سلامت واحد(one health)، مفهومی است که نشان می‌دهد سلامت انسان‌ها، حیوانات و محیط زیست ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارد. این مفهوم جدید نیست، اما با شیوع بیماری‌های مشترک بین انسان و دام در دهه‌های گذشته، اهمیت آن بیش از قبل بر همگان آشکار شده‌است.
سال 1990 را آغاز الکترونیکی شدن خدمات سلامت در دنیا ثبت کرده‌اند. روندی که شروع شد و اوائل قرن 21 شتاب بیشتری یافت. نسخ الکترونیکی و درمان از راه دور ره‌آورد این فناوری توسعه یافته بود. سلامت همراهی که با یک کلیک بر روی گوشی یا کامپیوترتان به دست می‌آید و شما را به نظام بهداشت و درمان متصل می‌کند. مفهوم eHEALTH نیز در پی توسعه این عرصه فناورانه بر سر زبان‌ها افتاد.
سازمان جهانی بهداشت در تعریفی از این عرصه فناورانه اعلام کرده است، سلامت دیجیتال مقوله‌ای است که درمان مبتنی بر استفاده از فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات را شامل می‌شود. شیوه‌ای نوین با استفاده از موبایل و فناوری‌های بی سیم. این کار به توسعه هوش مصنوعی و دیگر فناوری‌های نوظهور منجر شده است.
این حوزه علمی که به دنبال ارتقای سطح اطلاعات عمومی جامعه از مسایل بهداشتی و تبادلات دارویی و درمانی است، دسترسی مردم به نظام بهداشتی و درمانی بین‌المللی را نیز تسهیل می‌کند. کاری که انواع روش‌ها و به روزترین اطلاعات بهداشتی را در اختیار علاقه‌مندان، بیماران و حتی پزشکان قرار می‌دهد.
استارتاپ‌ها را یکی از اجزای مهم این عرصه فناورانه عنوان کرده‌اند. مراکزی که نقشی اثرگذار در شکل‌گیری و توسعه این مفهوم جهانی دارند و دنیای سلامت را با این کار خود متحول کرده‌اند. فناوری‌های نوظهور و دیجیتالی که برای آسان کردن زندگی مردم به کار گرفته شده‌اند.
توانمندسازی بیمار و پزشکان، ایجاد امکان تبادل اطلاعات میان موسسات بهداشتی، کارایی بیشتر خدمات و درمان‌ها، ارائه آموزش‌های آنلاین به بیماران و پزشکان، عدم محدودیت جغرافیایی، افزایش کیفیت خدمات، دسترسی آسان و سریع به مدارک پزشکی بیماران، افزایش دسترسی به خدمات و غیره را از جمله مزایای توسعه سلامت دیجیتال بیان کرده‌اند.
جمعیت انسانی جهان در حال افزایش است و این مسئله باعث گسترش شهر‌ها به مناطق جغرافیایی جدید شده است. در نتیجه، افرادِ بیشتری در تماس نزدیک با حیوانات وحشی و اهلی، چه دام و چه حیوانات خانگی قرار گرفته و زندگی می‌کنند. حیوانات نقش مهمی در زندگی انسان دارند چه از نظر تامین غذا، معیشت، سفر، ورزش، تحصیل یا پیشرفت‌های علمی بخصوص در علوم زیستی. تماس نزدیک با حیوانات و محیط های زندگی آنها فرصت‌های بیشتری را برای انتقال بیماری‌ها بین حیوانات و انسان فراهم می کند.
طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت بیش از ۶۰ درصد از بیماری‌های واگیر در انسان منشا حیوانی دارد و این مسئله نشان‌دهنده اهمیت توجه به انتقال بیماری‌های مشترک بین انسان و دام یا همان بیماری‌های زئونوز (zoonosis) است.
از طرفی کره زمین تغییرات آب و هوایی زیادی داشته و تغییر کاربری زمین مانند جنگل‌زدایی و تغییر شیوه‌های سنتی کشاورزی را تجربه کرده است. اختلال در شرایط محیطی و زیستگاه‌ها می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای انتقال بیماری‌ها از حیوانات ایجاد کند. به طور مثال با گسترش مناطق خشک و افزایش دمای محیط در مناطق مختلف، شانس انتقال بیماری‌هایی که از طریق ناقلینی مانند کنه‌ها به انسان منتقل می‌شود، افزایش می‌یابد. بیماری‌ای مانند تب خون‌ریزی‌دهنده کریمه کنگوCCHF، با افزایش دما و گسترش خشکسالی رابطه مستقیم داشته و در کشوری مانند ایران یکی از کاندیدا‌های اپیدمی به شمار می‌رود.
جابجایی انسان‌ها، حیوانات و محصولات حیوانی و تجارت بین‌المللی حیوانات افزایش یافته است، در نتیجه، بیماری‌ها می‌توانند به سرعت و به راحتی در سراسر جهان گسترش یابند.
مهم‌ترین محور‌های سلامت واحد
در مفهوم سلامت واحد، به طور کلی مهم‌ترین محور بهداشتی شامل بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان، مقاومت میکروب‌ها نسبت به آنتی بیوتیک، ایمنی و امنیت غذایی، بیماری‌های منتقله از طریق ناقلین، آلودگی محیط زیست شامل آلودگی خاک، آب و هوا و سایر تهدیدهای بهداشتی مشترک بین انسان، حیوانات و محیط زیست است. حتی زمینه‌های بیماری‌های مزمن، سلامت روان، آسیب‌ها و سلامت شغلی و بیماری‌های غیرواگیر می‌تواند از رویکرد سلامت واحد که شامل همکاری بین رشته‌ای است بهره‌مند شوند.
به عبارتی دیگر سلامت واحد، شامل ارزیابی و نظارت بر تأثیر خطرات زیست محیطی بر سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی، بهداشت عمومی، تنوع زیستی و امنیت غذایی است.
همکاری بین رشته‌ای در سلامت واحد
مداخلات موفق بهداشت عمومی با رویکرد سلامت واحد، مستلزم همکاری متخصصان بهداشت انسانی، حیوانات و محیط زیست است. متخصصان در زمینه سلامت انسان (پزشکان، پرستاران، پزشکان عمومی، اپیدمیولوژیست‌ها)، سلامت حیوانات (دامپزشکان، متخصصان بهداشت عمومی دامپزشکی، متخصصان بهداشت مواد غذایی) ، محیط زیست (کارشناسان محیط زیست، بوم‌شناسان، کارشناسان حیات وحش) و سایر زمینه‌های تخصصی نیاز به برقراری ارتباط، همکاری و هماهنگی فعالیت‌ها دارند. سایر بازیگران مرتبط در رویکرد سلامت واحد می‌توانند شامل قانون‌گذاران، سیاست گذاران، کشاورزان و حتی صاحبان حیوانات خانگی باشند. هیچ شخص و یا سازمانی نمی‌تواند به تنهایی به رابطه سلامت حیوان-انسان-محیط و بهداشت عمومی بپردازد.
به دلیل نگرانی جهانی در مورد شیوع آنفلوانزای H5N1 در اواسط دهه ۲۰۰۰، انجمن دامپزشکی آمریکا در سال ۲۰۰۶ یک گروه ویژه ابتکار سلامت را ایجاد کرد و رویکرد سلامت واحد را برای پاسخ به شیوع بیماری‌های مشترک در سال ۲۰۰۷ توصیه کرد. براساس این ابتکار، سازمان خواربار و کشاورزی جهانی (FAO) ، سازمان جهانی بهداشت حیوانات (OIE) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) با کمک یونیسف و بانک جهانی، در سال ۲۰۰۸ چارچوبی تحت عنوان «جهان واحد، سلامت واحد -چارچوبی استراتژیک برای کاهش خطرات بیماری‌های واگیر در رابطه حیوانات-انسان-اکوسیستم‌ها» تدوین کردند. این چارچوب گسترش یافت و سازمان‌های فوق به گفتگو درباره توسعه سیاست‌های قابل اجرا پیرامون سلامت واحد در کنفرانس بین‌المللی گرجستان در سال ۲۰۱۰ پرداختند.
آغاز گسترش روکرد سلامت واحد
اولین جلسات بین المللی با موضوع سلامت واحد در سال ۲۰۱۱ در آفریقا و استرالیا برگزار شد. در سال ۲۰۱۲، باربارا نترسون-هوروویتز (Barbara Natterson-Horowitz)، پزشک و کاترین باورز(Kathryn Bowers)، روزنامه نگار علمی، کتاب زوکویتی (Zoobiquity) را منتشر کردند که مطالعات موردی در مورد سلامت حیوان و انسان را برجسته کرده‌بود. این کتاب دارای طرح های تحقیقاتی بین رشته‌ای بود.
در سال ۲۰۱۹، سناتور تینا اسمیت(Tina Smith)و نماینده کورت شرادر(Kurt Schrader)، قانون‌هایی را برای گسترش تفکر سلامت واحد، به ترتیب به سنای ایالات متحده و مجلس نمایندگان معرفی کردند. این قانون‌ها، وزارت بهداشت، وزارت کشاورزی و سایر آژانس‌های فدرال را موظف می‌کند که برنامه هماهنگ برای ایجاد یک چارچوب سلامت واحد برای کمک به آماده‌سازی پاسخ‌های اضطراری به بیماری‌های مشترک بین انسان و جلوگیری از شیوع بیماری داشته‌باشند.
هم‌اکنون یکی از پیشرو‌ترین کشور‌ها در رویکرد سلامت واحد، ایالات متحده آمریکا است و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا(CDC)، این برنامه را رهبری می‌کند.
چالش‌های پیش‌رو برای اجرای رویکرد سلامت واحد
اجرای برنامه سلامت واحد چالش‌ها و محدودیت‌های فراوانی دارد. سازمان‌ها و نهاد‌های تصمیم‌گیرنده در بخش‌های مختلف سلامت عمومی زیر نظر وزارت‌خانه‌های مختلف فعالیت داشته و نمی‌توانند به راحتی با شرایط مختلف خود را سازگار کنند.
به طور مثال در بحث امنیت مواد غذایی، سازمان‌ها و نهاد‌های مختلف از جمله وزارت بهداشت، وزارت کشاورزی، سازمان غذا و دارو، سازمان دامپزشکی و وزارت تجارت کشور‌ها دخیل هستند که هماهنگی بین آنها بسیار سخت و نیروی انسانی و سیستم‌های نظارتی آنها محدود است.مهم‌ترین چالش‌هایی که اجرای رویکرد سلامت واحد با آن روبرو است عبارتند از:
-
عدم هماهنگی قسمت‌های مختلف تعریف شده در رویکرد سلامت واحد
-
کمبود ظرفیت آموزشی برای تربیت نیرو‌های کارآمد
-
محدود بودن منابع مالی اختصاص یافته برای سلامت عمومی در بسیاری از کشور‌ها
-
کمبود دامپزشکان شاغل در زمینه بهداشت عمومی دامپزشکی(VETERINARY PUBLIC HEALTH)
-
کمبود نیرو‌های متخصص بین رشته‌ای علوم پزشکی، علوم دامپزشکی و محیط زیست
-
اختلاف در ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی در کشور‌های مختلف
-
عدم توانایی در نظارت مداوم بر محیط زیست، حیوانات حیات وحش و تولید مواد غذایی در سطح جهانی
-
محدود بودن منابع اطلاعاتی، پایین بودن کیفیت اطلاعات جمع‌آوری شده و خدمات تشخیصی برای تشخیص سریع پاتوژن‌های خطرناک و پیش‌بینی شیوع آنها
-
عدم توانایی در کنترل مصرف داروها به خصوص آنتی‌بیوتیک‌ها در پزشکی و دامپزشکی
-
عدم توانایی در کنترل و پایش سلامت جوامع و طراحی برنامه مناسب جهت کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها
این چالش‌ها تنها بخشی از محدودیت‌ها در اجرای رویکرد سلامت واحد در دنیا است. به عنوان مثال کشوری مانند ازبکستان به دلیل محدودیت در تشخیص، واکسیناسیون و زیرساخت‌های آزمایشگاهی، در کنترل بیماری بروسلوز(تب مالت) با مشکل مواجه است.
در پاندمی کووید-۱۹ این چالش‌ها به خوبی در تمام کشور‌های جهان خود را نشان داد. از عدم کنترل و نظارت بر تجارت حیوانات در چین و بهداشت بازار‌های فروش حیوانات و تخریب طبیعت و پیشروی انسان در محیط زیست که باعث انتقال ویروس از حیات وحش به انسان شد تا عدم هماهنگی متخصصان مختلف با یکدیگر و عدم استفاده از تجارب متخصصان رشته‌های مختلف در زمینه پیشگیری و کنترل بیماری‌های مشابه در سطح جمعیت.
در بحث واکسیناسیون نیز این رویکرد در کشوری مانند ایالات متحده آمریکا باعث شد با وجود جمعیت زیاد و وسعت بسیار زیاد این کشور، با استفاده از ظرفیت بخش‌های مختلف سلامت روند واکسیناسیون خود را به سرعت پیش ببرد. این رویکرد پس از اپیدمی سویه دلتا در هند نیز بیش از قبل مورد توجه قرار گرفته و این کشور با استفاده از تمام ظرفیت بهداشتی خود سعی در رسیدن به نتیجه مطلوب در زمینه واکسیناسیون دارد.
راه حلی برای غلبه بر چالش‌ها
تکامل فناوری دیجیتال باعث افزایش سرعت تولید داده‌های سلامت و بالا رفتن سطح آگاهی بهداشتی شده‌است که می‌تواند تحقیقات زیست‌پزشکی را تسریع کرده و کارایی سیستم‌های سلامت عمومی را افزایش دهد. علاوه بر این، این تحول دیجیتال به سرعت توسعه دانش علمی را افزایش داده و آموزش بهداشت و مراقبت‌های بالینی شخصی را بهبود بخشیده است. این امر باعث رشد و پیشرفت دانش علمی و همپوشانی بین علوم تجربی، ریاضی و انسانی شده است.
با توجه به افزایش سریع جمعیت، افزایش نیاز به امنیت و بهداشت غذایی، افزایش نگرانی در مورد بیماری نوپدید و بازپدید و کمبود منابع برای تربیت نیروی متخصص، عدم توانایی در پایش مداوم سلامت جامعه، مخاطرات محیط زیستی و سلامت حیوانات و غیره، یکی از راهکار‌های اصلی و مهم برای پاسخ به این مشکلات استفاده از تکنولوژی‌های دیجیتال است.
تأمل بر دیدگاه‌های متعدد در طول همه‌گیری کووید-۱۹ می‌تواند فرصت‌هایی را برای بازبینی و درک محدودیت‌های بهداشت عمومی، مراقبت‌های بهداشتی انسان، دامپزشکی و سیستم‌های مدیریت محیط فراهم کند.
در فوریه سال ۲۰۲۱، ۵ تن از اساتید موسسه فناوری هلون فلسطین اشغالی (Holon)، دانشکده پزشکی اسلو نروژ(Oslo) و دانشکده دامپزشکی ناپل ایتالیا(Naple)، طی مقاله‌ای، مفهومی را با عنوان سلامت دیجیتال واحد (one digital health)، ارائه دادند. این رویکرد از ادغام دو مفهوم سلامت دیجیتال و «سلامت واحد» پدید آمده است. این رویکرد در سه چشم انداز و پنج بُعد معرفی شده‌است.
به طور کلی ارائه مداخلات دیجیتالی در رویکرد «سلامت واحد»، روند تاثیرات و عوامل زمینه‌ای این مداخلات را می‌توان «سلامت دیجیتال واحد» یا «ODH» نامید.
چشم‌انداز‌های سلامت دیجیتال واحد
۱.مراقبت و رفاه فردی
آگاهی از خطرات مشترکی که جمعیت حیوانات و انسان‌ها با آن روبرو هستند، فرصت‌هایی را برای استفاده از حجم زیادی از منابع داده‌های ناشناخته حیوانات برای تولید اطلاعات و دانش جدید ایجاد می‌کند. سلامت دیجیتال واحد می‌تواند روش‌های سریع و دقیق‌تر برای تشخیص روند بیماری، شیوع بیماری، عوامل بیماری‌زا و علل ظهور را در اختیار متخصص‌ها قرار دهد. در واقع می‌توان کلان‌داده‌های به دست‌آمده از جمعیت حیوانات را به داده‌های هوشمند تبدیل کرد. پرداختن به این مسائل مستلزم پارادایم های جدید و مبتنی بر اکوسیستم و فناوری‌های جدید است که توانایی سیستم‌های نظارتی سنتی برای پیشگیری و کنترل بیماری‌ها را تقویت می‌کند. به عنوان مثال می‌توان با استفاده از الگوریتم‌های هوش‌مصنوعی احتمال انتقال آنفلوانزای پرندگان از پرندگان حیات وحش به جمعیت طیور صنعتی و سپس به انسان را پیش‌بینی کرد و نسبت به طراحی برنامه واکسیناسیون و پیشگیری مناسب در جمعیت انسانی و طیور صنعتی در مناطق مختلف اقدام کرد تا از بیمار شدن افراد در جمعیت انسانی جلوگیری شود.
۲.جمعیت
بحث در مورد جمعیت و سازماندهی اجتماعی آنها فقط به معنای ارائه مفاهیمی نیست که به مراقبت و رفاه شخصی‌شده مربوط می‌شود. اگرچه ما در مورد مراقبت‌های بهداشتی در سطح فردی بحث می‌کنیم اما تغییر در سطح جمعیت، ما موظف هستیم که تفاوت‌های بین افراد را در نظر بگیریم. در رویکردهای سلامت شخصی باید تنوع افراد را از نظر ژن‌ها، محیط‌ها، سواد سلامت دیجیتال و شیوه زندگی در نظر گرفت. این مستلزم ادغام سیستماتیک علوم مختلف (یعنی مراقبت‌های بهداشتی، مراقبت‌های دامپزشکی، کشاورزی، هواشناسی، تغییرات آب و هوا و حفاظت از محیط زیست) در فرایندهای جدید تصمیم‌گیری است. این فرایندها شامل تصمیم‌گیری در مورد پیشگیری و مدیریت همه خطرات و تهدیدهای بهداشت عمومی، مانند قرار گرفتن در معرض بیماری‌هایی با پتانسیل زئونوز، مواجهه با مخاطرات و حوادث طبیعی، عوارض جانبی داروها و افزایش اطلاعات نادرست در شبکه‌های مجازی می باشد. این فقدان هماهنگی و ادغام سیستم‌های مربوط به سیستم‌های بهداشتی منجر به شکوفایی بسترهای دیجیتالی می‌شود که می‌توانند به طور مستقل توسعه یافته و رشد کنند. چنین بسترهایی برای برآوردن نیازهای کسب و کار‌های مرتبط تکامل خواهند یافت.
۳.اکوسیستم
با توجه به درک فعلی مردم از اصطلاح «محیط زیست»، بسیاری تصور می کنند که «محیط» به سیستمی به ارتباطات موجود بین هوا، ذخایر آب و خاک اشاره دارد. مفهوم محیط زیست در مقاله این پنج محقق به در نظر گرفتن همه موجودات زنده و غیرزنده در یک اکوسیستم اشاره دارد. این مسائلی را در ارتباط با حفاظت از تنوع زیستی و پیوندهای نزدیک بین سلامت، مراقبت و رفاه همه اجزا در هر اکوسیستم مشخص می‌کند.
کنترل و مدیریت پایداری محیط زیست را می‌توان با ارزیابی داده‌های موجود توسط سیستم‌های دیجیتال به صورت خودکار در دست گرفت. مدیریت و نظارت بر سیستم‌های اطلاعاتی محیط زیست، رویکردهای خودکار و مقیاس‌پذیر برای جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل خودکار برای پاسخ و طراحی برنامه مناسب باید در رویکرد سلامت واحد در نظر گرفته شود. این داده‌ها باید برای تصمیم‌گیری در تصمیمات سلامت عمومی، سلامت در سطح جامعه انسانی و بهداشت حیوانات و محیط استفاده شود تا بروز اتفاقاتی مانند پاندمی، تغییرات اقلیمی و تاثیر منفی از بین بردن محیط زیست بر سلامت جامعه جلوگیری شود.
به طور کلی استفاده از فناوری‌های دیجیتال مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، بلاکچین و کلان‌داده‌ها می‌تواند به تشخیص، نظارت و ردیابی منشا و علل پاتوژن‌های در حال ظهور، شیوع بیماری‌ها و روندهای مرتبط با بیماری که هم بر انسان و هم بر حیوانات در اکوسیستم تاثیر می‌گذارد، کمک کند. شیوع کووید-۱۹ نمونه‌ای از اتفاقی است که باعث نوآوری دیجیتالی و انقلاب در صنعت سلامت در مقیاس جهانی شده است.
پنج بعد سلامت دیجیتال واحد
۱.آموزش شهروندان
سلامت دیجیتال واحد نباید محدود به آموزش عالی در زمینه‌های مرتبط با سلامت باشد. دانش درک سلامت عمومی و دیجیتالی‌شدن باید توسط برنامه‌های آموزشی برای همه سطوح و رشته‌ها ارائه شود. مشابه آگاهی یافتن مردم در زمینه کووید-۱۹، سلامت دیجیتال واحد باید چیزی فراتر از پشتیبانی از مدیریت داده باشد.
دو مورد از مهم‌ترین اقدامات آموزشی که برای رفع موانع برای رسیدن به رویکرد سلامت واحد با استفاده از ابزارهای دیجیتال باید دنبال شود عبارت است از:
۱. ایجاد درک سیستمیک و یکپارچه از سلامت انسان و حیوانات در اکوسیستم مشترک
۲. ایجاد این درک که چگونه سیستم‌های دیجیتالی می‌توانند سلامت و تندرستی انسان و حیوانات را بهبود ببخشند.
بنابراین، لازم است یادگیری پروژه‌محور ایجاد شده و اجازه دهد افراد مهارت‌های خود را به طور مستقل توسعه داده و اجتماعات یادگیری را تشکیل دهند.
۲. مشارکت شهروندان
حمایت از سواد سلامت دیجیتال با تشویق فعال همه سنین برای مشارکت در حفظ سلامت شخصی، بهداشت عمومی و سیستم‌های نظارت بر محیط زیست می‌تواند آگاهی شهروندان را افزایش دهد. پیشرفت‌ها در ردیابی تلفن همراه و مکان‌یابی، گزارش‌ها و برنامه‌های پایش سلامت و محیط مبتنی بر وب، فرصت‌هایی را برای شهروندان برای تعامل و همکاری با سازمان‌های دولتی، سازمان‌های سلامت، سازمان‌ها و انجمن‌های محیط زیستی فراهم کرده است. بنابراین، فرصت‌هایی که در آن شهروندان از داده‌های الکترونیکی سلامت خود برای مدیریت سلامت شخصی و به اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی استفاده می‌کنند، نیازمند شهروندانی است که به ارائه خدمات درمانی الکترونیکی و به اشتراک‌گذاری داده‌ها اعتماد دارند. استفاده از فرصت‌های پیاده شده بستگی به مشارکت بیمار، مزایای مستقیم برای کاربران و سازمان‌های سلامت دارد. مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها می‌تواند به تصمیم‌گیرندگان سلامت عمومی کمک کند تا بفهمند چگونه می‌توانند سیاست‌های کارآمدی را که مبتنی بر دنیای واقعی و نزدیک به زمان واقعی است، تدوین کنند. بنابراین، سیاست‌گذاران می‌توانند با استفاده و تجزیه و تحلیل داده‌ها در مورد افراد، جلب اعتماد افراد در قبال حفاظت و امنیت داده‌ها با استفاده هوش مصنوعی و بلاکچین به طور غیر‌مستقیم مردم را درگیر کنند. این بدان معناست که شهروندان در طول زمان در سیاست‌گذاری‌ها مشارکت داشته باشند. به عنوان مثال در همه‌گیری کووید-۱۹ در کشور تایوان، تجزیه و تحلیل کارآمد داده‌های کاربران و ردیابی تماس‌ها، باعث شد سیستم‌های سلامت بتوانند به شهروندان در مورد افرادی که پس از تماس با مسافران آلوده به کووید-۱۹ در کشتی تفریحی دایامون پرینسس (Diamond Princess) نیاز به قرنطینه داشتند، اطلاع دهد.
۳. مراقبت‌های بهداشتی پزشکی و دامپزشکی
هدف اصلی سلامت دیجیتال واحد پاسخ به مشکلات پیچیده در مورد پیش‌بینی بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات با ارزیابی اثرات بهداشت عمومی، نظارت بر سلامت انسان و حیوانات و انجام ارزیابی ریسک و فرآیندهای مدیریت مرتبط است.
شناسایی به موقع بیماران، ارائه خدمات کارآمد و بهبود مستمر کیفیت مراقبت، تحولات دیجیتالی سیستم‌های مراقبتی انسان و حیوانات را تسریع می کند. باید به این نکته توجه داشته‌باشیم که عوامل محیطی (مانند آب، هوا و آلودگی محیط زیستی) و سلامت حیوانات (به عنوان مثال، حیوانات خانگی، دام و پرندگان) بر سلامت، مراقبت و رفاه انسان تاثیر می‌گذارد.
دیجیتالی شدن و استفاده روزافزون از برنامه‌ها و پلتفرم‌های موبایل در زمینه سلامت، امکان ارزیابی بیماران (انسانی و حیوانی) را از طریق روش‌های پویا و تقریباً در زمان واقعی که از داده‌های به دست آمده از دستگاه‌های دیجیتال، مشارکت بیماران و صاحب حیواناتی که از این ابزار استفاده می‌کنند، فراهم کرده است. این روش‌ها خدمات شخصی‌سازی شده برای ارائه سلامت، مانند توصیه‌های پیشگیرانه و سیستم‌های هشدار پیش‌بینی را افزایش می‌دهد.
نمونه‌ای از ابزارهای مرتبط سلامت، پیام‌های متنی یادآوری است که برای حفظ مشارکت بیماران در درمان آنها (مانند واکسیناسیون، توانبخشی و تجویز دارو) برای افزایش پایبندی آنها به درمان استفاده می‌شود. همچنین صاحبان حیوانات خانگی یا دام‌ها می‌توانند از ابزارهای بهداشتی متصل به یکدیگر استفاده کنند تا در نظارت و پیگیری سلامت حیوانات خود مشارکت داشته باشند.
۴. تحول مراقبت‌های بهداشتی دیجیتال (انقلاب صنعتی چهارم)
سیستم مراقبت‌های بهداشتی که با انسان و حیوان سروکار دارد شامل ۴ دسته کلی می‌شود:
۱. ارائه‌دهندگان خدمات درمانی و بیمه‌ها
۲. تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی و محصولات دارویی، فروشندگان، واسطه‌ها
۳. سازمان‌های نظارتی و سازمان‌های سیاست‌گذاری
۴.مشتریان خدمات و محصولات بهداشتی، بیماران و پرسنل و متخصصان خدمات بهداشتی
کل بخش مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند توسط دیجیتالی شدن و ارتباط متقابل هدایت شود که پایه و اساس الگوهای جدید اتوماسیون را تشکیل می‌دهد. چالش‌های اصلی چارچوب سلامت واحد شامل مدیریت، جمع آوری، ذخیره، بایگانی و تجزیه و تحلیل طیف وسیعی از داده‌های زمان‌واقعی است که توسط هر نوع سازمان و هر نوع سیستم متصل در دسترس قرار می گیرد. اهداف اصلی انقلاب صنعتی کنونی (یعنی صنعت ۴) افزایش اتوماسیون و اتصال سیستم‌ها از طریق افزایش قابلیت همکاری و انعطاف‌پذیری سیستم‌ها و امکان جمع‌آوری و ذخیره اطلاعات غیرمتمرکز در زمان واقعی است. با اتخاذ یک مدل عادلانه، مراقبت‌های بهداشتی از قابلیت ردیابی، انعطاف‌پذیری، سازگاری و کارایی بیشتری در فرآیندهای ارائه سلامت برخوردار خواهند شد. برای جمع‌آوری داده‌های در لحظه و زمان‌واقعی که توسط تمام بخش‌های سیستم بهداشتی تولید می‌شود، تعداد زیادی سیستم باید به هم متصل شوند.
سیستم‌های نظارت از راه دور از فناوری‌هایی استفاده می‌کنند که در ابتدا برای صنعت ۴.۰ طراحی شده بود. این فناوری‌ها به طور گسترده در پزشکی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. اخیراً، استفاده از آنها در نتیجه شیوع کووید-۱۹ گسترش یافته است، زیرا استفاده از فناوری مشاوره از راه دور به راهکار جدی جدیدی در مراقبت‌های پزشکی تبدیل شده است. در سلامت دیجیتال واحد، همین روش توسط دامپزشکان استفاده می‌شود. آنها می‌توانند از فناوری برای دریافت اطلاعات سلامتی از دستگاه‌های پوشیدنی یا حسگرهای کاشته شده که اطلاعات مربوط به علائم فیزیولوژیکی را انتقال می‌دهند، استفاده کنند.
به عنوان مثال اطلاعات مربوط به تغییرات در سلامت حیوان خانگی می‌تواند به عنوان شاخص‌های سلامت صاحب حیوانات خانگی و شاخص‌های کیفیت محیط مورد استفاده قرار گیرد.
۵. محیط زیست
نظارت بر محیط زیست یکی از ابعاد مهم مدیریت رویکرد سلامت واحد در شرایط مختلف مانند حوادث و بلایای خطرناک محیط زیست و حیات وحش است. بحث در مورد بعد محیطی سلامت دیجیتال واحد به معنای بحث در مورد رابطه «انسان-طبیعت-آلودگی» و نقش آن در الگوی شهرهای هوشمند است. افرادی که در مناطق شهری با تراکم بالا زندگی می‌کنند به طور فزاینده‌ای از سیستم‌های تکنولوژیکی برای گزارش اتفاقات محیطی غیرمعمول استفاده می‌کنند و در نتیجه مشارکت شهروندان را بهبود می‌بخشند. .علاوه بر آن، این افراد به طور فزاینده‌ای از فناوری‌های سبز استفاده می‌کنند که تاثیر منفی برخی اقدامات را بر محیط زیست (به عنوان مثال انتشار دی اکسید کربن، تردد خودروها و تولید زباله) و سلامتی کاهش می‌دهد.
بعد محیطی به شدت با مراقبت‌های بهداشتی انسان و حیوان ارتباط دارد. از حیوانات وحشی و اهلی به عنوان بخشی از سیستم‌های نظارتی استفاده می شود که هشدارهای اولیه در مورد خطرات سلامتی را ارائه می دهد که ممکن است بر کل اکوسیستم تأثیر بگذارد. این نمونه‌ای است که چرا محیط زیست، حیوانات و انسان‌ها بخشی از سه گانه «فرد-جمعیت-اکوسیستم» یک سلامت هستند.
به طور مثال در بحث استفاده از تکنولوژی در بعد محیطی می‌توان با استفاده از سیستم‌های بلاکچین مصرف آنتی‌بیوتیک در مرغداری‌ها و دامداری‌ها و استفاده از سموم کشاورزی را کنترل کرد که در نتیجه کاهش معدوم‌سازی و دور ریختن این مواد در طبیعت و کاهش آلودگی‌های آب‌ها و مواد غذایی را در پی خواهد داشت. در نتیجه، این کاهش مصرف می‌تواند به تامین سلامت جامعه انسانی کمک کند.
آینده سلامت دیجیتال واحد
اهداف اصلی سلامت دیجیتال واحد، بهبود سلامت، مراقبت و سلامت عمومی است. از نظر رویکرد سلامت دیجیتال واحد، فناوری به عنوان کاتالیزور دیجیتالی شدن اطلاعات سلامت واحد عمل می‌کند. نوآوری‌های تکنولوژیکی توانسته مشارکت شهروندان و توانمندسازی اکوسیستم‌های سلامت آینده را برای بهبودی سلامت عمومی پدید آورد.
براساس چشم‌انداز سازمان جهانی بهداشت و سازمان جهانی بهداشت دام، ایجاد یک اکوسیستم سلامت دیجیتال که قادر به تبادل و پردازش بی‌خطر و ایمن داده‌های بهداشتی باشد، برای مبارزه با شیوع همه‌گیری بسیار مهم است.
از مهم‌ترین استفاده‌های مورد انتظار فناوری و تکنولوژی‌های جدید در سلامت واحد در آینده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. تحلیل داده‌های مقاومت میکروبی نسبت به آنتی‌بیوتیک و طراحی آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای جدید با استفاده از هوش مصنوعی
۲. کنترل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و سموم کشاورزی با استفاده از هوش مصنوعی و بلاکچین و کاهش استفاده از انتی‌بیوتیک در مزارع پرورشی با کنترل شرایط محیطی
۳. بهینه کردن سیستم‌های تولیدی صنعتی جهت کاهش آلودگی‌های محیطی و کاهش احتمال ظهور بیماری‌های جدید
۴. پایش مستمر بیماری‌های حیوانات اهلی و وحشی با استفاده از اینترنت اشیا و جمعیت و به کار‌گیری اپیدمیولوژی دیجیتال جهت برنامه‌ریزی برای جلوگیری از اپیدمی‌ها و مخاطرات بهداشتی
۵. تامین امنیت و ایمنی مواد‌غذایی در طول زنجیره تولید با استفاده از تکنولوژی‌های نوظهور
منبع: medlean
همچنین بخوانید:
آشنایی با آسیب‌شناسی از راه دور یا تله پاتولوژی
تله مدیسین (پزشکی از راه دور) در تخصص زنان و زایمان
تعریف پزشکی از راه دور – پزشکی از راه دور چیست؟