از آنجایکه پاوه به عنوان یکی از سه شهر پایلوت اجرای طرح سلامت الکترونیک در کشور تعیین و معرفی شده است ، و به واسطه این موقعیت و تخصیص اعتبار ویژه (بیش از یک میلیارد تومان) علاوه بر اینکه تجهیزات پزشکی ، بهداشتی ودرمانی پاوه متناسب با نیاز روز نوآوری وتجهیز می گردد،بلکه کمبودهای احتمالی خانه های بهداشت مناطق روستایی نیز برطرف می گردد .

یکی ازعوامل تعیین کننده انتخاب شهرستان بعنوان پایلوت کشوری می توان به رشد فرهنگی مردمان این دیار اشاره نمود ، زمانی که موضوع چندان تثبیت شده نبود مراجعه مردم جهت ثبت نام در طرح سلامت به مراکز درمانی در قیاس با استان و کشور تحسین برانگیز بود،

بی شک فرهنگ سازی از نحوه ی اجرای طرح مستلزم شناخت و آگاهی نسبی شهروندان ارجمند از جزئیات طرح می باشد به همین منظور در نظر است به فراخور نیاز مجموعه مطالبی تقدیم حضور گردد به امید آنکه مورد توجه علاقمندان واقع شود .

 فناوری اطلاعات و ارتباطات در تمامی بخش های اقتصادی و سیاسی و فرهنگی و امنیتی کشورها تحولات عظیمی را بوجود آورده است . یکی از این تغییرات در حوزه بهداشت و در مان است ، که سیستم‌های ذخیره اطلاعات بیمار، سیستم‌های اطلاعات دارویی، سیستم‌های پیگیری درمان، سیستم‌های درمان از راه دور و سیستم‌های پذیرش بیمار نمونه ای از این کاربردهاست .

بررسی خدمات ارائه شده در حوزه سلامت و بهداشت، به کمک فضای مجازی، مفاهیم جدیدی همچون دورا پزشکی  (Tele-Health) و خدمات سلامت همراه ( M-Health) و… را ایجاد می کند. بر این اساس ارائه خدمات بر پایه باند وسیع، deviceهای مختلفی را درگیر انتقال و رد و بدل کردن دیتا می کند . بیماران و پزشکان به وسیله تلفن همراه خود به پهنه ی گسترده ای از اطلاعات متصل می شود و با یکدیگر به تبادل اطلاعات می پردازند . هنگامی که بیمار نزد پزشک می رسد با ارائه کارت هوشمند خود به پزشک پرونده الکترونیکی خود را در اختیار پزشک قرار داده و پزشک نیز به وسیله دستگاه مخصوص، اطلاعات کارت را خوانش می کند .

نظام های سلامت الکترونیک

سازمان بهداشت جهانی در سال۲۰۰۳ ، سلامت الکترونیک را به عنوان “نفوذ فناوری اطلاعات وارتباطات به منظور اتصال ارایه دهندگان، بیماران و دولت ها؛به منظور آموزش و اطلاع رسانی به متخصصان خدمات بهداشت و درمان، مدیران و گیرندگان خدمات؛ به منظور برانگیختن نوآوری درارایه مراقبت و مدیریت سیستم بهداشتی و به منظور بهبود سیستم خدمات بهداشت و درمان است” تعریف می کند. در تعریف جامع تر سلامت الکترونیک شامل ارایه خدمات بهداشتی واطلاعات بهداشتی از طریق اینترنت و دیگر فناوری های تجارت الکترونیکی مرتبط است.

یکی از این موارد پرونده سلامت الکترونیک است .افزایش تخصص در مراقبت های بهداشتی و مهاجرت و سفر افراد(به هر دلیلی درمانی،کاری،سیاحتی و…) موجب افزایش تفکیک و فروپاشی مدارک و پرونده های بهداشتی سنتی شده است. پرونده الکترونیک سلامت در بر گیرنده ی اطلاعات مراقبت بهداشتی است که در طول حیات فرد به صورت الکترونیکی،باهدف پشتیبانی از مراقبت مستمر با کیفیت بهتر،آموزش و پژوهش ذخیره شده است. در واقع پرونده الکترونیک سلامت تمام عملکردهای یک پرونده سنتی را با کیفیت بهتر پوشش می دهد.

فعالترین کشورها در زمینه سلامت الکترونیکی در درجه نخست شامل کانادا، ایالات متحده آمریکا و انگلستان و در درجه دوم کشورهای اتریش، کوبا، فنلاند، فرانسه، آلمان، ایتالیا و چین میباشد.

همچنین بیشترین موضوعاتی که در بحث سلامت الکترونیکی در دنیا بر روی آنها سرمایه گذاری شده و برای پیشبرد آن برنامه ریزی شده است به ترتیب اولویت شامل موارد زیر میباشد:

در درجه اول پرونده الکترونیکی سلامت (EHR) و دوراپزشکی (Telemedicine)،

 در درجه دوم بحث آموزش و سیستم های نظارت بر بیماریها (DSS) و

 در درجه سوم نظام اطلاعات درمانگاهی (CIS) و استانداردهای تبادل اطلاعات

پرونده الکترونیکی سلامت مهمترین و اساسی ترین بخش سلامت الکترونیکی بوده که تقریباً در اکثر کشورهای مطرح بر روی آن کار شده است.همچنین موضوعات سلامت الکترونیکی که بر روی آنها در جهان اقدامات کمی صورت گرفته است به ترتیب شامل نظام اطلاعات فوریتهای پزشکی، سیستم های ثبت (بیماریهای خاص)، اصول و قوانین، نسخه الکترونیکی، نظام اطلاعات بیمه ای، نظام اطلاعات آزمایشگاهی، کارت هوشمند سلامت و نظام اطلاعات دارویی می باشد.

کارت هوشمند سلامت ، تاریخچه بیماری ها در جیب بیمار

امروزه پرونده سلامت بیماران در سیستم های رایانه ای ذخیره شده و به عنوان پرونده الکترونیک سلامت از آن یاد می شود که اطلاعات بهداشتی بیمار در تمام طول زندگی وی از زمان جنینی تا مرگ در آن ذخیره می شود.

کارت هوشمند سلامت به عنوان یکی از ابزارهای پرونده الکترونیکی سلامت شناخته می شود که نوعی کارت (Smart Card) به اندازه کارت اعتباری است و یک تراشه سیلیکونی در آن جای گرفته که حاوی اطلاعات شخصی و هویتی بیمار، تاریخچه پزشکی وی، داروهایی که اخیراً دریافت کرده، آلرژیها، واکسیناسیون، بیماری و سایر اطلاعات ضروری مورد نیاز تصمیمات پزشکی است . در حال حاضر استفاده از این کارت در کشورهای پیشرفته رایج شده و هر فردی یکی از این کارت ها را به همراه خود دارد .

در این کارت که در درمراکز اورژانس، بیمارستانها، مطبها، کلینیکها و داروخانه ها مورد استفاده قرار می گیرد، اطلاعات پزشکی، حیاتی و ضروری فرد نگهداری و ذخیره می شود تا در مواقع نیاز پزشکان بتوانند در اسرع وقت به اطلاعات هر بیمار دسترسی پیدا کرده و از آنها استفاده کنند. این کارتها به پزشکان و بیماران اجازه می دهند تا از مرحله کاغذ بازی عبور کرده و بسیار سریعتر به مراقبتهای اصلی بیمار می پردازند.

دوراپزشکی و ارتباط زنده و تصویری بیمار و پزشک

یکی از انواع خدمات سلامت الکترونیک دورا پزشکی است . تله مدیسین به دانش و ابزارهای ارتباطی گفته می‌شود که مراکز بهداشتی ـ درمانی و پزشک را به بیمار مرتبط می‌کند. در واقع تله مدیسین به کارگیری تکنولوژی الکترونیک و دیجیتال به منظور اعمال مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی از بیمارانی است که در نقاط دور از مرکز درمانی به سر می‌برند. برقراری شبکه تله مدیسین درمناطق وسیع و با تراکم جمعیتی کم و نیز در مناطق کوهستانی و سخت‌گذر خصوصاً در هنگام حوادث غیر مترقبه بسیار ضروری خواهد بود . همچنین کنترل بیماریهای مزمن ، تشخیص، درمان، کنترل، پیگیری و مشاوره و آموزش از دیگر مزایای این روشهاست.

معاینه از راه دور به کمک ارسال تصاویر رادیولوژی، ارسال سیگنال‌های حیاتی و گزارشهای متنی و صوتی شرح حال بیمار از یک سو و ارایه دستورات به صورت متن یا صوت و یا در مواردی خاص همچون جراحی از راه دور بصورت فرامین مکانیکی توسط پزشک، چرخه یک عملیات پزشکی از راه دور را تشکیل می‌دهد.

در این روش پزشک به وسیله دستگاه های مختلفی اطلاعات لحظه ای بیمار از قبیل علائم حیاتی، اطلاعات فشارخون، تست‌های تنفسی، اطلاعات نوار قلب ، صدای قلب، ریه، شکم و… را دریافت می کند و حتی از طریق تصاویر زنده می تواند رادیولوژی و ام.آر.آی، تصویر دهان و دندان گوش و تصویر بیماری‌های پوستی وی را مشاهده کند. در این روش ها تمام اجزای مرتبط با سلامت از قبیل بیمار با مرکز درمانی، مرکز درمانی با بیمارستان و نیز بیمارستان با بیمارستان تخصصی در ارتباط خواهد بود و حتی می توان قبل از رسیدن بیمار به بیمارستان و در آمبولانس، شرایط جسمانی از جمله ضربان قلب را به اطلاع بیمارستان رساند .

انواع خدمات پزشکی از راه دور به شرح زیر است :

۱.مشاوره از راه دور: در حال حاضر عمده‌ترین کاربرد این فناوری، مشاوره‌های پزشکی است که هم در ایران و هم درنقاط دیگر جهان به راحتی درحال انجام می‌باشد.

۲.آموزش الکترونیکی: در واقع آموزش از راه دور به کارگیری ابزارهای فنآوری اطلاعات درامرآموزش و تربیت می‌باشدکه از جمله فوایداین روش کاهش هزینه زمانی و هزینه اقامت و فضای آموزشی را می‌توان نام برد.

۳.پایش از راه دور: ارسال online و یا offline تصاویر پزشکی، سیگنال‌های حیاتی بیمار به صورت ویدئوکنفرانس، از روش‌های عمده پایش از راه دور است.

۴.ارائه خدمات پزشکی در خانه: بیش از همه افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و ناهنجاری‌های تنفسی مزمن به اینگونه مراقبت‌ها نیاز دارند.

۵.جراحی از راه دور: انجام جراحی پزشکی بدون تماس مستقیم پزشک با بیمار در طول عمل است این جراحی می‌تواند برای موارد مختلف از جمله کاربرد جراحی از راه دور در عمل قلب به روش‌های مختلفی انجام شود، که در روش رباتیک می‌توان کاربرد بیشتری از فناوری اطلاعات را مشاهده کرد.

۶. تصویربرداری از راه دور : تکنولوژی‌های عکس‌برداری نقش عمده‌ای در تشخیص، درمان و مرحله بهبودی دارند. اسکنرهای اولتراسوند، دوربین‌های کوچک مورد استفاده در جراحی مفاصل و وسایل تشخیصی، آزمایش‌های پاتولوژی و رادیولوژی و اسکن مغز تنها مواردی از تکنولوژی‌های عکس برداری هستند که می‌توان به وسیله طب از راه دور آنها را انجام داد.

منبع: pavehpress

همچنین بخوانید:

اینترنت اشیا در زمینه مراقبت از سلامت چه نقشی دارد؟

اطلاعات پرونده الکترونیک سلامت حاوی چیست؟

آشنایی با پاتولوژی دیجیتال