پزشکان می‌توانند با کمک پراب فراصوت سونوگرافی قابل‌اتصال به آیفون، از راه دور بیماران کووید ۱۹ را شناسایی کنند.
تصویر مقاله، تماس تصویری ازطریق برنامه‌ی زوم را نشان می‌دهد که در بخشی از نمایشگر تصویری از امواج به رنگ خاکستری دیده می‌شود و در بالای آن تصویر پزشک و بیمار موردمعاینه به‌چشم می‌خورد. تصویر لایه‌های امواج قطعا برای ما نامفهوم است؛ اما دکتر مایک استون، پزشک اورژانس از پورتلند اورگان، کاملا می‌تواند تصویر نشان‌داده‌شده را تفسیر کند. این عکس تصویر فراصوت از بافت‌های شُش سالم است که به‌صورت زنده وضعیت شُش را در قفسه‌ی سینه نشان می‌دهد. نکته این است که دکتر استون تصویر را نمی‌گیرد؛ بلکه او درحال آموزش فردی است که پراب سیار سونوگرافی را به گوشی آیفون خود متصل کرده است و فرد دیگری را معاینه می‌کند.
پراب سیار سونوگرافی که با کمک آن می‌توان این معاینه را انجام داد، شرکت Butterfly Network و با نام Butterfly iQ طراحی و تولید کرد است. شخصی که در تصویر مورد معاینه قرار گرفته است، مت دوجونگ، معاون واحد تولید این شرکت است. به‌گفته‌ی دوجونگ، این رویکرد جدید تصویربرداری پزشکی مبحث تازه‌ای به‌شمار نمی‌رود. شرکت باترفلای نتورک سیستم تراشه‌ی فراصوت خود را در پراب تشخیص و معاینه‌ی دوهزاردلاری قرار داده است که قابل‌اتصال به گوشی‌های هوشمند با سیستم‌عامل iOS و اندروید است. البته هنوز برنامه‌ی ابزار باترفلای روی گوشی‌های اندروید قابل‌استفاده نیست. این وسیله علاوه‌بر کاربردش در بیمارستان‌های ایالات متحده‌ی آمریکا (البته به‌گفته‌ی وی اغلب پزشکان شخصا دستگاه را خریده‌اند)، در ۲۰ کشور دیگر ازجمله اوگاندا نیز استفاده شده است.
ابزارهای فراصوت برای تصویربرداری از اندام انسان از سال‌ها پیش استفاده شده‌اند. شیوه‌ی کار این ابزار بدین‌شکل است که با ایجاد ارتعاش امواج فراصوت به‌سمت اندام مدنظر و ثبت انعکاس آن تصویربرداری را میسر می‌کنند؛ البته استفاده از این ابزار پیش‌ازاین به افراد آموزش‌دیده در علوم پزشکی نیاز داشت؛ اما با استفاده از ابزار سیار فراصوت باترفلای آی‌کیو و آموزش از راه دور به‌همراه گوشی آیفون، اغلب افراد قادر خواهند بود معاینه را انجام دهند. شرکت باترفلای نتورک بلافاصله با شیوع گسترده‌ی کووید ۱۹ تلاش کرد شرایطی فراهم کند که پزشکان بتوانند از راه دور مراجعان بیشتری را معاینه کنند.
نکته‌ی مهم در رویکرد معاینه از راه دور باترفلای این است که به درک فرایند سیستم فراصوت نیازی ندارد. اگر Butterfly iQ برای بیماری ارسال شود، فقط باید آن را به گوشی آیفون خود متصل کند و با کمک راهنمای تصویری فرایند معاینه را طبق دستورالعمل‌ها انجام دهد تا بدین‌ترتیب، معاینه‌ی کامل انجام شود. علاوه‌براین، پزشکی که بیمار اطلاعات را برای او به‌صورت آنلاین ارسال می‌کند، ازطریق واقعیت مجازی می‌تواند طریقه‌ی انجام عملیات و در دست نگه‌داشتن پراب به‌وسیله‌ی بیمار یا فرد معاینه‌کننده را ببیند و درصورت بروز خطا به آن‌ها تذکر دهد.
دکتر استون، مدیر آموزش در شرکت باترفلای، درباره‌ی پراب Butterfly iQ گفت:
ابتدا فکر می‌کردم باید از این وسیله هرازگاهی در اتاق اورژانس برای عکس‌برداری آموزشی استفاده کنم؛ اما حالا فقط از این دستگاه استفاده می‌کنم. در این وضعیت که احتمال مواجهه با بیماران مشکوک به کووید ۱۹ بسیار زیاد است، همیشه این وسیله را همراه خود دارم و نیازی نیست برای معاینه منتظر دستگاه‌های بزرگ بمانم. علاوه‌براین، می‌توانم بلافاصله آن را ضدعفونی کنم و برای بیمار بعدی آمادگی داشته باشم.
باتوجه‌به همه‌گیری ویروس کرونای جدید، علائمی که پزشکان برای تشخیص بیماری به آن‌ها توجه می‌کنند، در ناحیه‌ی شُش کدری و غلظت غیرمعمول در قسمت پلورال (پرده‌ی جنبی) یا غشای اطراف شُش‌ها را شامل می‌شود. اگر حین معاینه بخشی برای پزشک معالج مهم‌تر به‌نظر بیاید، می‌تواند با دستورالعمل مجازی، فرد کنترل‌کننده‌ی دسته‌ی معاینه‌ی باترفلای را هدایت کند تا در بخشی که احتمالا آلودگی را نشان می‌دهد، با ایجاد تنظیمات روی پراب تصویر واضح‌تری ثبت یا بتواند از آن ویدئو کوتاه تهیه کند تا بهتر بررسی شود. بدین‌ترتیب، فرایندی که قبل از این به چند فرد در یک اتاق نیاز داشت، حالا ازطریق بیمار و راهنمایی‌های پزشک انجام‌دادنی است. بیمار می‌تواند حتی در دوره‌ی بهبودی باشد و به‌طورمنظم سلامت شُش‌های خود را با کمک این وسیله بررسی و گزارش خروجی را برای پزشک معالج خود ارسال کند.
شرکت باترفلای همواره ارائه‌ی ابزار پزشکی از راه دور را در مسیر اهداف خود داشته است و حالا که نیاز به اجرای این برنامه بیش‌از هر زمان دیگری احساس می‌شد، دست به کار شده و وسیله‌ای برای معاینه از راه دور طراحی و تولید کرده است. چند هفته پیش، شرکت باترفلای نسخه‌ی بتای اپلیکیشن راهنمایی از راه دور خود را دردسترس کاربران قرار داد و حالا با تکمیل پروژه‌ی مدنظر، می‌تواند پراب سیار Butterfly iQ را به دستان هر فرد یا هر خانه‌ای برساند. البته این امکان به‌واسطه‌ی قانون جدید سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) میسر شد که به‌منظور گسترش دسترسی و افزایش عملکرد سیستم‌های تصویربرداری پزشکی برای عموم مردم، شرکت‌های خصوصی اجازه دارند خدمات خود را باتوجه‌به نیاز فوری جامعه در غربالگری افراد به‌کار گیرند. شرکت باترفلای قبل از تولید این وسیله، تنها ابزار آموزش از راه دور فراهم کرده بود که بیشتر برای تحقیقات کارایی داشت. برای مثال، یکی از همکاری‌های تحقیقاتی این شرکت با آزمایشگاهی در دانشگاه نیویورک با موضوع نارسایی‌های قلبی انجام شده بود. ناگفته نماند مجوز FDA برای فعالیت شرکت‌های خصوصی محدودیت زمانی دارد و با کنترل‌‌شدن همه‌گیری کووید ۱۹ این مجوز لغو خواهد شد.
این محدودیت زمانی بدین‌معنا است که تلاش‌های باترفلای برای دردسترس قراردادن پراب فراصوتش تاریخ انقضا دارد؛ اما شرکت امیدوار است تا فرارسیدن آن زمان، تأثیر مثبتی بر روند معاینات بگذارد. از‌آنجاکه همیشه انسان به دستگاه‌های گران‌قیمت فراصوت نیاز خواهد داشت که تصاویر با کیفیتی ثبت می‌کنند و نمی‌تواند هزینه‌ی زیادی برای خرید دستگاه بزرگ بیمارستانی مخصوص خود بپردازد، بهتر است ابزاری در بازار باشد که معاینات اندام را به‌طرز قابل‌فهمی انجام دهد و چه بهتر که این وسیله به گوشی هوشمند متصل شود تا با کمک آن معاینه هدایت شود. گذشته از این‌ها، حتی در بیمارستان‌های مخصوص بیمارهای مبتلا به کووید ۱۹، بیماران دیگر مراجعه می‌کنند که به تصویربرداری فراصوت نیاز دارند.
به‌ادعای شرکت باترفلای، نتایج به‌دست‌آمده از پرای Butterfly iQ با دستگاه‌های تصویربرداری فراصوت ۷۰ هزار دلاری یکسان است؛ بنابراین، با وجود راهنمای مناسب از راه دور، این وسیله می‌تواند همراه خوبی برای بیمارانی باشد که دوره‌ی بهبودی خود را در منزل سپری می‌کنند و باید سلامت شُش‌های خود را روزانه بررسی کنند.
موارد این‌چنینی که بیمار با اسکنر به خانه فرستاده می‌شود تا مرتب اطلاعات لازم را برای پزشک خود فراهم کند، یکی از بزرگ‌ترین اهداف باترفلای نتورک بوده است. دوجونگ گفت شرکت باترفلای از دستگاه گلوکومتر (دستگاه سنجش تخمینی غلظت گلوکز خون) الهام گرفته است؛ دستگاهی که وقتی در سال ۱۹۷۱ اولین‌بار عرضه شد، کسی پیش‌بینی نمی‌کرد بتواند روزی شخصا استفاده شود. البته با این تفاوت که پراب باترفلای بدون مشورت پزشک برای افراد فاقد دانش پزشکی کارایی نخواهد داشت و هر شخصی نمی‌تواند نتایج به‌دست‌آمده‌ی خود را تفسیر کند. در نظر داشته باشید این وسیله هنوز در مراحل ابتدایی است و در درازمدت ممکن است تغییرات بنیادینی تجربه کند. درحال‌حاضر، شرکت باترفلای هدفش کمک به پزشکان برای کنترل و غربالگری بهتر بیماران است و باتوجه‌به شباهت زیاد علائم این بیماری به بعضی بیماری‌های دیگر، این وسیله به پزشک معالج کمک خواهد کرد در انتخاب مسیر درمان بیماران مطمئن‌تر قدم بردارد.
منبع: zoomitو ENGAGET
همچنین بخوانید:
نیازهای مستند سازی مدارك پزشكی از راه دور
کاربردهای پزشکی از راه دور
تله مدیسین و حل مشکلات مراقبت سلامت (بخش دوم)