اهداف توانبخشی از راه دور

هدف کلی توانبخشی از راه دور این است که دسترسی به خدمات درمانی توانبخشی را برای تعداد بیشتری از مردم ممکن کند، هزینه های توانبخشی (هزینه های مالی و وقتی) را برای بیماران و همراهان آنها کاهش دهد، و محدودیت عدم دسترسی مکانی را برای دریافت بسیاری از خدمات توانبخشی از میان بردارد. برخی اهداف اختصاصی توانبخشی از راه دور شامل موارد زیر می باشد:

-    افزایش دادن میزان تأثیر خدمات توانبخشی که به صورت حضوری انجام شده است

-    جایگزینی جلسات تشخیصی یا درمانی حضوری در زمانی که امکان آن وجود ندارد

-    جلوگیری از عقبگرد وضعیت بیمار بعد از تکمیل دوره درمان حضوری

-    مونیتور کردن وضعیت بیمار و تغییرات عملکرد او در طول زمان

-    بررسی وضعیت محل زندگی بیمار

-    آموزش همراهان و خانواده بیمار دچار کاهش توانایی

موانع و مشکلات توانبخشی از راه دور

مانند هر تکنولوژی دیگر، توانبخشی از راه دور نیز موانع و مشکلات خاص خود را دارد. انجام بعضی معاینات از راه دور به سختی ممکن است یا اصلاً امکان پذیر نیست. برخی از روشهای تشخیصی یا درمانی نیاز به استفاده از وسایل خاص دارند که در روشهای از راه دور در دسترس نمی باشند. این روش برای تمام بیماران با کاهش توانایی مناسب نمی باشد. مثلاً بیمارانی که دچار کاهش توانایی شناختی هستند در صورت عدم وجود همراه نمی توانند از این روش استفاده کنند. همچنین بسیاری از افراد ناتوان برای انجام تمرینات درمانی یا معاینه از راه دور نیاز به یک همراه کارآمد دارند.

از معایب دیگر تکنولوژی توانبخشی از راه دور وابسته بودن آن به بستر مخابراتی و اینترنتی مناسب می باشد. در صورت کم بودن سرعت اینترنت ارتباط پزشک یا درمانگر با بیمار به خوبی برقرار نمی شود. از نظر تکنیکی حداقل سرعت لازم برای ارتباط قابل قبول 512 کیلوبیت بر ثانیه می باشد اما عملاً سرعتهای کمتر از 4 مگابیت بر ثانیه ارتباط مناسبی ایجاد نمی کند. از طرفی پوشش مناسب مخابرات و اینترنت هنوز در بخشهایی از کشور ما وجود ندارد.

یکی دیگر از موانع بالقوه وابستگی این روش به استفاده از تکنولوژی اینترنت و تلفن همراه است. به این معنی که کاربر توانبخشی از راه دور باید علاوه بر دسترسی به اینترنت و وسیله مناسب (مانند تبلت، لپتاپ یا تلفن هوشمند)، توانایی و سواد لازم برای ورود به وبسایت یا استفاده از اپلیکیشن را نیز داشته باشد. این مشکل امکان استفاده از خدمات از راه دور را برای برخی افراد محدود می کند.

مانع مهم دیگر در استفاده از توانبخشی از راه دور –مانند هر تکنولوژی جدید دیگر- کمبود فرهنگ و آگاهی عمومی در استفاده از آن، عدم آشنایی پزشکان و سایر متخصصین حوزه سلامت با این تکنولوژی و حتی مقاومت خدمات دهندگان برای استفاده از این روش به عنوان روش مکمل در درمان حضوری بیماران می باشد.

همچنین مشکل مهم دیگری که در کشورهای کمتر توسعه یافته مانند ایران وجود دارد، نبود قوانین مشخص در ارائه و استفاده از خدمات پزشکی از راه دور (تله مدیسین) به طور عام و توانبخشی از راه دور (تله ریهب) به طور خاص است. سازمانهای بیمه گر و ارگانهای دولتی هیچ عجله ای برای شناسایی و پوشش تکنولوژیهایی از این دست نداشته و کاهش هنگفت در هزینه های مربوط به سلامت از طریق استفاده از روشهای پزشکی از راه دور را مد نظر قرار نداده اند. این در حالی است که در کشورهای پیشرو مانند آمریکای شمالی توانبخشی از راه دور به عنوان یک روش درمان استاندارد شناسایی شده، استانداردهای آن تعریف شده و خدمات آن کاملاً مشابه با خدمات حضوری توانبخشی تحت پوشش بیمه قرار گرفته است.

آیا خدمات پزشکی از راه دور و توانبخشی از راه دور در ایران وجود دارد؟

خدمات پزشکی از راه دور (تله مدیسین) در ایران نیز با فاصله چند ساله از کشورهای پیشرفته به سرعت در حال گسترش است. در حال حاضر اپلیکیشنها و وبسایتهای بسیار کارآمدی به زبان فارسی وجود دارند که خدمات مختلفی به کاربران ارائه می دهند. اغلب این اپلیکیشنها یک یا دو خدمت محدود را پوشش می دهند مانند وبسایتهای نوبت دهی آنلاین یا مشاوره متنی آنلاین. تنها خدمات دهنده تله مدیسین که طیف بسیار وسیعی از خدمات پزشکی از راه دور را در دسترس قرار داده سامانه همراه سلامت می باشد. خدمات منحصر بفرد این سامانه شامل این موارد می باشد: پرونده شخصی سلامت، بررسی هوشمند وضعیت سلامت افراد، ارائه هشدارهای سلامت به صورت هوشمند، نمودارها و جداول قد، وزن، فشار خون، چربی خون و غیره، بررسی تداخلات دارویی، پیشگیری از تمام بیماریهای مزمن و غیر واگیر مهم (مانند سکته مغزی و قلب، افزایش فشار خون، دیابت، افزایش چربی خون، گلوکوما، پوکی استخوان، گشادی رگ آئورت، انواع سرطان)، مشاوره آنلاین، مشاوره متنی، نوبت دهی آنلاین، پایش رشد کودکان و مراقبتهای دوران بارداری.  تمام این خدمات به صورت متمرکز و برای تمام کاربران در دسترس می باشد.

خدمات توانبخشی از راه دور نخستین بار در ایران توسط دکتر هومن محمودی، پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و در سال 1395 بطور محدود در دسترس قرار گرفت. با همکاری مرکز جامع توانبخشی دکتر محمودی و سامانه همراه سلامت اکنون تیم کامل توانبخشی شامل پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، پزشک متخصص مغز و اعصاب، کارشناسان فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی، متخصص روانشناسی و متخصص تغذیه و رژیم درمانی در دسترس عموم قرار گرفته است. اطلاعات بیشتر در وبسایت همراه سلامت، بخش مشاوره آنلاین موجود است.

بیماران بدون توجه به اینکه در کدام نقطه از کشور یا جهان زندگی می کنند می توانند با مراجعه به وبسایت فوق برای آگاهی از مناسب ترین روشهای درمان توانبخشی مشاوره یا درمانهای توانبخشی را از راه دور دریافت کنند.

امیدواریم بزودی شاهد تأسیس مراکز توانبخشی از راه دور دیگر و پوشش وسیع تر و کامل تر این خدمات با همکاری مراکز دولتی و خصوصی و سازمانهای بیمه گر در کشور عزیزان ایران باشیم

منبع:hamrahsalamat

همچنین بخوانید:

مروری بر توانبخشی از راه دور (بخش اول)

ویزیت از راه دور میتواند به میزان یک ویزیت حضوری برای افراد دارای اختلالات عصبی موثر باشد

بهداشت دهان و دندان و پزشکی از راه دور