پزشکی از راه دور در دنیای امروز نقش انکار ناپذیری دارد. از آنجاییکه ارتباط پزشک و بیمارمیتواند نقش بسیار مهمی در روند درمانی بیماران داشته باشد. در دنیای امروز مدل جدیدی از این ارتباط توسط فناوری ارتباط الکترونیکی به وجود آمده است. این شکل جدید ارتباطی میتواند به وسیله تسهیل دسترسی به خدمات و ارائه ارزان و سریع آن، صرف نظر از زمان و مکان نقش مهمی در ارتقاء نظام سلامت ایفا کند.

 

نمونه های موفق پزشکی از راه دور در سراسر جهان قابل مشاهده اند و استفاده از این تکنولوژی راه حل کمکی برای فرآیند خدمات درمانی و سلامت محسوب میشود.

 

ورود تکنولوژی در ادوار گذشته نیز باعث تحول ارتباط میان پزشک و بیمار شده است اما با افزایش سریع حجم اطلاعات در اینترنت، ارتباط پزشک و بیمار شکل تازه ای به خود گرفت و با پیشرفت و توسعه ی فناوری امروز بیش از۴۰ درصد جست و جوهای اینترنتی در دنیای اطلاعات مرتبط با حوزه ی سلامت هستند و بیش از ۶۰ میلیون بیمار در طول روز از طریق جست و جوهای اینترنتی و پزشکی از راه دور با پزشکان خود ارتباط برقرار می کنند.

امروزه پزشکان  با بیمارانی رو به رو هستند که به دنیایی از اطلاعات دسترسی دارند. با اینکه این مسأله به چالش بزرگی برای پزشکان تبدبل شده پزشکان متعددی پزشکی از راه دور و استفاده از ابزار الکترونیک را مناسب میدانند و وبسایت، ایمیل و راه های ارتباطی گوناگونی از طریق اینترنت را برای بیمارانشان فراهم کرده اند. حتی برخی از پزشکان ترجیح می دهند پیگیری مراجعانشان را ازطریق  صفحه ی الکترونیکی رایانه و در دنیای اطلاعات انجام دهند و به بیماران نیز توصیه میکنند که اطلاعات لازم را از طریق وبسایت های شان کسب کنند.

دلایل استفاده از وب کنفرانس بسیار متنوع می باشد بطور مثال بعد از راه اندازی وب کنفرانس و استفاده از سیستم وب کنفرانس در حوزه پزشکی، خدمات مرتبط با آن نیز متحول گردید. پزشکی از راه دور کمک کرد تا شکاف عمیقی که سال ها بین پزشکان و بیماران وجود داشت، بهبود پیدا کند. با استفاده از پزشکی از راه دور نه تنها بیماران می توانند سلامت خود را بهتر بررسی کنند بلکه پزشکان نیز می توانند زمان بیشتری را به بررسی شرایط سلامت بیماران خود اختصاص دهند. در ذیل به مواردی مرتبط با پزشکی از راه دور می پردازیم:

 

1 )تبدیل شدن پزشکی از راه دور به یک قانون:

امروزه بیش از 32 ایالت در کشور آمریکا قوانین داخلی را تصویب نموده اند که به توازن بهتر پزشکی از راه دور کمک می کند. همچین کشور های کانادا و انگلیس نیز به دنبال استفاده از این قوانین هستند. پس از اتخاد این قوانین به پزشکان اجازه داده می شود تا به صورت اینترنتی از طرق مختلف از جمله: برگزاری وبینار، جلسات آنلاین، ویدیو کنفرانس، اپلیکیشن وبینار و یا سامانه وب کنفرانس اقدام به ویزیت بیماران خود نمایند و هزینه مشخص شده آن را نیز دریافت کنند.

 

2 )افزایش امنیت اطلاعات:

امنیت در پزشکی از راه دور همیشه یک چالش بسیار بزرگ و جدی بوده است. با گسترش حملات سایبری باید این انتظار را داشته باشیم که اپراتور های پزشکی از راه دور مراحل سخت گیرانه ای را برای حفاظت از داده ها و اطلاعات سیستم های خود انجام دهند. از این رو ترس از هزینه هایی مرتبط با این چنین نقص هایی نیازمند بررسی های دقیق مدیریتی می باشد.

 

(3 افزایش فرصت های سرمایه گذاری:

در سال 2015 بیش از 10 میلیارد دلار توسط سرمایه گذاران مختلف در صنعت مراقبت های بهداشتی سرمایه گذاری شده است. با استفاده از پزشکی از راه دور که یکی از سریع ترین قسمت های در حال رشد در صنعت می باشد، شکی نیست که این بخش، قسمت عمده ای از سرمایه گذاری های مربوط به مراقبت های بهداشتی در سال 2017 را شامل شود. یقیناً مهیا کردن بستر مناسب جهت اجرای آن بیشتر مورد توجه قرار می گیرد، از جمله راه اندازی یکی از نرم افزارهای وب کنفرانس و یا استفاده از نرم افزارهای وبینار در راستای ارائه خدمات پزشکی و حتی آموزش از راه دور و یا تشریک مساعی در کمیسیونهای پزشکی از طریق کنفرانس مجازی و یا ارائه آموزش به فراگیران این حوزه از طریق نرم افزار آموزش آنلاین و یا ارزیابی محققین از طریق آزمون آنلاین.

 

4)مراقبت ها به صورت متمرکز صورت می گیرند:

متمرکز شدن خدمات مراقبت های بهداشتی این امکان را فرآهم می آورد که بسیاری از پزشکان بتوانند ساعات کاری خود را به صورت انعطاف پذیری تنظیم کنند.

 

5 )استفاده از سخت افزار های اختصاصی و شبکه های خارج از گردش:

در گذشته اکثر بیمارستان ها و اپراتورهای تله مدیسین از سخت افزار و فناوری اختصاصی برای ارائه خدمات خود استفاده می کردند، اما با در دسترس بودن نرم افزار های امن و قابل حمل که به راحتی اجرا می شوند، اپراتورهای بیشتری به سمت چنین راه حل های مقرون به صرفه حرکت می کنند. بسیاری از موسسات مراقبت های بهداشتی به دنبال نرم افزار ویژه پزشکی جهت اجرای انواع مشاوره به بیماران هستند:

• مشاوره خانواده از راه دور با استعانت از سامانه وبینار یا سیستم ویدیو کنفرانس
• مشاوره پزشکی از راه دور از طریق نرم افزار وب کنفرانس یا نرم افزار برگزاری جلسات Online
• مشاوره سلامت از راه دور  به کمک نرم افزار ویدیو کنفرانس تحت وب یا سرویس وبینار
• مشاوره روانشناسی از راه دور با خرید سیستم ویدئو کنفرانس یا اجاره وبینار
• جراحی از راه دور
• پرستاری از راه دور از طریق نرم افزار Web Conference و یا راه اندازی ویدئو کنفرانس در شبکه

 

تعریف پزشکی از راه دور (Telemedicine)

پزشکی از راه دور را  میتوان  عبارتی تعریف کرد که  منظور از آن انتقال اطلاعات پزشکی از یک مکان به مکان دیگر از طریق به کارگیری روشهای الکترونیکی ارتباطی است. پزشکی از راه دور میتواند از یک تماس تلفنی مشاورهای بین پزشک و بیمار تا جراحی روباتیک با کمک تکنولوژی ویدئو کنفرانس ماهوارها متفاوت باشد.

مجموعه ای از خدمات بالینی و غیر بالینی آموزشی و پژوهشی را نیز Telehealth می نامند.

 

انواع پزشکی از راه دور (Telemedicine)

• مشاوره ی پزشکی

مشاوره ی پزشکی، شایعترین روش های پزشکی از راه دور است که در آن پزشک عمومی یا متخصص به صورت تلفنی یا از طریق ویدئوکنفرانس، ایمیل، وبسایت و سایر روش های ارتباطی اینترنتی با بیمار ارتباط برقرار کرده و به او مشاوره ی لازم را میدهد. ارسال مدارک پزشکی نیز به صورت همزمان یا غیر همزمان  اتفاق می افتد. رادیولوژی، پاتولوژی و درماتولوژی شایعترین تخصص هایی هستند که از پزشکی از راه دور استفاده میکنند.

 

• جراحی از راه دور

در دنیای امروز جراحی از راه دور و با استفاده از ابزارهای الکترونیکی امکانپذیر است. این نوع جراحی ها نیازمند ربات های پیشرفته و تجهیزات ویدئوکنفرانس است و بسیار پرهزینه خواهد بود.

 

• آموزش الکترونیک

انواع آموزش های پزشکی میتواند به صورت کلاس مجازی انجام می شود. پزشکان میتوانند از طریق صفحات شخصی در شبکه های اجتماعی، ویدئوکنفرانس و از طریق انواع مختلف راه های ارتباط شبکه ای به آموزش الکترونیکی نکات بهداشتی پیشگیری کننده و درمانی بپردازند و حتی پیگیری بیماران را انجام دهند.

 

مزایای ارتباط الکترونیک با بیمار( پزشکی از راه دور)

• بهبود مراقبت از بیمار از طریق ویدئو کنفرانس
• مدیریت بحران در بخش سلامت
• کنترل بیماریهای مزمن
• مدیریت منابع در بخش حمل و نقل

 

معایب ارتباط الکترونیک با بیمار(پزشکی از راه دور)

• انفصال در رابطه ی پزشک و بیمار
• بالا بودن هزینه های کاربرد پزشکی از راه دور
• مسائل قانونی

 

اهداف ارتباطی پزشکی از راه دور

• تبادل اطلاعات

درصورتیکه از طریق راه های ارتباطی الکترونیک ارتباط مؤثر حاصل نشود پزشک ملزم به توصیه مراجعه حضوری به بیمار است.

 

• ایجاد فهم مشترک

در زمینه ی ارتباطات الکترونیکی به دلیل سردی و دوری روش پزشکی از راه دور ایجاد فهم مشترک مشکل و گاهی ناممکن است.

 

• ایجاد اعتماد

در هنگام استفاده از ابزار های الکترونیک برای ایجاد ارتباط باید مراتب امنیتی لازم برای جلوگیری از افشاء اسرار و اطلاعات الکترونیکی بیمار به عمل آید.

 

 نتیجه گیری

با استفاده از ابزار های پزشکی از راه دور خدمت رسانی به مناطق دور افتاده و محروم ممکن خواهد شد همچنین استفاده از ابزارهای ویدئو کنفرانس و وب کنفرانس جهت ارتباط پزشک و بیمار می تواند باعث صرفه جویی در زمان و هزینه برای پزشک و بیمار شوند با این حال از این ابزارهای ارتباط الکترونیک تنها می توان به عنوان یک کمک کننده یا تسهیل کننده یاد کرد.

 

*پیشنهادبرای تحقق پزشکی از راه دور

اقدام ابتدایی مجهز کردن روستاها و مناطق محروم به اینترنت پرسرعت می باشد. تیم های پزشکی و مراکز درمانی یا دانشگاهی باید در این زمینه اعلام آمادگی کنند تا در جهت هماهنگی و ارائه ی نظام مند خدمات الکترونیک برآیند.

پیرو حائز اهمیت بودن رازداری و حفظ حریم خصوصی باید سیستم امنیتی ویژه ای برای افرادی که از روش های ارتباطی الکترونیکی استفاده میکنند، طراحی شود و در صورت تشکیل پرونده های الکترونیک پروتکل های اخلاقی چگونگی حفاظت آنها طراحی شود.

 

همچنین بخوانید:

مدرسه های مبتنی بر تله مدیسین ،حفظ سلامتی را اولویت معلمان و ارائه دهندگان قرار میدهند

تکنولوژی سلامت سیار چه کاری برای ما انجام می دهد؟

سیستم مدیریت کلینیک به چه معناست؟