میلیون ها نفر در سراسر جهان، دور از درمانگاه ها و بیمارستان ها زندگی می کنند یا پزشکی در نزدیکی آنها پیدا نمی شود. یکی از راه های غلبه بر مشکل بعد مسافت، پزشکی از راه دور است. پزشکی از راه دور به ارتباط تصویری/ صوتی بین بیمار و کادر پزشکی متکی است.

اولین استفاده گسترده از پزشکی از راه دور طی فاجعه زلزله 1988 ارمنستان انجام گرفت. از آن جایی که به خاطر زلزله، خطوط تلفن عادی از کار افتاده بودند، از ماهواره ها برای ارایه کمک پزشکی اورژانس مدد گرفته شد.

در دهه 1990، آژانس فضایی اروپا اولین آزمایش پزشکی از راه دور فضایی را انجام داد. به این ترتیب پزشکان توانستند تصاویری از قلب یک فضانورد را مطالعه و دستورالعمل های لازم را ارسال کنند.

آژانس فضایی اروپا یکی از حامیان بزرگ پزشکی از راه دور است. به عنوان مثال این آژانس بودجه پژوهش در زمینه ربات هایی را تأمین کرده که این ربات ها از راه دور به وسیله یک پزشک متخصص کنترل می شوند.

چنین ربات هایی می توانند برای انجام عمل های جراحی و یا حرکت دادن اسکنر در سراسر بدن بیمار برای به دست آوردن تصاویر سه بعدی از اندام های داخلی او مورد استفاده قرار گیرند.

پزشکی از راه دور به بیماران ساکن در راه های دور یا مناطق روستایی این امکان را داده که با پزشکان و پرستاران تماس بگیرند و خدمات مراقبتی را در منزل دریافت کنند.

پزشکی از راه دور چیست؟

تعریفی که به طور رسمی از پزشکی از راه دور ارایه شده عبارت از این است: پزشکی از راه دور استفاده از اطلاعات پزشکی رد و بدل شده از یک مکان به مکان دیگر از طریق ارتباطات الکترونیکی، به منظور بهبود وضعیت سلامت بالینی بیمار است. در پزشکی از راه دور مجموعه ای از برنامه ها و خدمات با استفاده از ویدئوی دو سویه، ایمیل، تلفن های هوشمند، ابزار بی سیم و دیگر اشکال فناوری ارتباطات راه دور به اجرا درمی آید.

زمان شروع استفاده از پزشکی از راه دور به بیش از 40 سال پیش باز می گردد. در این زمان بیمارستان هایی ظهور کردند که به افزایش مراقبت از بیماران در مناطق دورافتاده روی آوردند. سپس استفاده از پزشکی از راه دور را به سرعت گسترش دادند به طوری که در حال حاضر عملیات جاری بیمارستان ها، گروه های آموزشی تخصصی پزشکی، مراکز بهداشتی و مطب های خصوصی پزشکان با خانه ها و محل کار مشتری ها یکپارچه شده.

پزشکی از راه دور از تخصص پزشکی جدا نیست. محصولات و خدمات مربوط به آن به بخشی از سرمایه گذاری هایی تبدیل شده که به وسیله نهادهای بهداشت و درمان انجام می گیرد. حتی در ساختار پرداخت هزینه ها هم معمولاً هیچ تفاوتی بین خدمات ارائه شده در مکان و خدماتی که به صورت پزشکی از راه دور ارائه می شود وجود ندارد و اغلب صورتحساب ها هم به یک شکل صادر می شوند.

پزشکی از راه دور طیف گسترده ای از مراقبت های بهداشتی از راه دور را در بر می گیرد. مشاوره با بیمار از طریق ویدئو کنفرانس، انتقال عکس ها، خدمات بهداشتی، نظارت از راه دور بر علایم حیاتی، آموزش پیوسته پزشکی، برنامه های کاربردی بی سیم که بین مراکز پرستاری و مصرف کنندگان خدمات آنها متمرکز شده و برنامه های کاربردی دیگر، همه به عنوان بخشی از حوزه پزشکی از راه دور به شمار می آیند.

به طور کلی پزشکی از راه دور ارایه خدمات بالینی واقعی به بیماران راه دور با استفاده از فناوری است.

خدماتی که با پزشکی از راه دور می توان انجام داد

نمونه هایی از خدمات مربوط به پزشکی از راه دور عبارتند از:

-مراقبت های اولیه و خدمات ارجاع به متخصص: با پزشکی از راه دور می توان مراقبت های اولیه و یا حرفه ای سلامتی ارایه کرد. از این طریق بیمار می تواند با یک پزشک مشورت کند و یا یک پزشک برای انجام مراقبت های اولیه یا تشخیص از راه دور با یک متخصص مشورت کند. لازمه این کار استفاده از ویدیو در هر دو سو است تا تعاملی زنده انجام شود و تصاویر تشخیصی، علایم حیاتی و یا کلیپ های ویدیویی همراه با اطلاعات بیمار برای بررسی بعدی مبادله شوند.

-نظارت از راه دور بر بیمار: با استفاده از دستگاه هایی می توان از خانه اطلاعات مربوط به بیمار را برای تفسیر به یک مرکز بهداشت و یا یک مرکز تشخیصی ارسال کرد. چنین برنامه هایی می تواند شامل ارسال مواردی مانند آزمایش قند خون یا آزمایش های مربوط به مشکلات قلبی یا انواع دیگر شاخص های بیماران در خانه باشد. این خدمات به عنوان تکمیل کننده خدمات پرستاران هم به کار می آید.

-اطلاعات پزشکی و بهداشتی مصرف کنندگان خدمات پزشکی می تواند با استفاده از اینترنت و دستگاه های بی سیم در اختیار گروه های بحث بر خط قرار گیرد و به این ترتیب پزشکان همکار از حمایت یکدیگر بهره مند شوند.

-پزشکی از راه دور امکان آموزش پزشکی مداوم برای متخصصان سلامت و برگزاری سمینارهای آموزش پزشکی ویژه برای گروه های هدف در مکان های دور را فراهم می کند.

مزایای پزشکی از راه دور چه هستند؟

پزشکی از راه دور به سرعت در حال گسترش است دلیلش این است که 4 فایده اساسی دارد:

- بهبود دسترسی:

بیش از 40 سال است که پزشکی از راه دور برای ارایه خدمات بهداشتی و درمانی به بیماران در مکان های دور مورد استفاده قرار گرفته. نه تنها پزشکی از راه دور دسترسی به بیماران را بهبود می بخشد بلکه به پزشکان و مراکز بهداشتی اجازه می دهد فعالیت های خود را به فراتر از مطب ها و دفاترشان گسترش دهند.

با توجه به کمبود افرادی که خدمات پزشکی را در سراسر جهان - هم در مناطق شهری و هم روستایی - ارایه می دهند، پزشکی از راه دور ظرفیت منحصر به فردی برای افزایش خدمت رسانی به میلیون ها نفر از بیماران جدید را دارد.

- کاهش هزینه ها:

کاهش هزینه مراقبت های پزشکی یکی از مهم ترین دلایل برای اختصاص بودجه و به کارگیری فناوری های پزشکی از راه دور است. پزشکی از راه دور ثابت کرده که هزینه های مراقبت های بهداشتی و درمان را کاهش می دهد. دلیل کاهش هزینه ها بهره وری بیشتر، مدیریت بهتر بیماری های مزمن، استفاده از نیروی انسانی حرفه ای، کاهش مدت زمان سفر بیماران و اقامت کوتاه تر در بیمارستان ها است.

- بهبود کیفیت:

مطالعات پیوسته نشان داده که کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی ارایه شده از طریق پزشکی از راه دور به خوبی مشاوره شخص سنتی است. در برخی از تخصص ها، به خصوص در سلامت روان و مراقبت  ICU، پزشکی از راه دور نتایج بهتری داشته و رضایت بیمار را به دنبال داشته.

- تقاضای بیماران:

استفاده کنندگان از خدمات پزشکی از راه دور خواهان تداوم آن هستند. بیشترین تأثیر پزشکی از راه دور بر بیمار، خانواده و جامعه اش است. با استفاده از فناوری های پزشکی از راه دور، زمان سفر و تنش مرتبط با آن برای بیمار کاهش می یابد. در مطالعاتی که در دو دهه اخیر انجام شده بیانگر رضایت بیماران و حمایت آنان از خدمات درمانی از راه دور بوده. پزشکی از راه دور خدماتی را به بیماران ارایه می کند که ممکن است در دسترس آنها نباشد همچنین دریافت خدمات پزشکی از این طریق نیازمند طی مسافت های طولانی نیست.

همچنین بخوانید:

استفاده از پزشکی راه دور

کاربردهای هوش مصنوعی در پزشکی

هفت ناتوانی هوش مصنوعی در بهداشت و درمان