هزینه بالای مصرف شده در بخش پزشکی که صرف تهیه اسناد و مدارک کاغذی می شوند حاکی از آن است که ایجاد یک سیستم منسجم ضروری است.انسان ها در تمام زمینه ها نظام های پیچیده ای از مدیریت دانش را پیاده سازی کرده اند اما جای خالی آن در پخش سلامت حس می شود. در این مقاله درباره مقایسه پرونده سلامت الکترونیک و پرونده کاغذی بیشتر بخوانید.
پرونده الکترونیک سلامت به زبان خیلی ساده، مکانیزه کردن وظایف و تکالیف واحدهای ارائه دهنده خدمات بهداشت و درمان است.
پرونده الکترونیک سلامت یعنی: پیاده سازی سامانه اطلاعاتی به صورت كاملا یكپارچه كه قابلیت كاربری و استفاده در طیف گسترده ای از مراكز بهداشتی و درمانی را داشته باشد.پرونده الکترونیک سلامت یک مجموعه جامع و سازماندهی شده الکترونیکی داده‌ها و اطلاعات بالینی، دموگرافیکی، اجتماعی و مالی است که مراقبت‌های بهداشتی و درمانی، ارایه شده به یک فرد را مستند می‌کند.
مسئولان وزارت بهداشت می‌گویند: یكی از عمده ترین اهداف اجرای پرونده الكترونیک سلامت، توسعه و پیاده سازی یک سامانه اطلاعاتی موثر، كارا و منطبق بر استانداردهای خاص، اطلاعاتی، پویا و انعطاف پذیر در راستای مواجهه با نیازهای جدید، و كاهش هزینه ها در همه ابعاد حوزه سلامت است.با توجه به ماهیت فیزیکی پرونده های کاغذی و نگهداری آن توسط یک نفر در یک مکان خاص، عدم پاسخگویی به نیازهای پیچیده امری بدیهی به نظر میرسد. در این میان پرونده های الکترونیک مزایای زیادی نسبت به پرونده های کاغذی دارند که در ادامه برخی از آنها را اشاره می کنیم.
دسترسی همزمان و سریع به داده ها و اطلاعات بیماران در هر مکان و در هر زمان
با توجه به اینکه اطلاعات به صورت الکترونیکی هستند می توان از طریق اینترنت در هر نقطه جهان به آن متصل شد و داده های مورد نیاز را کسب نمود.
سهولت دسترسی به اطلاعات سلامت
افزایش دسترسی به اطلاعات یکپارچه بیماران یکی از مزایای پرونده الکترونیک سلامت(Benefits of Electronic Health Records)
بدون وجود پرونده الکترونیکی سلامت دسترسی به اطلاعات یکپارچه سلامت بسیار مشکل و حتی در بسیاری از موارد غیرممکن است. از گزارشات متنوعی که می توان از اطلاعات یکپارچه سلامت بدست آورد می توان برای مقاصد مدیریتی، نظارت و پژوهشی استفاده نمود.
بهبود دسترسی مناطق دور افتاده و روستایی به مراقبت های سلامت
با ارائه نرم افزار آنلاین مدیریت مطب و خدمات دیگر پرونده الکترونیکی سلامت، سطح کیفیت مراقبت های بهداشتی و درمانی در مناطق دور افتاده و روستاها به طور چشمگیری افزایش می یابد.
صرفه جویی در زمان بیماران و پرسنل سلامت یکی از مزایای پرونده الکترونیک سلامت
پرونده الکترونیکی سلامت با تسریع انجام خدمات بهداشتی درمانی و جلوگیری از اقدامات تکراری و مراجعات بی مورد، در زمان بیماران و پرسنل سلامت صرفه جویی می نماید.
کاهش خطاهای پزشکی
کاهش خطا در نسخه نویسی
پرونده الکترونیکی سلامت با هشدارهای به موقع به پزشک و همچنین خوانایی نسخه الکترونیکی و جلوگیری از اشتباه در تحویل دارو موجب کاهش خطا در نسخه نویسی می‌شود.
کاهش خطا در تفسیر نتایج آزمایشات و تصاویر تشخیصی یکی از مزایای پرونده الکترونیک سلامت
با توجه به اینکه متخصصان رادیولوژی می‌توانند علاوه بر آزمایش یا تصاویر تشخیصی بیمار به سوابق بیماری های حال و گذشته وی و تصاویر و آزمایشات قبلی وی نیز دسترسی داشته باشند می‌توانند آزمایشات و تصاویر را بهتر تفسیر نمایند.
کاهش آزمایشات و نسخه های تکراری
با پزشکان از سوابق بیماران مطلع شده و از آزمایشات و نسخه های تکراری و بی مورد پرهیز می‌نمایند. با این کار صرفه جویی در هزینه داروها و آزمایشات به طور چشمگیری صورت می‌گیرد.
نقش موثر در درمان بیماران
بهبود نتایج درمان
با آگاهی بیشتر کادر درمانی از سوابق پزشکی بیمار تشخیص پزشکان دقیقتر شده و در نتیجه درمان مناسبتری انجام خواهد شد. همچنین با جلوگیری هوشمند از اشتباهات نسخه نویسی و تحویل دارو، نهایتا نتایج درمان بهبود خواهد یافت.
افزایش مشارکت بیمار در مراقبت از خودش در منزل
با استفاده از زیرساخت پرونده الکترونیکی سلامت و انجام خدمات مراقبت در منزل توسط این سیستم، بیماران دارای بیماری های مزمن (مانند دیابت و فشارخون بالا) می‌توانند اطلاعات مورد نظر پزشکانشان را در پرونده الکترونیکی سلامت خود قرار داده و پزشک خود را مطلع نمایند. به این ترتیب علاوه بر اینکه نیاز به مراجعه به پزشک کاهش می یابد، مشارکت بیماران در فرایندهای مراقبت از خودشان نیز افزایش می یابد.
تسهیل در آموزش و پژوهش
تسهیل در آموزش پزشکی
پرونده الکترونیکی سلامت موارد بالینی متعددی را برای اساتید پزشکی فراهم می سازد تا آنان بتوانند از این موارد برای تدریس به دانشجویان خود استفاده نمایند. به این ترتیب کیفیت آموزش پزشکی به طرز چشمگیری افزایش خواهد یافت.
تسهیل در پژوهشهای حوزه سلامت
با ایجاد امکان یکپارچه سازی اطلاعات سلامت توسط پرونده الکترونیکی سلامت، تسهیل زیادی در پژوهش های حوزه سلامت اتفاق می افتد بطوریکه بسیاری از پژوهش هایی که عملا بدون وجود این سیستم امکان پذیر نیستند، به راحتی میسر می‌گردد. در واقع پرونده الکترونیکی سلامت بستر اطلاعاتی بسیار مناسبی برای تولید و مدیریت دانش پزشکی به شمار می‌رود.
مدیریت و نظارت
بهبود مدیریت منابع انسانی و فیزیکی در حوزه سلامت یکی از مزایای پرونده الکترونیک سلامت
با استفاده از گزارشات مدیریتی پرونده الکترونیکی سلامت می توان از پرسنل سلامت و امکانات پزشکی به طرز بهینه ای استفاده نمود. به این ترتیب پرونده الکترونیکی سلامت به عنوان ابزاری مفید برای مدیریت منابع انسانی و فیزیکی در نظر گرفته می شود.
بهبود مدیریت بیماری های مسری
با استفاده از سیستم های هشدار سریع پرونده الکترونیکی سلامت و سرویس های مدیریت بحران، مدیریت شیوع بیماری های مسری بهبود می یابد. موارد مورد نظر برای هشدار (مثلا مرگ یک بیمار مبتلا به آنفلوانزا) در سیستم تعریف می شود تا در صورت وقوع این موارد، سیستم بطور خودکار هشدارهای لازم را به مراکز مرتبط ارسال نماید.
بهبود نظارت بر خدمات بهداشتی درمانی
دسترسی مسولین نظارت بر خدمات بهداشتی درمانی به سیستم پرونده الکترونیکی سلامت و امکان انجام گزارشات نظارتی موجب می شود تا کیفیت نظارت بر این خدمات افزایش یابد. به این ترتیب امکان وقوع تقلب های شایع در فرایندهای بهداشتی درمانی کاهش خواهد یافت.
شفافیت اطلاعات
اطلاعات به صورت ماشینی و منظم در آمده اند لذا هیچ گونه خطایی در نمایش آن وجود ندارد.
اشکال مختلف
اطلاعات الکترونیکی می تواند به صورت نوشته فیلم عکس و … ذخیره شوند.
پشتیبانی از تصمیم گیری
همان طور که گفته شد اطلاعات پس از پردازش شدن می توانند در تصمیم گیریها فواید زیادی داشته باشند به این صورت که به درستی و درصد خطای کمتر منجر شوند.
پشتیبانی از تحلیل های غیر پزشکی
با توجه به مجتمع بودن این گونه مستندات می‌توانند برای تحلیلهای آماری نیز مفید باشند.مثلا میتوان تعداد افراد با بیماری ایدز را در منطقه جغرافیایی خاص و میانگین سنی آنها را بدست آورد.تبادل الکترونیک اطلاعات و مشارکت طبی دو مرکز پزشکی مختلف می توانند در دو نقطه متفاوت با یکدیگر تبادل داشته باشند و اطلاعات یک بیمار را به اشترک بگذارند.
تعریف مركز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت
مركز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت ، پرونده الكترونیك سلامت را چنین تعریف كرده است: پرونده الكترونیك سلامت، مجموعه اطلاعات مرتبط با سلامت شهروندان، از پیش از تولد (شامل اطلاعات دوران جنینی و ماقبل آن) تا پس از مرگ است كه به‌صورت مداوم و با گذشت زمان به شكل الكترونیك ذخیره می‌شود و درصورت نیاز، بدون محدودیت مكانی یا زمانی، تمام یا بخشی از آن در دسترس افراد مجاز (مانندپزشك معالج) قرار خواهد گرفت.
ضرورت و چگونگی ایجاد پرونده الکترونیک سلامت (EHR)
پرونده سلامت الكترونیك در كشورهای دیگر
در برخی از کشورهای پیشرفته مانند آمریكا، كانادا و انگلیس، هر فرد دارای یک پرونده الکترونیکی است که در این پرونده تمام سوابق پزشکی بیمار ذکر شده است. در این كشورها، راه اندازی پرونده سلامت الكترونیك سبب شده تا بیماران برای تهیه دارو هم با مشكل مواجه نشوند و الکترونیکی، داروی خود را از خریداری کنند.
وقتی كسی پرونده الکترونیک سلامت دارد، دیگر نیاز نیست چند بار آزمایش دهد یا برای گرفتن آزمایش‌های خود به بیمارستان مراجعه كند چراکه جواب آزمایش یا عکس‌ها به صورت اسکن به پست الکترونیکی بیمار و پزشك فرد ارسال می‌شود.
براساس قوانین برنامه چهارم و پنجم توسعه، وزارت بهداشت موظف به اجرای پرونده الكترونیك سلامت برای همه افراد جامعه شده است.
الكترونیكی كردن پرونده سلامت ایرانی ها، علاوه بر اینكه نیاز به زیر ساخت‌های مخابراتی ، ارتباطاتی و اطلاعاتی دارد، نیازمند همكاری همه وزارت‌خانه‌ها، سازمان‌ها و مراكزی است كه به نوعی با حوزه سلامت مرتبط هستند.
مزایای پرونده سلامت الكترونیک
سهولت دسترسی به اطلاعات سلامت:
پرونده سلامت الكترونیک، سبب افزایش دسترسی به اطلاعات یکپارچه بیماران، بهبود دسترسی مناطق دور افتاده و روستایی به مراقبت‌های سلامت می شود.
صرفه جویی در زمان:
پرونده الکترونیکی سلامت با تسریع انجام خدمات بهداشتی درمانی و جلوگیری از اقدامات تکراری و مراجعات بی‌مورد، سبب صرفه جویی در زمان بیماران و پرسنل درمانی و پزشكی، می شود.
کاهش خطاهای پزشکی و صرفه جویی در هزینه:
پرونده الکترونیکی سلامت، باعث کاهش خطا در نسخه نویسی، کاهش خطا در تفسیر نتایج آزمایش‌ها و تصاویر تشخیصی، کاهش آزمایش‌ها و نسخه‌های تکراری و بدنبال آن كاهش هزینه‌های درمانی می‌شود.
موثر در درمان بیماران:
بهبود نتایج درمان، افزایش مشارکت بیمار در مراقبت بیمار از خودش در منزل از دیگر ویژگی‌های پرونده سلامت الكترونیك است.
سهولت انجام فعالیت های آموزشی و پژوهشی:
گفته می‌شود كه پرونده سلامت الكترونیك، سهولت در انجام پژوهشهای حوزه سلامت را هم سبب خواهد شد.
مدیریت و نظارت:
بهبود مدیریت منابع انسانی و فیزیکی در حوزه سلامت، بهبود مدیریت بیماری‌های مسری،بهبود نظارت بر خدمات بهداشتی و درمانی از دیگر ویژگی‌های پرونده سلامت الكترونیك است.
از دیگر ویژگی‌های پرونده سلامت الكترونیك، ارائه خدمات نوین الكترونیكی به مردم و ایجاد ابزار مناسب برای مدیران شبكه‌های بهداشتی و درمانی، ایجاد بستر اطلاعاتی مناسب برای تجمیع داده‌های خدمات و مراقبت‌های بهداشتی، نظارت بر كیفیت ارائه خدمات در حوزه بهداشت و نهایتا در حوزه درمان و ایجاد داشبوردهای گزارشگیری در سطوح اعلام شده است.
پرونده الكترونیك سلامت، دسترسی به داده‌ها و اطلاعات بیماران است. همین سهولت دسترسی خطر نقض حقوق بیمار در خصوص محرمانگی اطلاعات را افزایش می‌دهد. پرونده سلامت الكترونیك، علاوه بر اینكه سبب کاهش هزینه و زمان می‌شود، فشارهای روانی بیماران را هم کاهش می‌دهد.
منبع: matabeonline
همچنین بخوانید:
مزایای پرونده الکترونیک سلامت
تبدیل سریع به “پزشکی آنلاین”: مداوای بیماران در دوران کرونا
رایانش ابری در فن آوری اطلاعات سلامت