نفوذ اینترنت اشیا در حوزه سلامت از راه دور با سرعت زیادی در حال رشد است. در سال 2015 تعداد دستگاههای IoMT یا Internet of Medical Things در جهان حدود 4/5 میلیارد دستگاه بود که حدود 30 درصد از کل دستگاههای اینترنت اشیا بوده است. پیش‌بینی می‌شود در سال 2020 این تعداد به حدود 20 تا 30 میلیارد دستگاه برسد.
شرکت فراست و سالیوان در سال 2017 تحقیق بازاری را در زمینه اینترنت اشیا در سلامت از راه دور منتشر نموده که پیش‌بینی بالا نیز بخشی از آن است. در این گزارش استارتاپ‌های سلامتی که از تکنولوژی اینترنت اشیا استفاده می‌کنند براساس محل استفاده از آن‌ها به پنج دسته تقسیم‌بندی شده‌اند. این پنج دسته شامل موارد زیر هستند:
بر روی بدن: (On Body) شامل ابزارهای پوشیدنی و نیز ایمپلنت‌ها می‌شود.
در خانه: (In Home)ابزارهایی مانند دستیارهای دیجیتال یا مجازی، پایشگر فعالیت و دستگاههای پزشکی خانگی را شامل می‌شود.
در جامعه: (In Community)در این دسته کیوسک‌های اتوماتیک، ابزارهای هوشمند پاسخ اورژانس و دستگاههای قابل جابه‌جایی هستند.
در کلینیک: (In Clinic)دستگاههای پزشکی قابل حمل و تکنولوژی‌های هماهنگ‌کننده درمان و ابزارهای کمک‌مدیریتی در این دسته هستند.
در بیمارستان: (In Hospital)ابزارهای خدمات مکان‌یابی، پایشگرهای بیماران و پرسنل، تجهیزات متصلی که به مدیریت بهتر انبار و منابع کمک می‌کنند در این دسته قرار دارند.
با توجه به اینکه ما امکان دسترسی به کل گزارش را نداشتیم استارتاپ‌های هر دسته را یک به یک بررسی کردیم. در مجموع تعداد 102 استارتاپ اینترنت اشیا در سلامت مورد بررسی قرار گرفته که در ادامه پس از توضیحات بیشتر هر دسته تعدادی از استارتاپ‌های آن نیز معرفی می‌گردد.
دسته بر روی بدن (On Body)
در این دسته دستگاههای پوشیدنی قرار می‌گیرند که البته شامل ایمپلنت‌ها نیز می‌گردد. دستگاههای پوشیدنی می‌تواند برای مصارف سلامت محور باشند و یا برای امور پزشکی و بالینی مورد استفاده قرار گیرند.
پوشیدنی‌های سلامت محور: (Consumer health wearables) این دستگاههای برای سلامت شخصی و تناسب اندام استفاده می‌شوند که از آن جمله دستبندها و ساعت‌های هوشمند و پایشگرهای فعالیت را می‌توان نام برد. اغلب این دستگاه‌ها نیازی به نظارت و مجوز از سوی سازمان‌های نظارت کننده بر تجهیزات پزشکی ندارند.
پوشیدنی‌های سطح بالینی: (Clinical-grade wearables)این‌ها دستگاههای پوشیدنی هستند که حتما باید به تائید یک سازمان نظارت‌کننده بر تجهیزات پزشکی مثلا در ایران، اداره کل تجهیزات پزشکی برسند. اغلب آن‌ها در کنار توصیه‌های متخصصین و تجویز پزشک مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برخی از استارتاپ‌های این دسته شامل موارد زیر هستند:
میس‌فیت: (Misfit Wearables) ساعت‌های هوشمندی تولید می‌کند که مردم بخواهند همیشه آن‌ها را بپوشند. ساعت‌های میس‌فیت طراحی جذاب و زیبا و عملکرد مناسبی دارند. شرکت فسیل میس‌فیت را در سال 2015 به مبلغ 250 میلیون دلار خریداری کرده است.
ویتینگز: (Withings) انواع مختلفی از دستگاههای پایشگر سلامتی را می‌سازد که برخی از آن‌ها مانند ساعت هوشمند پوشیدنی هستند. از سایر دستگاههای این شرکت فرانسوی می‌توان به وزنه هوشمند، پایشگر خواب، دماسنج هوشمند و فشارسنج هوشمند اشاره کرد. استارتاپ ویتینگز در سال 2016 به مبلغ 170 میلیون یورو توسط شرکت نوکیا خریداری شده است.
سانو: (Sano)سنسور کوچکی تولید کرده است که می‌تواند به طور مداوم سطح گلوکز خون اندازه‌گیری نماید و این اطلاعات را به موبایل منتقل نماید. این استارتاپ از سال 2011 شروع بکار کرده و تاکنون در حدود 20 میلیون دلار سرمایه جذب نموده است.
اِلایوکور: (AliveCor) دستگاه کوچکی ساخته است که با قرار دادن انگشتان دو دست بر روی آن می‌تواند نوار قلب با ارزش بالینی بگیرد. این دستگاه که تائید FDA را کسب کرده است، اطلاعات را به اپلیکیشن موبایل خود ارسال می‌کند و با استفاده از هوش مصنوعی نوار قلب را ارزیابی می‌نماید. این استارتاپ از سال 2010 شروع بکار کرده و تاکنون بیش از 63 میلیون دلار جذب سرمایه داشته است.
هلث‌کِر اورجینالز: (Health Care Originals) راهکاری برای پایش درمان و علائم مبتلایان به آسم ارائه نموده است. این راهکار شامل یک دستگاه پوشیدنی است که بر روی قفسه سینه می‌چسبد و علائمی مانند سرفه، تعداد تنفس، ضربان قلب، درجه حرارت پوست و غیره را می‌سنجد. این دستگاه در ارتباط با اپلیکیشن موبایل اطلاعات بیمار را جمع‌آوری و از طریق پلتفرم پزشک در اختیار ایشان قرار می‌دهد.
مونیکا هلث‌کِر: (Monica Healthcare) یک دستگاه پوشیدنی برای پایش وضعیت جنین در بارداری به خصوص برای مادران با وزن بالا تولید کرده است. این دستگاه به شکم مادر باردار چسبیده می‌شود و می‌تواند ضربان قلب جنین و مادر و فعالیت رحم را پایش کند. این استارتاپ در سال 2017 توسط شرکت جی‌ای هلث‌کِر خریداری شده است.
اکتیو پروتکتیو: (ActiveProtective)برای حل مشکل زمین افتادن سالمندان و عوارض ناشی از آن، یک کمربندی تولید کرده است که با استفاده از سنسورهای حرکتی سه‌بعدی لحظه زمین خوردن را تشخیص می‌دهد و بالشتک‌های محافظ (Airbag) باز شده و ناحیه لگن را محافظت می‌کنند. این محصول که اکنون به نام تنگو شناخته می‌شود تاکنون 14/5 میلیون دلار جذب سرمایه نموده است.
اولت: (Owlet Baby Care) پایشگر سلامت نوزادان است که ضربان قلب و سطح اشباع اکسیژن خون نوزاد را اندازه‌گیری و در صورتی که افت ناگهانی در آن‌ها رخ دهد به والدین هشدار می‌دهد. دستگاه اولت به شکلی طراحی شده است که مانند جوراب به پای نوزاد بسته می‌شود. این استارتاپ از سال 2013 تاکنون مبلغ 48 میلیون دلار جذب سرمایه کرده است.
تینک: (Thync)یک استارتاپ بیوالکترونیک است که به دنبال ایجاد راهکار درمانی جدید برای بیماری‌های خودایمنی و اختلالات روانی است. این راهکار ساختارشکن با هدف قراردادن مسیرهای عصبی اتونوم می‌تواند در درمان بیماری‌هایی از جمله پسوریازیس، لوپوس، سندرم روده تحریک‌پذیر و آرتریت روماتوئید موثر واقع شود. در حال حاضر این استارتاپ تمرکز خود را بر درمان بیماری پسوریازیس قرارداده و تاکنون موفق به جذب 13 میلیون دلار سرمایه نیز شده است.
کرونو تراپیوتیکز: (Chrono Therapeutics) دستگاه هوشمند تزریق زیرجلدی دارو تولید کرده است. این دستگاه و اپلیکیشن ضمن تزریق دارو اطلاعات مربوط به رفتار و پذیرش بیمار را نیز جمع‌آوری و ارزیابی می‌کند. این محصول برای ترک سیگار، دیسکینزی در بیماری پارکینسون و درمان‌های اعتیاد به مواد مخدر در حال توسعه می‌باشد. کرونو که از سال 2004 راه‌اندازی شده است تاکنون مبلغ 82 میلیون دلار سرمایه جذب نموده است.
دسته در خانه (In Home)
استارتاپ‌های این دسته اغلب یکی از این سه نوع خدمت را ارائه می‌دهند:
سیستم‌های پاسخ اورژانس شخصی: (personal emergency response systems) مجموعه‌ای از دستگاههای پوشیدنی و مرکز تماس پزشکی است که بیشتر با هدف افزایش استقلال سالمندان و ارائه خدمات اورژانسی سریعتر به ایشان راه‌اندازی می‌شود.
پاشگرهای از راه دور بیماران: (remote patient monitoring)تمامی دستگاه‌ها و سنسورها را به خدمت می‌گیرند تا بتوانند با پایش طولانی مدت بیمار امکان مراقبت طولانی مدت در منزل را فراهم کنند. هرچند این ابزارها برای اهداف دیگری از جمله مراقبت‌های پس از ترخیص، مراقبت‌های حاد در منزل نیز بکار برده می‌شوند.
ویزیت مجازی تله‌هلث: (telehealth virtual visits)که شامل مشاوره مجازی برای مدیریت وضعیت بیمار، تجویز دارو و برنامه‌ریزی مراقبت می‌شود. به عنوان مثال مشاوره و معاینه مجازی از طریق مشاهده ویدئویی و تست‌های دیجیتالی از این جمله است.
برخی از استارتاپ‌های این دسته شامل موارد زیر هستند:
اَدهیر تِک(AdhereTech): ظرف قرص هوشمندی تولید کرده است که مصرف داروی بیمار را مدیریت می‌کند. این ظرف قرص می‌تواند مصرف دارو را از طریق موبایل به بیمار یادآوری نماید، فراموش کردن مصرف را تذکر دهد، مصرف بیش از اندازه را هشدار دهد و زمان دریافت مجدد دارو را نیز به داروخانه اعلام نماید. این استارتاپ در سال 2011 راه‌اندازی شده است و 4 دور جذب سرمایه را سپری نموده است.
نووا سام: (NovaSom) دستگاه تست خانگی برای تشخیص سندرم وقفه تنفسی در خواب (obstructive sleep apnea) است که امکان پایش وضعیت قلبی-تنفسی را نیز دارد. شرکت نووا سام از سال 1992 راه‌اندازی شده و برای این دستگاه تائیدیه FDA را نیز دریافت نموده است. طبق اطلاعات موجود بیش از 54 میلیون دلار تاکنون جذب سرمایه داشته است.
آمیکو: (Amiko) دستگاه مدیریت و پایش درمان با داروهای تنفسی را با نام رسپیرو تولید کرده است. این دستگاه با پیوستن به اسپری‌های درمانی بیماری‌های تنفسی امکان اتصال آن‌ها به موبایل و پلتفرم رسپیرو را فراهم می‌سازد که از آن طریق امکان مدیریت درمان با کمک هوش مصنوعی و تحت نظر متخصص فراهم می‌شود. این استارتاپ انگلیسی از سال 2015 فعالیت خود را آغاز نموده است.
سل اسکوپ: (CellScope) دستگاهی است که گوشی موبایل را تبدیل به اتوسکوپ که ابزاری برای معاینه پرده گوش است می‌کند. با استفاده از سل‌اسکوپ والدین می‌توانند به راحتی گوش فرزند خود را معاینه کنند و دستورات مناسب را از پزشک دریافت نمایند. این استارتاپ که سال 2010 راه‌اندازی شده است تاکنون موفق به جذب بیش از 5/6 میلیون دلار سرمایه شده است.
تیتوکِر: (TytoCare) دستگاهی است که امکان انجام برخی معاینات را توسط فرد در منزل فراهم می‌کند. این دستگاه امکان سمع قلب، ریه، شکم، مشاهده پرده گوش، مشاهده ته حلق، مشاهده پوست و اندازه‌گیری درجه حرارت بدن وجود دارد. بیمار از طریق اپلیکیشن با پزشک تماس می‌گیرد و مطابق دستورات پزشک معاینات را انجام می‌دهد و در نهایت پزشک دستورات را صادر می‌کند. این استارتاپ از سال 2012 تاکنون موفق به جذب بیش از 56 میلیون دلار شده است.
دسته در جامعه (In Community)
در این دسته استارتاپ‌ها را می‌توان در یکی از پنج جز زیر قرار داد:
خدمات قابل حرکت (Mobility services) که اجازه می‌دهد در زمان جابجایی پارامترهای سلامت مورد پایش قرار گیرد.
پاسخ هوشمند اورژانسی (Emergency response intelligence) که برای کمک به ارائه دهندگان خدمات اورژانس طراحی می‌شوند.
کیوسک‌های سلامت (Kiosks) که امکان ارائه خدمات سلامت به عنوان مثال ارتباط با پزشک را فراهم می‌کنند.
دستگاههای مراقبت در محل (Point-of-care) که برای استفاده ارائه دهندگان خدمات در خارج از خانه یا مراکز درمانی به عنوان مثال کمپ‌های پزشکی بکار می‌روند.
لجستیک (Logistics) که ابزارها و خدمات برای تسهیل یا بهبود جابجایی و انتقال مواد و لوازم پزشکی و دارویی را شامل می‌شوند.
برخی از استارتاپ‌های این دسته شامل موارد زیر هستند:
اِیراستریپ: (Airstrip Technologies) پلتفرمی برای انتقال اطلاعات حساس و حیاتی بیماران از سیستم مانیتورینگ بیمارستان به موبایل پزشک یا پرستار است. این پلتفرم هوشمند همچنین می‌تواند وضعیت بیمار را پیش‌بینی و در تشخیص زودهنگام مشکلات و عوارض کمک کننده باشد. این استارتاپ که از سال 2004 آغاز بکار کرده تاکنون 65 میلیون دلار جذب سرمایه داشته است.
کارگو سِنس: (CargoSense) با استفاده از سنسورهایی که در محموله‌ها قرار می‌دهد امکان پایش وضعیت را فراهم می‌سازد. این سنسورها می‌توانند شرایط محیطی از جمله دما، رطوبت، نور، فشار و شوک را ارزیابی و داده‌های مربوط به آن‌ها را به پلتفرم منتقل نمایند. در صورت بروز هرگونه مشکل و تغییرات خطرناک برای محموله پلتفرم به فرد اطلاع می‌دهد. این استارتاپ که در سال 2012 راه‌اندازی شده است تا کنون بیش از 5 میلیون دلار سرمایه جذب نموده است.
آی‌نِترا: (EyeNetra) دستگاههای بینایی سنجی قابل جابجایی و استفاده در هر محلی می‌باشد. این دستگاه‌ها به صورتی طراحی و ساخته شده‌اند که خود بیمار نیز بتواند بدون کمک از آن‌ها استفاده نماید. مجموع این دستگاه‌ها می‌توانند نیازهای یک کلینیک موبایل بینایی‌سنجی را رفع کنند. این استارتاپ از سال 2011 که آغاز بکار کرده تاکنون 7 میلیون دلار جذب سرمایه گرده است.
موبی‌سنت: (Mobisante)دستگاههای سونوگرافی قابل حمل تولید می‌کند. این دستگاه‌ها به اندازه یک گوشی موبایل هستند که یک پروب کوچک به آن متصل می‌گردد که امکان انجام سونوگرافی در هر محلی را فراهم می‌کند. این دستگاه‌ها از نظر قیمتی نیز با نمونه‌های دیگر قابل رقابت هستند. این استارتاپ که در سال 2009 راه‌اندازی شده است.
دسته در بالین (In Clinic)
در این دسته دستگاههای اینترنت اشیا برای مقاصد بالینی مورد استفاده قرار می‌گیرند. حال این استفاده می‌تواند در کلینیک باشد یا به صورتی از راه دور و یا حتی در محل بیمار انجام شود. دستگاه‌هایی که در این دسته در محل بیمار استفاده می‌شوند با دستگاههای دسته جامعه این تفاوت را دارند که پزشک می‌تواند در محل حضور نداشته باشد و دستگاه توسط یک پرسنل آموزش دیده استفاده شود.
برخی از استارتاپ‌های این دسته شامل موارد زیر هستند:
اینفوبایونیک: (InfoBionic)دستگاه بی‌سیم مانیتورینگ سرپایی نوار قلب تولید کرده است. استفاده از این دستگاه برای بیماران بسیار آسان شده و ضمن کاهش وزن و اندازه، پایش دقیق‌تری از وضعیت قلب بیمار می‌تواند داشته باشد. این استارتاپ که از سال 2011 آغاز به کار کرده تاکنون بیش از 93 میلیون دلار سرمایه جذب نموده است.
کینزیز: (Kinesis Health Technologies) دستگاهی برای ارزیابی ریسک زمین خوردن سالمندان ساخته است. این دستگاه به پاهای فرد متصل می‌شود و با تحلیل حرکت و راه رفتن فرد نمره ریسک زمین خوردن را محاسبه می‌کند. این استارتاپ ایرلندی از سال 2013 آغاز بکار نموده است.
نوو: (Nuvo)کمربندی برای پایش وضعیت مادران باردار تولید کرده است. این کمربند می‌تواند به راحتی توسط بیمار استفاده شود و ضربان قلب جنین، مادر و فعالیت رحم را ارزیابی و برای پزشک ارسال نماید. این استارتاپ از سال 2007 شروع به فعالیت کرده و تاکنون بیش از 30 میلیون دلار جذب سرمایه نموده است.
آگمدکس: (Augmedix) مشکل وارد کردن اطلاعات در پرونده‌های الکترونیک و توجه کمتر پزشکان به بیماران را با استفاده از گوگل گلس حل کرده است. راهکار آگمدکس ثبت اطلاعات با دستورات کلامی و نمایش و تصحیح آن‌ها با عینک گوگل در زمان ویزیت بیمار است. همچنین امکان دسترسی به سوابق بیمار وجود دارد و در نتیجه پزشک می‌تواند زمان و توجه بیشتری را به بیمار اختصاص دهد. این استارتاپ از سال 2012 شروع به کار کرده و تاکنون 63 میلیون دلار جذب سرمایه نموده است.
دسته در بیمارستان (In Hospital)
در این دسته گروه بزرگی از راهکارهایی برای حوزه‌های مدیریتی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد:
-مدیریت دارایی‌ها از طریق پایش و ردیابی اموال و دارایی‌های ارزشمند در داخل و خارج از مرکز انجام می‌شود.
-مدیریت پرسنل که بهره‌وری نیروی انسانی را می‌سنجد.
-مدیریت مسیر بیمار (Patient flow) که فرآیندهای عملیاتی مرکز را با هدف حذف گلوگاه‌ها و بهبود تجربه بیمار بهبود می‌بخشد.
-مدیریت انبار که در سفارش‌دهی، ذخیره‌سازی و مصرف کردن وسایل، لوازم، مواد مصرفی، داروها و تجهیزات و به کاهش هزینه انبارداری و افزایش بهره‌وری کمک می‌کند.پایش محیط و انرژی که میزان مصرف برق را به خصوص کنترل می‌کند.
برخی از استارتاپ‌های این دسته شامل موارد زیر هستند:
با بی‌بی: (Babybe GmbH)دستگاهی است که کمک می‌کند ارتباط مادر با نوزاد نارس حفظ شود. نوزادانی که به صورت نارس به دنیا می‌آیند باید تا مدتی در انکوباتور نگهداری شوند و در نتیجه نمی‌توانند با مادر در تماس باشند. دستگاه با بی‌بی ضربان قلب، ریتم تنفس و نجوای مادر را به نوزاد منتقل می‌کند و بدین شکل منجر به افزایش سرعت بهبود نوزاد و کاهش هزینه‌ها می‌گردد. این استارتاپ آلمانی از سال 2013 کار خود را آغاز نموده و 7 دور جذب سرمایه داشته است.
سوترا وایرلس: (Sotera Wireless) دستگاه بی‌سیم کنترل علائم حیاتی بیمار است. این دستگاه علاوه بر کنترل علائم حیاتی می‌تواند آریتمی‌های تهدید کننده حیات، حالت بدن و احتمال افتادن را تشخیص دهد و اخطار دهد. این دستگاه همچنین امکان استفاده در جابجایی و بخش‌های سرپایی نیز دارد. این استارتاپ از سال 2004 تاکنون موفق به جذب بیش از 96 میلیون دلار سرمایه شده است.
اَوِیرپوئینت: (Awarepoint) راهکار اتوماسیون فرآیندهای کاری و ردیابی در بیمارستان‌ها را ارائه می‌دهد. این محصول که با نام سین‌تِرک شناخته شده است تمام فرآیندهای اصلی بیمارستانی را تجمیع و در یک پلتفرم واحد امکان مدیریت آن‌ها را فراهم می‌آورد. این استارتاپ که از سال 2002 آغاز به کار نموده تاکنون موفق به جذب بیش از 82 میلیون دلار سرمایه شده است.
زورابات: (Zorabots) یک ربات انسان نما است که یکی از خدماتی که می‌تواند ارائه دهد در حوزه سلامت است. این ربات می‌تواند در بدو ورود به بیمارستان به بیمار خوش‌آمد بگوید و اطلاعات اولیه را به وی بدهد و یا برای کودک باعث سرگرمی و آرامش بیشتر در فضای بیمارستان شود. هرچند این استارتاپ بلژیکی در حوزه‌های دیگر بجز سلامت هم فعالیت دارد.
نقشه استارتاپ های اینترنت اشیا سلامت
در نهایت لازم است برخی مواردی که در بررسی بیش از 100 استارتاپ اینترنت اشیا در سلامت با آن‌ها روبرو شدیم را ذکر کنیم.
بیش از 50 درصد استارتاپ‌های اینترنت اشیا سلامت در دسته بر روی بدن یا On Body قرار دارند.
بیشترین سرمایه‌گذاری و خروج استارتاپ‌ها نیز اول در دسته بر روی بدن بوده و پس از آن بنظر می‌رسد دسته در بیمارستان یا In Hospital بیشترین سرمایه را به خود جذب نموده است.
حوزه‌های تخصصی و فوق‌تخصصی بسیاری وجود دارد که استارتاپ‌های اینترنت اشیا سلامت اختصاصا بر روی آن‌ها کار می‌کنند.
دستگاه‌هایی که مصارف عمومی دارند مانند مچ‌بندهای پایش فعالیت و علائم حیاتی قبلا استقبال بسیار خوبی داشتند ولی بنظر می‌رسد بازار به مرحله بلوغ رسیده است. این در حالی است که بازار دستگاههای اینترنت اشیا با مصارف بالینی در حال رشد و شکوفایی بیشتری است.
منبع: virgool.io
همچنین بخوانید:
فناوری رایانش ابری در حوزه پزشکی
کاربرد هوش مصنوعی در صنعت پزشکی
25 استارت آپ یادگیری ماشین برای تماشای سال 2019هفت راهی که هوش مصنوعی حوزه سلامت را متحول کرده است