امروزه با توجه به ظهور فناوری‌های شگفت انگیز جدید مانند واقعیت مجازی، چاپ سه‌بعدی یا CRISPR انتظار داریم که انقلابی در حوزه‌ی دندان پزشکی ایجاد شود. تمام نگاه متخصصان به سوی آینده است.
با توجه به فن‌آوری‌های جدید به نظر می‌رسد آینده‌ی دندان پزشکی، حوزه‌ای که به سرعت در حال رشد است، بسیار متفاوت از امروز باشد. این تفاوت با تاکید بیشتر بر پیشگیری است که منجر به ایجاد پوسیدگی‌های کمتر در دندان‌ها و کاهش بیماری‌های دهان و دندان می‌شود. پیش بینی می‌شود در آینده درمان مشکلات دهان و دندان به آسانی و در زمان کوتاه قابل دسترسی باشد.
همان طور که در مورد سایر تخصص‌های پزشکی نیز صادق است، نوآوری‌های تحول‌آفرین تاثیر بسیار زیادی بر روی کیفیت تجربیات دندان پزشکان و خدماتی درمانی که ارئه می‌دهند، خواهد داشت.
آیا می‌توانید تصور کنید که ممکن است پروتز چاپ سه‌بعدی خود را ظرف یک ساعت به جای صرف ۴ الی ۵ جلسه در دندان پزشکی، دریافت کنید؟ آیا می‌توانید تصور کنید که یک دندان پزشک از راه دور داشته باشید؟ یا این که امکان رشد دندان‌های جدید برای افراد ۸۰ ساله وجود داشته باشد؟ در ادامه به بررسی برجسته‌ترین نوآوری‌های فناوری در حوزه‌ی سلامت دهان و دندان خواهیم پرداخت.
دندان پزشکی از راه دور
گاهی مراجعه به مطب دندان پزشک برای برخی اقشار جامعه مانند کودکان، بیماران با شرایط خاص و یا افراد سالمند دشوار است. مسئله دیگری که مشکل آفرین است، مسافت است. مردمی که در مناطق روستایی زندگی می‌کنند به ندرت به دندان پزشک دسترسی پیدا می‌کنند و تقریبا هرگز امکان انتخاب ندارند. این مشکلات می‌تواند به میزان قابل توجهی با گسترش علم دندان پزشکی از راه دور(teledentistry) برطرف شود. به کمک این فناوری دسترسی به درمان آسان‌تر می‌شود، هزینه‌ی درمان برای بیماران کاهش می‌یابد و این امکان را برای بیماران فراهم می‌کند تا با متخصصانی که در دسترس نیستند ارتباط برقرار کنند. دندان پزشکی از راه دور در ایالات متحده در حال گسترش است.
یکی از شرکت‌هایی که بسیاری از خدمات از راه دور را ارائه می‌دهد، MouthWatch است. یکی از معروف‌ترین خدمات آن‌ها TeleDent، یک بستر دندان پزشکی از راه دور است. این سرویس به کاربران اجازه می‌دهد تا تصاویر، یادداشت‌های بالینی و کدهای صورت حساب‌ها را ضبط کنند و پس از آن این اطلاعات را به یک متخصص دندان پزشکی در هر جایی از کشور ارسال کنند. کاربران همچنین می‌توانند به صورت زنده با پزشک صحبت کنند و در صورت لزوم به صورت حضوری یکدیگر را ملاقات کنند.
دوربین داخلی دهان و دندان
یکی از بزرگترین ایرادهای صندلی دندان پزشکی زمانی است که بیمار نمی‌تواند دهان خود را به اندازه‌ی کافی باز کند و پزشک هم نمی‌تواند حتی به وسیله‌ی آینه داخل دهان را مشاهده کند. این مسئله هم برای بیمار و هم برای دندان پزشک مشکل ایجاد می‌کند. دوربین‌های داخلی دهان و دندان راه حلی عالی برای رفع این مشکل است. شرکت‌های MouthWatch ،Dürrdental و Carestream Dental انواع مختلفی از این دوربین‌ها را معرفی کرده‌اند. فناوری منحصر به فرد لیزهای مایع دوربین شبیه چشمان انسان کار می‌کند و تصاویری با وضوح بالا می‌گیرد.
ترمیم دندان (Dental regeneration)
یکی از حوزه‌های هیجان انگیز در دندان پزشکی ترمیم دندان و پیشگیری از پوسیدگی است. جایگزین‌های بیولوژیکی برای عاج دندان، روش‌های درمان دندان پزشکان برای مبارزه با پوسیدگی دندان را تغییر می‌دهد.
بخش بزرگی از پزشکی ترمیمی (regenerative medicine) در آینده وابسته به تحقیقات سلول‌های بنیادی است. با این شرایط آیا امکان رشد دندان در ۵۰ سالگی وجود دارد؟ پژوهشی در حال انجام است که به دنبال منبع سلول‌های بنیادی mesenchymal است که قابلیت ایجاد بافت دندان را داشته باشند و بتوان آن‌ها را به آسانی در شرایط آزمایشگاهی رشد داد.
فراهم شدن این امکان که به جای دندان‌های مصنوعی، دندان‌های واقعی که توانایی رشد مجدد دارند، تولید کرد، بسیار جذاب خواهد بود.
واقعیت مجازی
در ماه ژوئن سال جاری، Nobel Biocare نخستین عمل جراحی دندان پزشکی با استفاده از فناوری واقعیت مجازی را انجام داد. بدین ترتیب دندان پزشکی از دیگر زمینه‌های پزشکی فراتر رفت. در ۱۴ آوریل ۲۰۱۴، Shafi Ahmed یک عمل جراحی سرطان را به کمک دوربین‌های واقعیت افزوده در بیمارستان ساطنتی لندن انجام داد. به طور مشابه، واقعیت افزوده و واقعیت مجازی می‌توانند تجربه‌ی آموزش و یادگیری در دندان پزشکی را به سطح کاملا جدیدی ارتقا دهند. جراحان می‌توانند با یک دوربین واقعیت مجازی در سطح جهانی عمل جراحی انجام دهند و اجازه دهند که دانشجویان پزشکی از طریق عینک‌های واقعیت افزوده عملا در آنجا حضور داشته باشند.
واقعیت مجازی نه تنها به دانشجویان و استادان پزشکی بلکه به بیماران نیز کمک می‌رساند. آزمایش بر روی ۶۹ شرکت کننده نشان داد که واقعیت مجازی می‌توانند حواس بیماران را حین فعالیت دندان پزشک پرت کند. بیماران عینک‌هایی را استفاده می‌کنند که صحنه‌های طبیعی زیبا را به آن‌ها نشان می‌دهد و این باعث می‌شود که درد ناشی از درمان را به طور کامل احساس نکنند.
واقعیت افزوده
از زمانی که Pokémon Go در تابستان امسال یک موفقیت جهانی به دست آورد، به همه ثابت شد که واقعیت افزوده همه‌ی زمینه‌ها به خصوص مراقبت‌های بهداشتی را متحول خواهد کرد. Alexis Jenny توانایی بالاقوه‌ی واقعیت افزوده را در رابطه با دندان پزشکان، زمانی که یک دانشجوی دوره‌ی دکتری در دانشگاه Strasbourg بود، تشخیص داد. موضوع پایان نامه‌ی او در مورد این بود که زمینه‌های پزشکی و دندان پزشکی چگونه می‌توانند از واقعیت افزوده بهره‌مند شوند. در حال حاضر اساتید و دانشجویان از واقعیت افزوده برای فعالیت‌های آموزشی و به نمایش گذاشتن مدل‌های دندان پزشکی بهره می‌برند. با چنین روندی واقعیت افزوده طی چند سال آینده انقلابی در تدریس دندان پزشکی ایجاد خواهد کرد. برای نمونه دستگاه DentSim Simulator با استفاده از شبیه سازی‌های واقعیت افزوده برای بهبود مهارت دندان پزشکی به دانشجویان این رشته در سراسر جهان کمک می‌کند.
CRISPR
CRISPRیک روش اصلاح ژنوم است که توسط Mother Nature ارائه می‌شود. پژوهشگران اخیرا پتانسیل بالاقوه‌ی آن را کشف کرده‌اند.
کاربرد CRISPR در حوزه‌ی دندان پزشکی چیست؟ دندان پزشک کودکان، Roland W. Hansen معتقد است که CRISPR تنها زمانی می‌تواند مهم باشد که دانش دندان پزشکی قادر به شناسایی ژن‌های عفونی در بسیاری از آسیب‌های دهان و دندان باشد. اگر آزمایشگاه پژوهشی بتواند بگوید که کدام ژن برای یک اختلال خاص دچار نقص شده است، ممکن است در آینده‌ای نزدیک یک راه حل CRISPR برای آن نقص بتواند ساختار ژنتیکی ژنوم را تجدید نماید.
همچنین بخوانید:
ارائه آنلاین خدمات فیزیوتراپی از راه دور
کاربرد فناوری اطلاعات در پزشکی
انواع پزشکی از راه دور