این سال‌ها، ورود تکنولوژی به تمامی زمینه‌های زندگی بشری اجتناب‌ناپذیر شده است. یکی از این زمینه‌ها، حوزه سلامت و بهداشت و درمان است که خود بر پایه پیشرفت علم بنا شده است. نمود تکنولوژی در حوزه بهداشت و درمان تنها به اختراع ابزار و تجهیزات پزشکی خلاصه نمی‌شود بلکه امروزه شاهد تاثیرات مثبت و مفید فناوری اطلاعات در این حوزه هستیم.
بر اساس بخشنامه های اعلام شده، اجباری شدن نسخه الکترونیکی در تمام مراکز تشخیصی و درمانی کشور تا آبان ماه همین امسال اجباری خواهد شد و از این تاریخ به بعد هیچ نسخه غیرالکترونیکی در کشور پذیرش نخواهد شد و اگر نسخه الکترونیکی نباشد هزینه درمان نیز به مطب ها داده نخواهد شد.
شیوع ویروس کرونا ثابت کرد که حرکت به سمت ارائه خدمات الکترونیک در حوزه‌های مختلف اجتناب ناپذیر است و اگر در این مسیر تاکنون تعلل هایی رخ داده، باید اجرای آن را جدی‌تر پیگیری کرد تا در شرایطی مانند شیوع ویروس کرونا بتوان از خدمات غیرحضوری بهره برد.
ارائه خدمات الکترونیک سلامت در دوران شیوع ویروس کرونا حتی به مطالبه‌ای از سوی دولت تبدیل شد و جامعه نیز این مطالبه را به خصوص در این دوران بیشتر از قبل مطرح کرد. زیرا با وجود تمهیدات در نظر گرفته شده برای مراجعه بیماران به مراکز بهداشتی و درمانی و به تعویق نینداختن رسیدگی به بیماری‌های غیر از کرونا، به هر حال مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی در این دوران کرونایی با نگرانی هایی همراه بود و همین موضوع ذهن جامعه را بیشتر از قبل به این سمت برد که برخی از خدمات را می‌توان به صورت الکترونیک دریافت کرد و نیاز به ابزارهای فیزیکی مانند دفترچه کاغذی بیمه را کاهش داد.
از کاهش مصرف کاغذ تا موثر بودن در تصمیم گیری های نظام سلامت
نوع نسخه‌های پزشکی همواره یکی از چالش ها و دغدغه هایی بوده که نظام سلامت تلاش کرده در مسیر اصلاح آن گام بر دارد. این در شرایطی است که روزانه میلیون ها نسخه دارویی در کشور تولید و برای نسخه پیچی به داروخانه ها می‌رود. تولید فیزیکی این برگه‌ها و نسخه پیچی آن در داروخانه ها یا مراکز پاراکلینیک می‌تواند در همین دوران شیوع ویروس کرونا منجر به انتقال بیماری شود. به همین دلیل است که ضوابط قانونی برای الکترونیکی شدن خدمات سلامت در این دوران با سرعت بیشتری پیش رفته و می‌توان گفت که نسخه‌های پزشکی در همین دوران با الکترونیکی شدن، عاقبت به خیر می‌شوند.
نسخه الکترونیکی توسط پزشک تجویز شده و کد رهگیری به بیمار ارائه می‌شود. بیمار با ارائه کد ملی یا کد رهگیری خود به داروخانه یا مرکز پاراکلینیک می‌تواند دارو یا خدمات مربوطه را بر اساس تجویز پزشک دریافت کند. دریافت خدمات با پوشش بیمه‌ای به شرطی است که بیمار دارای بیمه باشد و البته هنگام نسخه نویسی، پوشش بیمه‌ای بیمار به صورت آنلاین بررسی می‌شود.
نسخه الکترونیکی چیست؟
نسخه نویسی الکترونیکی طرحی است که توسط سازمان تامین اجتماعی و در راستای حذف دفترچه‌های بیمه درمانی کلید خورد. این طرح که در حال حاضر برای بیمه‌شدگان طرح سلامت نیز اجرا می‌شود، بخشی از پروژه سیستم اطلاعات سلامت یکپارچه است. در این سیستم برای هر فرد در جامعه یک پرونده سلامت شخصی درنظر گرفته می‌شود که شامل تمامی اطلاعات مراقبت بهداشتی درمانی او در طول حیاتش خواهد بود.
این اطلاعات شرایط جسمانی و روحی افراد را دربر می‌گیرد و درمان‌هایی که در زمان‌های مختلف برای هریک اجرا شده است. طرح سیستم اطلاعات سلامت یکپارچه و به دنبال آن پرونده سلامت شخصی و نسخه نویسی الکترونیکی همه در جهت اجرای طرح دولت الکترونیک پیاده‌سازی می‌شوند.
آغاز طرح نسخه الکترونیکی از مراکز تامین اجتماعی
بنا بر اظهارات معاونت درمان سازمان تامین اجتماعی تاکنون 80 میلیون نسخه الکترونیک در مراکز درمانی و بیمارستانی سازمان تامین اجتماعی تولید شده است که گام بعدی پس از اجرای این طرح در مراکز ملکی تامین اجتماعی، اجرای طرح نسخه الکترونیکی در تمام مراکز بهداشتی و درمانی طرف قرارداد این سازمان است. با اجرای نسخه الکترونیک می توان با اطمینان گفت که دیگر خطای پزشکی در تجویز دارو مشاهده نخواهیم کرد زیرا اسامی تمام داروها به صورت الکترونیکی در اختیار پزشکان قرار می گیرد و فقط پزشک با انتخاب داروها، آنها را در نسخه الکترونیک بیماران ثبت می کند.
ثبت تمام راهنما‌های مصرف دارو به صورت برچسب الکترونیکی
همچنین روی نسخه های بیماران برچسب هایی به صورت الکترونیکی چسبانده می شود و دستور دارویی هم برای آنها لحاظ می شود و دیگر مانند گذشته نیست که با خودکار روی دارو دستور آنها نوشته شود. همچنین تداخل دارویی با الکترونیکی شدن خدمات به صفر می رسد.
ثبت سوابق دارویی بیمار با نسخه الکترونیکی
با اجرای نسخه الکترونیک حتی سابقه مصرف دارویی بیماران نیز مشخص می شود؛ زیرا ممکن است یک بیمار در طول یک هفته به چند پزشک مراجعه کند و به این ترتیب پزشکانی که این فرد بیمار را ویزیت می کنند، می دانند که در نسخه های قبل چه داروهایی را مصرف کرده است.
چه بخش‌هایی عضو طرح نسخه الکترونیک هستند؟
طبق اعلام سازمان تأمین اجتماعی کشور، در حال حاضر کلیه مطب‌های پزشکی، دندان‌پزشکی، درمانگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها، داروخانه‌ها و مراکز فیزیولوژی و رادیولوژی به امکان نسخه الکترونیک دسترسی دارند. این بخش‌ها از طریق ثبت‌نام در وب‌سایت سازمان تأمین اجتماعی، می‌توانند از این طریق به مراجعان و بیمارانشان خدمت‌رسانی کنند.
در صورت قطع برق یا اینترنت، یا مراجعه به پزشکی که طرف قرارداد بیمه نیست چه می‌شود؟
نگرانی از قطع اینترنت یا برق، از جمله موانعی است که سر راه اجرای کامل طرح نسخه الکترونیک قرار گرفته است.همچنین در مواردی بیماران به پزشکانی مراجعه می‌کنند که طرف قرارداد بیمه نیستند. تا پیش از اجرای این طرح معمولاً روال به این صورت بود که پزشک نسخه را روی دفترچه بیمه می‌نوشت، اما هزینه ویزیت را به صورت آزاد محاسبه می‌کرد.
در این طرح جدید پزشکانی که طرف قرارداد بیمه نیستند، نسخه را با ذکر نام و کد ملی بیمار روی سربرگ کاغذی خود می‌نویسند. سپس بیمار به داروخانه مراجعه کرده و داروخانه مورد نظر می‌تواند با استعلام در سایت، هزینه دارو را به صورت بیمه‌ای یا آزاد محاسبه کند.
امکان مشاهده سوابق و شرح درمان
نسخه الکترونیک قابلیت دیگری را در اختیار بیمار و پزشک او قرار می‌دهد که مشاهده سوابق درمان‌های بیمار است. در واقع دفترچه بیمه الکترونیک وضعیت سلامتی بیمار را به صورت جامع ثبت کرده، دوره‌های درمان و داروهای تجویزی او را فهرست می‌کند و در مواقع بیماری‌های بعدی، پزشک می‌تواند به صورت دقیق‌تری اقدام به تجویز دارو و انجام فرآیندهای درمانی کند. همچنین در این روش جدید از تداخل‌های دارویی هم جلوگیری می‌شود.
منبع:انجمن تله مدیسین ایران
همچنین بخوانید:
دانستنی های لازم در مورد ویزیت آنلاین و پزشک خانواده
هر آنچه در مورد پزشک آنلاین باید بدانیم
آشنایی با نکاتی برای افزایش سطح کیفیت ویزیت از راه دور برای بیماران و پزشکان