پزشکی از راه دور  به کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات برای فراهم آوردن مراقبت سلامت و خدمات و حمایت از بیمار یا امداد شونده در زمانی که فاصله جغرافیایی بین دو گروه فراهم کننده و گیرنده خدمات پزشکی وجود داشته باشد گفته می‌شود. گرچه اجماع جهانی در خصوص تعریف پزشکی از راه دور و تفاوت آن با تله هلث (Telehealth) وجود ندارد ولی بیشتر صاحب نظران آن را زیر مجموعه‌ای از سلامت الکترونیکی (eHealth) می‌دانند 

از جمله اهداف پزشکی از راه دور: بهبود مراقبت از بیمار، بهبود دسترسی و مراقبت پزشکی برای نواحی روستایی و محروم، دسترسی بهتر به پزشکان جهت مشاوره، در دسترس قرار دادن امکانات برای پزشکان جهت هدایت معاینات خودکار، کاهش هزینه‌های مراقبت‌های پزشکی، ایجاد خدمات مراقبت پزشکی (در سطح جغرافیایی و جمعیتی وسیع)، کاهش نقل و انتقال بیماران به مراکز درمانی می‌باشد. پزشکی از راه دور شامل مشاوره از راه دور، آموزش الکترونیکی پایش از راه دور، جراحی از راه دور، درمان امراض پوستی از راه دور، تصویربرداری التراسوند از راه دور، آسیب‌شناسی از راه دور، درمان اختلالات شناختی از راه دور می‌باشد.

امروزه پزشکی از راه دور تا حدی پیشرفت کرده‌است که امکان انجام جراحی از راه دور نیز به وجود آمده‌است. یعنی یک جراح در منطقه‌ای دورتر از بیمار در یک کشور با بهره‌گیری از ارتباطات اینترنتی بسیار قوی و زیرساخت‌های فنی دقیق، این امکان را می‌یابد که در یک اتاق جراحی درکشور دیگری، به وسیله ربات‌ها، عمل جراحی انجام دهد.

بازی های جدی به عنوان یک ابزار آموزشی اثر بخش، فرصت های عالی را برای بهبود کیفیت یادگیری فراگیران به ارمغان می آورند تا آنها با تجربه یادگیری در محیط های شبیه سازی شده از چالش های یادگیری در دنیای واقعی همچون هزینه زیاد، زمان بر بودن و عواقب جبران ناپذیر شکست در امان بمانند.

امروزه از آنجایی که بازی های جدی به عنوان یک ابزار آموزشی اثر بخش، کمک شایانی به یادگیری فعال، تجربی و مساله محور می نماید لذا مورد توجه بسیاری از دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی قرار گرفته است. بازی های جدی هم چنین به عنوان یک ابزار آموزشی اثر بخش، فرصت های عالی را برای بهبود کیفیت یادگیری فراگیران به ارمغان می آورند تا آنها با تجربه یادگیری در محیط های شبیه سازی شده از چالش های یادگیری در دنیای واقعی همچون هزینه زیاد، زمان بر بودن و عواقب جبران ناپذیر شکست در امان بمانند.

در این روش آموزشی هم چنین از آنجایی که فراگیر فرصت یادگیری در یک محیط شبیه سازی را دارد، یادگیری او با تاکید بر جنبه سرگرمی بازی از سطح دانشی و فهمیدن فراتر رفته و رشد و توسعه شخص را در سطوح بالای شناختی ازجمله تجزیه و تحلیل، ترکیب و ارزشیابی در بر خواهد داشت.

محققان معتقدند بازیهای جدی در علوم پزشکی و مراقبت های بهداشتی می توانند باعث کاهش خطاهای پزشکی و شغلی شود. آنها معتقدند آموزش در برخی مشاغل مرتبط با بهداشت نباید محدود به طول دوره تحصیلی در دانشگاه ها شود و باید به صورت مداوم در طول دوره کاری افراد صورت پذیرد. فراگیران میتوانند یک عمل یا اقدام پزشکی را چندین بار بدون نگرانی انجام دهند تا به سطح تسلط برسند. به عنوان مثال ممکن است خیلی از عمل های جراحی را یک رزیدنت نتواند در طول دوره تحصیل به تنهایی انجام دهد. محققان دریافتند که دانشجویان جراحی و پزشکانی که از بازی‌های ویدئویی استفاده می‌کنند بیش از سایر جراحان تمرکز لازم را در هنگام جراحی دارند. آنها معتقدند که افزایش انگیزه فراگیران و سوق دادن آنها به درگیری بیشتر با چالش ها از جمله اهداف مهم بازی های جدی محسوب می شود.

به کارگیری بازی های جدی در آموزش پزشکی مستلزم توجه به مقوله های اساسی هم چون مقوله های انسانی، آموزشی، مدیریتی و تکنولوژیکی است. استفاده از بازی های جدی در دراز مدت باعث کاهش هزینه ها می شود.

شرکت ها و موسسات تحقیقاتی و دانشگاهی مختلفی در سراسر دنیا در حوزه های آموزش پزشکی و مراقبت های بهداشتی (پزشکی، پرستاری، کمک های اولیه، فوریت های پزشکی، فیزیوتراپی و توانبخشی، داروسازی، جراحی، دندانپزشکی، روانشناسی و ...) به تولید و ارائه بازی های جدی پرداخته اند. باتوجه به تعداد زیاد محصولات و شرکت های بازی سازی ما فقط به معرفی چند شرکت و چند نمونه از محصولات آنها برای آشنایی و درک بهتر بازی های جدی در آموزش پزشکی می پردازیم شما با جست و جو در اینترنت می توانید با انواع مختلف دیگر بازی های جدی در این حوزه آشنا شوید.

Breakaway game

شرکت Breakaway game بازی های جدی در حوزه های مختلفی تولید کرده است. بازی های جدی در حوزه آموزش پزشکی در سه پلتفرم vHealthCare ، Standard Patient Studio (SPS) و Vital Signs ارائه می شوند.

vHealthCare  یک پلتفرم شبیه سازی پزشکی سه بعدی است که برای برنامه های واقعیت مجازی مناسب است. vHealthCare محیطی را برای یادگیری معنی دار ، مبتنی بر تقاضا ، مبتنی بر کشف تخصص حیاتی مراقبت های بهداشتی در تنظیمات کنترل شده فراهم می کند که در آن کاربران می توانند مجموعه ای از مهارت ها ، از جمله تفکر انتقادی ، تصمیم گیری و تشخیص های افتراقی را تمرین و اصلاح کنند. فراگیران می توانند از یادگیری بالینی تجربی ، در هر زمان و هر مکان استفاده کنند.

Standard Patient Studio (SPS) مخزن بیماران استاندارد شده مجازی (VSP) است که در اختیار دانشجویان پزشکی ، رزیدنت ها ، آموزش مداوم پزشکی و مربیان پزشکی قرار دارد. VSP ها آواتارهای مجازی انسانی هستند که می توانید با آنها (از طریق تایپ یا گفتار) گفتگو کنید ، گفتگو کنند ، قصه بگویند و با یک سیستم بازخورد همراه باشند که به شما امکان می دهد عملکرد خود را بهبود ببخشید. VSP ها می توانند داستان های خود را برای شما تعریف کنند و می توانند به سوالات رایج پزشکی که در محیط کلینیک می پرسید پاسخ دهند.

 Vital Signs کاربر را در رسیدگی به چندین مورد همزمان آزمایش می کند. بازیکن را در موقعیت یک پزشک یا پرستار قرار می دهد که همزمان چند بیمار دارد. مشکلات ناشی از تمام بیماران مختلف را دستکاری کنید و حواس پرتی هایی را که مدام اتفاق می افتد برطرف کنید.

 Vital Signs ER شما را در نقش پزشک بخش اورژانس قرار می دهد و از بیماران بزرگسال و کودکان نیز مراقبت می کند.

 Vital Signs Nurse شما را به عنوان پرستار شیفت در طبقه Med / Surg قرار می دهد. 

Virtual Heroesشرکت  Virtual Heroesدر پاسخ به شیوع  COVID-19 ، دو محصول خود را به صورت رایگان در دسترس عموم قرار داده است.

Sedation & Airway : تمرین لوله گذاری راه هوایی در بیماران دارای نارسایی تنفسی در یک محیط سه بعدی برای متخصصان پزشکی.

Mission Biotech   ماموریت بیوتکنولوژی در یک محیط سه بعدی مراحلی را که دانشمندان برای آزمایش ویروس کرونا استفاده می کنند (استخراج DNA و واکنش زنجیره ای پلیمراز) آموزش می دهد

. 3D Serious Games and Simulations (By Designing Digitally, Inc. )

این شرکت توسعه دهنده آموزش مبتنی بر وب، بازی جدی و شبیه سازی است که برای شغل ها و موضوعات مختلف بازی های جدی تولید کرده است. ما در اینجا یک نمونه از بازی های جدی این شرکت را معرفی می کنیم.

Nurse training: trauma unit

شبیه سازی مراقبت های بهداشتی به دانشجویان پرستاری و افرادی که قصد دارند مهارت های پرستاری خود را تقویت کنند توانایی آزمایش دانش خود را در سناریوهای تروما در دنیای واقعی بدون خطر آسیب رساندن یا آسیب رساندن جدی به بیماران زندگی واقعی فراهم می کند. شبیه سازی مراقبت های بهداشتی مستقیماً به سیستم مدیریت یادگیری Moodle (LMS) متصل است که به هر دو استاد و فراگیر توانایی دیدن پیشرفت ، پیگیری رفتار کاربر و میزان موفقیت و همچنین ایجاد یک ساختار کامل دوره را می دهد تا فراگیران بتوانند از سبک تر به شرایط دشوارتر این اطلاعات، همچنین می تواند برای ردیابی پیشرفت کلی مورد استفاده قرار گیرد و داده های دقیق را برای مدیران برای ارزیابی فراهم می کند.

از آنجا که سناریوها در قالب مدولار ساخته شده اند ، به راحتی می توانند با محتوای جدید به روز شوند ، اگر به هدف لازم برای ماژول نرسند یا ماژول های اضافی برای گسترش سناریوهای احتمالی اضافه شوند ، حذف می شوند. این بسیار مهم است زیرا به مربیان این قدرت را می دهد تا اطمینان حاصل کنند که همه چیزهایی که کاربر در حال ارزیابی است از آخرین فن آوری و بهترین روش ها برخوردار است. در این بازی فقط سناریوهایی وجود دارند که استاد آنها را وارد سیستم کرده و قصد آموزش و ارزیابی آنها را دارد.

 حمله‌ی میکروبی Microbe Invader 

این بازی محبوب نقش‌آفرینی، کاربر را در نقش یک پزشک بسیار فعال در یک بیمارستانِ شبیه‌سازی شده قرار می‌دهد. این بیمارستان مانند تمام بیمارستان‌ها دارای کارکنانی است که در کنار هم برای از بین بردن بیماری‌ها و کمک به بیماران فعالیت می‌کنند. هدف اصلی کاربر در این بازی از بین بردن و کنترل بیماری‌های مسری در بیمار و همین‌طور در خارج از محیط بیمارستان است.

به این منظور بازی از گیم‌پلی مبتنی بر استفاده از فلش کارت طراحی شده است. در بازی 89 کارت بیماری و ویروس و 43 آنتی بیوتیکی وجود دارد که برای کنترل این بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کاربر در نقش یک پزشک، ابتدا باید از بیمار تست و آزمایش‌های لازم را به عمل بیاورد و بعد از تشخیص بیماری، دارو و موارد مورد نیاز برای درمان آن را توصیه کند. به غیر از این کاربر می‌تواند این بیماری را در صورت مسری بودن در خارج از محیط بیمارستان هم تشخیص داده و با کمک همان فلش کارت‌ها کنترل بکند.

بازیکن بعد از هر تشخیص درست و هر درمان کارآمد، یک نشان مخصوص جایزه می‌گیرد. این بازی با وجود شکل و شمایل ساده‌اش در بین دانشجویان پزشکی طرفداران زیادی دارد.

پراگنوسیس Prognosis 

این بازی یک بازی متکی بر سناریوهای از پیش تعریف شده است. هدف از ساخت آن هم یاد دادن روش‌های تشخیص و پیشبینی بیماری‌ها بر اساس علائمی است که در بیمار بروز می‌کند. در این بازی از 400 پرونده‌ی پزشکی واقعی استفاده شده است. این پرونده‌ها دارای تنوع و گوناگونی بسیار زیادی هستند و از بیماری‌های مخفی تا بیماری‌هایی که به صورت تصادفات و مشکلات فیزیکی بروز می‌کنند را شامل می‌شوند. در این بازی کاربر با کمک روش تفکر و نتیجه‌گیری شبکه‌ای به دنبال یافتن روش تشخیص و راه درمان بیماری است که علائم آن در هر سناریو و پرونده‌ی پزشکی به شکل کامل ذکر شده است.

سیکو Sicko 

نام این بازی که یادآور فیلم مستند جنجالی مایکل مور هم هست یک بازی تحت وب بر اساس پرونده‌های واقعی پزشکی است که شامل سناریوهای پیچیده یا پرونده‌های ساده‌ای مانند آپاندیسیت است. کاربر در این بازی وظیفه دارد چند بیمار را به شکل همزمان تحت مداوای قبل و بعد از عمل جراحی قرار بدهد و تصمیمات خود را در قالب پروتوکل‌ها و بندهایی که در بازی جایگذاری شده‌اند به نتیجه برساند. سازنده‌ی بازی «جیمز لائو»James Lau   پرفسور و استاد جراحی دانشکده‌ی پزشکی استنفورد است.

به گفته‌ی لائو سناریوهای موجود در این بازی متنوع هستند و دانشجویان و انترن‌هایی که این بازی را تجربه می‌کنند با انجام آن، تصمیماتی را که در دنیای واقعی دارای ریسک بالایی است تجربه می‌کنند و با یاد گرفتن آن در دنیای مجازی با کمترین هزینه بهترین تجربیات را می‌اندوزند و پروتوکل‌های مهم را هم یاد می‌گیرند. در پایان هم کاربر بر اساس تصمیمات درست خودش امتیازات و کامنت‌هایی از دکتر سیکو دریافت می‌کند.

دانشکده پزشکی Medical School 

دانشکده‌ی پزشکی یک شبیه‌ساز محیط دانشکده‌ی پزشکی است و برای کسانی مفید است که دوست دارند پزشکی را با کمک یک دانشگاه مجازی بیاموزند. در این بازی کاربر در مورد بدن انسان و بیماری‌های مختلف و روش تشخیص و درمان این بیماری‌ها آموزش می‌بیند. بازی در هر مرحله کاربر را رتبه‌بندی می‌کند که از «دانشجوی پزشکی» آغاز و به «پزشک مجرب» ختم می‌شود. این بازی در بسیاری از دانشکده‌های پزشکی مورد استفاده است.

سروم Syrum 

سروم یک بازی تحت وب و شبکه‌های اجتماعی است که به شکل اختصاصی برای فیسبوک طراحی شده است. این بازی توسط استودیوی Boehringer طراحی شده و به گفته‌ی طراح ارشد بازی آقای جان پاگ هدف از ساخت آن آموزش مسائل علمی و همین‌طور مسائل اقتصادی پیرامون پزشکی و داروسازی است. کاربران در این بازی مدیریت یک شرکت داروسازی را بر عهده می‌گیرند و باید در حین اینکه روش ساختن داروهای مختلف برای مبارزه با بیماری‌های معمولی یا مهلک را یاد می گیرند، شرکت خود را هم توسعه داده و با استخدام استعدادها و نیروهای جدید، نامی برای خودشان دست و پا کنند. در این بازی همان طور که از سبکش هم برمی‌آید کاربران می‌توانند با دوستان خود در این شبکه‌ی اجتماعی تعامل داشته باشند.

همچنین بخوانید:

تبدیل ایده های استارتاپی حوزه سلامت به کسب و کاری موفق

برگزاری انتخابات الکترونیک هیأت مدیره و بازرس انجمن علمی پزشکی از راه دور ایران

آشنایی با دندانپزشکی دیجیتال