روند فعلی تجویز و تهیه دارو از جمله مسائلی است که می تواند در برخی موارد منجر به مشکلاتی از قبیل یافتن داروخانه مناسب، جستجوی داروی خاص یا کمیاب، سوء استفاده از خدمات بیمه و اشتباه در تحویل دارو، اتلاف وقت و پرداخت نقدی مبلغ می شود. بنابراین وجود سیستمی مکانیزه که پزشک بتواند نسخه را به سیستم ارسال نموده و سیستم نسخه را به نزدیکترین داروخانه ارسال کند و نهایتا داروخانه پس از آماده سازی نسخه، دارو را به محل سکونت بیمار ارسال نماید.

پیشرفت های علمی عصر حاضر در زمنیه دسترسی، پردازش، ذخیره و انتقال اطلاعات به طور چشمگیری موجب توسعه فناوری های گوناگون اطلاعاتی شده و اطلاعات را سمبل عصر حاضر مبدل کرده است.

کاربرد گسترده فناوری های اطلاعات و ارتباطات در زندگی اجتماعی بشر به شکل گیری جوامع اطلاعاتی منجر گشته که در آن تاکید اصلی بر روی سیستم های کامپیوتری و شبکه های اطلاعاتی است.

امروزه در کشور ما و بسیاری از کشورهای دیگر روند تهیه دارو به صورت دستی می باشد، در این روش بیمار برای تهیه دارو بعد از دریافت نسخه از پزشک ملزم می باشد برای تهیه داروها به داروخانه ای در نزدیک مراجعه کند و داروها  یا بخشی از داروها را تهیه کند، و در صورت نبود دارو این روال با مراجعه به داروخانه های دیگر ادامه خواهد یافت که منجر به ایجاد ترافیک، اتلاف هزینه می شود.

فناوری اطلاعات، به مجموعه رشته های علمی، فناورانه، مهندسی و فنون مدیریت اطلاق می شود که برای پردازش اطلاعات به کار می روند. کاربردهای گسترده فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی بشر از جمله آموزش، بهداشت و پزشکی، مدلسازی و کنترل ترافیک، کشاورزی، تجارت و .... باعث افزایش کارآمدی در این حوزه شده است. 

مسائل مرتبط

در جوامع کنونی مخصوصا در کشورهای جهان سوم برای تهیه دارو بعد از صدور نسخه پزشک، مراجعین نسخه را به نزدیک ترین داروخانه در منطقه خود برده و دارو یا داروی مشابه را در صورت وجود تهیه می کنند، این روال در صورت موجود نبودن درو به مراجعه به سایر داروخانه ها یا رفتن به داروخانه های مرکزی ادامه می یابد. اتلاف انرژی، هزینه های ترافیک شهری، هزینه های اقتصادی، به خطر افتادن جان بیمار در مواقع اورژانسی، مخصوصا مواقعی که به علت عدم وجود دارو جان بیمار به خطر می افتد، از جمله مواردی است که وجود داروخانه دیجیتال را تو جیه می کند.

در کشورهای توسعه یافته تلاش هایی برای دیجیتال سازی اطللاعات، الکترونیکی کردن نسخه ها صورت گرفته است که می توان به امنیت نسخه دستی، توسعه و سنجش تهیه نسخه الکترونیکی، برنامه های تجویز نظارت الکترونیکی، محدودیت نسخه های دستی نسبت به نسخه الکترونیکی، امنیت سوابق بیماران در نسخه های الکترونیکی اشاره دشت. خرید اینترنتی محصولات دارویی نیز از جمله روش هایی است که از مدت ها پیش در این کشورها رواج داشته است.

روش پیشنهادی

در حال حاضر، فناوری های گوناگون اطلاع رسانی پزشکی بخش مهمی از زیر ساختار سلامت جامعه را تشکیل می دهند. این فناوری ها بر ایجاد و کاربرد روش ها و سیستم هایی برای گردآوری، پردازش و تفسیر داده های بیمار به کمک اطلاعات حاصل از پژوهش های علمی پرداخته و از طریق کاهش محدودیت های زمانی و مکانی موجب افزایش امکان دسترسی مردم به خدمات پزشکی، ارتقا کیفیت مراقبت از بیمار و کاهش هزینه های این خدمات می شوند. جهت تسهیل بخشیدن به روند خدمات پزشکی با استفاده از فناوری اطلاعات می توان تغییراتی در تهیه درو ایجاد نمود. این تغییرات در جهت بهبود روند کار داروخانه ها جلوگیری از آمارهای اشتباه، اطلاع خودکار داروخانه ها از اتمام دارو یا انقضا وقت داروها ،... و بیشتر از آن به نفع بیماران می باشد.

در این سیستم پزشک بعد از ارائه نسخه کتبی به بیمار یک نمونه الکترونیکی آن را به سیستم موردنظر ارسال نموده و آدرس منزل، شماره تماس تلفن همراه را در سیستم ثبت می کند. سیستم با توجه به آدرس منزل یا محل سکونت فعلی شخص، نزدیکترین داروخانه را که به بیمار نزدیک می باشد و همچنین داروخانه ای که تمام داروهای نسخه را موجود دارد، جستجو کرده و آدرس داروخانه را به شماره تلفن شخص به شکل پیغام ارسال می کند، همچنین سیستم در مطب پزشک و بیمارستان می تواند بعد از ارسال نسخه، آدرس داروخانه را با توجه به الگوریتم های موجود به بیمار بدهد. همزمان با این روال سیستم جهت دریافت کامل داروها نسخه الکترونیکی را بعد از تایید خودکار بودن روال و پرداخت الکترونیکی به داروخانه موردنظر ارسال کرده و داروخانه نسخه را آماده و برای ارسال پستی اقدام می کند. این سیستم در چهار بخش مطب و بیمارستان، داروخانه، بیمه و سرور اصلی طراحی و پیاده سازی خواهد شد.

مطب و بیمارستان

در این سیستم در مرحله اول اطلاعات اولیه بیمار به همراه آدرس و شماره تلفن و شماره حساب بانکی به سیستم داده می شود، پزشک بعد از ویزیت نسخه بیمار را به صورت الکترونیکی ثبت می کند. سیستم با در نظر گرفتن تک تک داروها و همچنین آدرس مسکونی بیمار که به سیستم داده شده است یک داروخانه را انتخاب می کند، داروخانه منتخب هم باید تمام داروهای نسخه را داشته باشد و هم باید در صورت امکان نزدیک ترین داروخانه به محل سکونت بیمار باشد. بعد از انتخاب داروخانه سیستم تاییدیه بیمار را برای پرداخت هزینه و ارسال داروها به آدرس داده شده ارجاع می دهد. این تاییدیه می تواند توسط سیستم یا توسط پیامک صورت گیرد. برای پرداخت هزینه داروها بعد از صدور دارو و مشخص شدن داروخانه هزینه داروها مشخص شده و با وارد کردن شماره حساب و رمز اینترنتی هزینه پرداخت می شود. این پرداخت هزینه می تواند بوسیله عابر بانک یا سایر خدمات بانکی انجام پذیرد.

داروخانه

داروخانه بعد از دریافت نسخه و تایید پرداخت هزینه داروها را در صورت انتخاب پرداحت الکترونیکی نسخه را پیچیده و با خدمات پستی یا پیک به مقصد بیمار ارسال می کند. چون لیست تمام داروهای هر داروخانه در سیستم موجود می باشد با اضافه شدن دارو به داروخانه و فروش دارو، سیستم اطلاعات هر داروخانه را به روز می کند و بدین صورت آمار صحیحی از فروش، خرید و تاریخ اعتبار دارو در دسترس خواهد بود و از سوء استفاده های احتمال جلوگیری خواهد شد. می توان به این نکته نیز اشاره کرد که داروهای مشابه در داروخانه ها که از لحاظ تاریخ اعتبار نیز بررسی خواهد شد که دارویی برای فروش ارجاع داده می شود که مدت کمی از تاریخ انقضاء آن باقی مانده است تا اتلاف دارویی و هزینه ای را نیز کاهش دهیم. همچنین شناسایی داروخانه هایی که داروهای خاصی را به فروش می رسانند تسهیل می شود. با وجود آمار کلی در مورد نرخ و حجم استفاده دارو در هر منطقه از کشور می توان درخواست دارو را سریع تر و بر حسب نیاز به عمل آورد.

مراکز بیمه

در این سیستم می توان جلوی برخی از سوء استفاده های بیمه را گرفت از جمله این مسائل استفاده دفترچه بیمه بیماران توسط اشخاص دیگر که با این سیستم می توان مانع از بروز این مشکل شد و همچنین سوء استفاده های احتمالی پزشکان و داروخانه را نیز کنترل کرد. واریز آنی هزینه بیمه برای پزشکان و دارها نیز از مزایای دیگر این سیستم می باشد.

سرور اصلی

اطلاعات بیمار از جمله اطلاعات شخصی و سوابق بیماری در چند سرور سیستم برای دسترسی در کل کشور و برای هر مطب، بیمارستان، مراکز درمانی معتبر و داروخانه ها در سطح بندی مختلف موجود می باشد.

نتیجه گیری

سیر تهیه دارو به شکل دستی و بردن نسخه به داروخانه و در نهایت تهیه دارو در برخی موارد منجر به مسائل و مشکلاتی می شود. بدین منظور با استفاده از فناوری اطلاعات سیستمی با هزینه های نسبتا کمتری پیشنهاد داده شده تا بتوان به سمت مکانیزه شده تهیه دارو حرکت کرد و در جهت تسهیل حال بیماران و تسریع خدمات پزشکان و داروخانه گامی برداشت.

از مزایای استفاده از این سیستم می توان به صرفه جویی در هزینه، کاهش ترافیک شهری، جلوگیری از سوء استفاده خدمات بیمه و در دسترس بودن سوابق بیماران اشاره کرد.

در صورت پیاده سازی داروخانه دیجیتال و همکاری سازمان ها می توان جلوی مشکلات ترافیکی و اقتصادی، بازار نامناسب دارو، اطلاع همزمان برای نبود یا موجود بودن داروهای خاص در داروخانه های محدود را گرفت. 

منبع: medicaltechnologyoutlook.blog

همچنین بخوانید:

واقعیت افزوده؛ شروع یک انقلاب در بهداشت و درمان

توسعه تله مدیسین، تبدیل تهدید کرونا به فرصت

چگونه فناوری‌های دیجیتال صنعت سلامت را تغییر می‌دهد؟