانى مراقبت هاى پزشکى خود را به صورت آنلاین از طریق اینترنت پیگیرى نمایند و نیز دسترسى بیماران را به دلیل نبود حضور فیزیکى پزشک معالج، محدود نخواهد کرد.
افزایش کیفیت خدمات سلامت
به دلیل ثبت و نگهداری اطلاعات پزشکان و مراکز بهداشتى در حافظه رایانه ها، مقایسه میان ارائه کنندگان خدمات بهداشتى درمانى راحت تر خواهد بود. زمانى که این مقایسه صورت مى گیرد مشتریان به سوى مراکزى که خدمات با کیفیت ترى ارائه مى دهند، هدایت خواهند شد و این امر سبب ازدحام جمعیت در مراکز بهداشتى و لزوم نوبت دهى براى مراجعه، اعلام نتایج آزمایشگاهى و امکان بحث و بررسى راه هاى درمانى از طریق اینترنت را فراهم مى آورد و به دلیل استقبال مردم از مراکز درمانى با کیفیت تر، دیگر مراکز نیز به سمت تعالى پیش خواهند رفت.
مبتنى بر مدارک بودن
معالجات در محیط سلامت الکترونیک باید براساس مستندات صورت بگیرد. به این معنى که اگر براى بیمار روش درمانى خاصى پیشنهاد شود، این روش باید با یافته هاى علمى روز مطابقت داشته باشد.
افزایش دسترسى به خدمات
استفاده از خدمات سلامت الکترونیک سبب خواهد شد که افراد خدمات سرویس هاى بهداشتى درمانى مورد نیاز خود را از ارائه دهندگان آن در هر نقطه از جهان دریافت کنند. این خدمات مى تواند شامل مشاوره هاى ساده و ابتدایى تا معالجات پیچیده ترى در بیمارى هاى مزمن باشد. به این ترتیب فردى که تاکنون تنها امکان استفاده از خدمات بهداشتى را تنها در شهر خود داشته است. اکنون توانایى استفاده از این خدمات را در هر کجاى دنیا دارد و دسترسى استفاده کنندگان به مراکز بهداشتى راحت تر شده و بدین ترتیب امکان برقرارى عدالت فراهم خواهد شد.
منبع: ncbi , drlink