با کمک کامپیوتر امکان دیجیتال شدن تصاویر وحرکات جراحی فراهم می شود، اطلاعات فیلتر شده کامپیوتری امکان رفع اثر لرزش دست رادارد و منجر به چابکی و دقت بالاتر در جراحی می شود. به علاوه به کمک بسترمخابراتی لازم جهت انتقال داده ها، ارسال اطلاعات به نواحی دور و به تبع آن جراحی از راه دور امکان پذیر شده است.
جراحی از راه دور مبتنی بر حضور دورادور و فیدبك هپتیك (لمسی)است. درسیستم جراحی از راه دور پیشرفت های مخابراتی با تكنولوژی روباتیك تركیب شده است.جراحی از راه دور این امكان را فراهم می كند كه جراحان مجرب در هر جای جهان عمل جراحی لازم را انجام بدهند. با استفاده از این ایده برای انجام یك عمل جراحی خاص می توان یك تیم از جراحان برجسته را كه در اقصی نفاط جهان ساكن هستند گرد هم آورد،بدون اینكه نیازی به خارج شدن آنها از محل اقامت شان باشد. یا در آموزش جراحی به دانشجویان در هر نقطه از جهان می توان از این سیستم بهره برد. یك استاد مجرب در یك دانشگاه معتبر بدون خروج از دفتر كار خود می تواند آخرین تجربیات خود را در موردیك عمل جراحی خاص به دانشجویان جراحی در نقاط مختلف جهان آموزش دهد. یا اینكه بااستفاده از سیستم جراحی از راه دور می توان جراحی های تخصصی را در نقاط دورافتاده یا میدان جنگ انجام داد.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.
بنا به اظهارات جكس مارسكاس یكی ازپیشگامان این نوع جراحی ، طرح جراحی از راه دور در سال 1993 بعد از این كه او در سخنرانی یك پزشك نظامی شركت كرد و این پزشك كاربرد آن را در فضا و صحنه های جنگ پیش بینی كرد، پا به عرصه وجود گذاشت.مارسكاس ابتدا با شریكان اروپایی همكاری كرد، سپس كار با پولون وانگ، افسر ارشدكامپیوتر موشن در سانتا باربارا و توسعه‌دهنده سیستم رباتیك Zeus (سیستم بكاررفته در اولین جراحی از راه دور) را شروع كرد. وانگ كهبه علم رباتیك پزشكی علاقمند شده بود، در اولین دهه 1990، در شروع جراحی پر سروصدای لاپاروسكوپی مناسب دید كه آنرا با ارتباطات از راه دور و علم رباتیكتركیب كند. او محل كارش ناسا را ترك كرد و شروع به توسعه دادن یك سیستم رباتیك فعال شونده با صوت كرد. بین سپتامبر 1999و ژوئن 2000 عمل جراحی با استفاده از سیستم Zeus انجام شد كه در این عمل، فاصله جراح از بیمار در اتاق عمل 4 متربود. درسپتامبر 2001، یكی از قدیمی ترین جراحی های از راه دور، توسط جراحی در نیویورك، بابرداشتن كیسه صفرا از یك خانم 68 ساله، با فاصله 6230 كیلومتر، در استراسبورگفرانسه اجرا شد. این عمل ركورد گرانترین عمل جراحی را در تاریخ به مبلغ بیش از یك میلیون دلار شكست؛ اما مبلغ سرسام‌آور این عمل نبود كه موضوع اصلی در مطبوعات معتبر پزشكی شد. بلكه آن اولین نمونه جراحی از راه دور فرااطلسی بود. این یك كشف علمی پزشكی نبود، زیرا جراحی از راه دور قبلاً به طور موفق‌آمیزی انجام شده بود،بلكه گواه این اصل بود كه فناوری كامپیوتر، علم ربات و فایبر اپتیكس و تكنیكهای جراحی به طور كافی پیشرفت كرده‌اند تا بر مشكلات تكنیكی كه قبلاً این رویكرد رامختل كرده بود، فائق آیند. اكنون برخی از انواع جراحی از راه دور در تعدادی ازكشورها انجام میشود مانند اتریش، آلمان، ایتالیا، سنگاپور و برزیل.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر سیروس مومن زاده ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.
جراحی از راه دور با كمك كامپیوتر صورت می گیرد، بنابراین با توجه بهاین موضوع نقاط قوت كامپیوتر را می توان با تجربیات انسانی تلفیق نمود. می توان ورودی های اعمال شده توسط جراح را با كامپیوتر آنالیز نمود و پس از پالایش دستورات، آنها را به بازوی رباتیك اعمال كرد. در این حالت در حین جراحی به بدن بیمار آسیب كمتری وارد می شود و بهبودی او سریع تر اتفاق می افتد.
یك مثال كاربردی از جراحی كامپیوتری سیستم Zeus است كه Douglas Boyd آن را برای هدایت جراحی Bypass بر روی 80 بیمار به كار برد.در این سیستم نیازی به شكافتن سینة بیمار نبوده و در نتیجه دورة نقاهت بیماران بهجای چند هفته فقط چند روز است.
سیستم Zeus
این سیستم جراحی روباتیک در سال 1999 تصویب سازمان غذا و دارو، FDA، را دریافت کرده است . در سال 1999 برای اولین بارZeus برای انجام عمل جراحی Bypass به كار برده شد و امروزه درجراحی قلب، جراحی های عمومی،زنان و ارولوژی به كار می رود.
زیر سیستم سمت جراح: زیر سیستم"سمت-جراح" کنسولی دارد که داده های جراح را دریافت می کند. جراح در این کنسول در فاصله چند متری تخت جراحی قرار می گیرد . جراح صورت خود را رویدستگاه و دستان خود را درون دستگاه قرار می دهد و در این حال تصاویر سه بعدی بزرگشده از زمینه جراحی و همزمان از ابزار جراحی مشاهده می کند. کنترل ابزار جراح راقادر به حرکت در طی یک محدوده مکعبی یک فوتی در فضای کارش می کند. جراحZeus را با استفاده ازjoystick هایی كه در هر دست دارد و با نگاه كردن به صفحه تلویزیون كنترل میكند. برای اطمینان از این كه حركات دست جراح به درستی به وسیله Zeus تفسیر شوند ، joystick ها form-fitted هستند. جراح می تواند تصویر رابه صورت 2 یا 3بعدی ببیند. . جراحبا آسودگی می شیند وبا مونیتور ویدیویی و ابزار عمل را انجام می دهد.
زیر سیستم سمت بیمار: جزیی از سیستم که شامل بازوهای روبات می باشد. این بخشجدید فواید و قابلیت های جدیدی را در زمینه اداره کردن و دستکاری کردن ابزار دیگر برای رویه های پیچیده فراهم میکند و نیاز به یک پرستار اتاق عمل را مرتفع می کند. معمولاً زیر سیستم"سمت-بیمار" شامل دو بازوی رباتیک است که ورودی دیجیتال را به کارکردابزاری واقعی تبدیل می کنند. انواع مختلفی از ابزار جراحی را می توان به این بازوها وصل کرد. یک بازوی رباتیک دیگر برای کنترل دوربین وجود دارد که با دستورات صوتی کنترل می شود و دید جراح از میدان عمل را تولید می كند. این بازو كه مجهز به تكنولوژی اندوسكوپ، AESOP (سیستم خودکاراندوسکوپ با امکان موقعیت یابی بهینه) است، از طریق بزرگنمایی میدان عمل كمك زیادی به دقت عمل جراح می كند. اندسكوپ ابزاری برای بررسی تصویری داخل كانال های بدن مانند مری و اعضاء توخالی مانند معده و مثانه است. در سیستم Zeus امكان كنترل گفتاری نیز فراهم شده است. به این معنی كه جراح می تواندحركات اندسكوپ را با فرمان های سادة گفتاری كنترل كند و در نتیجه دستان جراح برایكار با بازوهای رباتیك آزاد می شود. حركات مطلوب جراح از طریق حركت دادن دسته های كوچك به سیستم منتقل می شود و بازوهای ربات مشابه این حركات را انجام می دهند.البته حركات دسته ها مقیاس بندی (2مقیاس به 1 یا 10 به 1) هم می شوند و لرزش های احتمالی دست جراح هم حذف می شوند.در نتیجه جراح توانایی بیشتری برای كارهای جراحی ظریف پیچیده پیدا می كند. AESOP نه تنها به حفظ یك تصویر پایدار از منطقه جراحی كمك میكند بلكهنیاز به دستیار را نیز از بین می برد. AESOP بسیار انعطافپذیر و با 6 درجه ازادی است.
نوعی از سیستم Zeus ازدستگیره های ارگونومیک و سیستم نمایش تصویر 3D استفاده می کند. این سیستم بر اساس ورودی های دریافتی دو دوربیندر سمت چپ و راست کار می کند. در این حالت جراح عینکی به چشم دارد که لنز سمت راستآن فیلتر پلاریزه کننده ساعتگرد و لنز سمت چپ فیلتر پلاریزه کننده پادساعتگرد است.در حین جراحی تصاویر به گونه ای انتقال می یابد که تصاویر دوربین سمت راست توسط لنز سمت راست و تصاویر دوربین سمت چپ توسط لنز سمت چپ مشاهده شود و نهایتاً جراح ناظر تصویر سه بعدی خواهد بود.
یكی از مهمترین مسائل در سیستم جراحی از راه دور فیدبك لمسی است.اگرچه ربات های جراح چالاكی فرد جراح را بیشتر می كنند، لرزش كمتری نسبت به دستطبیعی جراح دارند و دید بهتری از میدان عمل تولید می كنند، اما قابلیت احساس ویژگیهای بافت تحت عمل را كم می كنند. جراحان در عمل های معمول از حس لامسة خود برای گرفتن فیدبك از بافت تحت عمل در طی جراحی استفاده می كنند تا در مورد وضعیت بافتتحت عمل تصمیم گیری كنند. این موضوع باید در جراحی از راه دور به كمک كامپیوتر وربات لحاظ شود.
برای انجام جراحی شكمی برش های كوچكی در دیوارة شكم ایجاد شده و ابزارهای جراحی مناسب از طریق این شكاف وارد بدن می شوند. درنتیجه حتی در صورت امكان بهترین تصویربرداری با بالاترین كیفیت دید سه بعدی طبیعی جراح به دید دو بعدی كاهش می یابد. بنابراین تنها حسن استفاده از دوربین در این حالت بزرگنمایی میدان دید است. با این وجود دركدیداری جراح از میزان عمق تقریباً از بین می رود. همچنین در این حالت فیدبك هپتیك كاملاً حذف می شود. یعنی جراح تنها بر اساس مشاهدة یك تصویر دو بعدی تصمیم می گیردو دسته های حركتی را جابجا می كند. یادگیری كار با این سیستم برای جراح دشوار وزمان بر است در عین حال ریسك جراحی را هم بالا می برد.
به طور خلاصه علاوه بر تاكید بر اهمیت و محاسن استفاده از سیستم جراحی از راه دور باید به مشكلات و مسائل مطرح در این زمینه اشاره كرد. تاخیرهای كنترلی در اعمال نیرو و فیدبك آن همراه با تاخیرهای نمایش ویدئویی میدان عمل برعملكرد جراح اثر می گذراند. ابزارهای فیدبك هپتیك مناسب برای كار با بافت هاینرم وجود ندارد. مردم عادی از كاربردابزارهایی مانند ربات برای انجام جراحی واهمه دارند.
منبع:online-health
همچنین بخوانید:
چرا از تله ویزیت ( ویزیت آنلاین) استفاده کنیم؟
راهکارهایی برای اعتماد سازی در پزشکی از راه دور
نقش تله مدیسین در پیشگیری از شیوع ویروس کرونا