حسگرهای حرکتی و کنترل بیماری پارکینسون

در میان چالش‌هایی که بیماران مبتلا به پارکینسون با آن روبرو هستند، وضعیت خاموش و روشن دارو (medication on-off) و در نتیجه بازگشت لرزش دست و پا برای آن‌ها بسیار آزاردهنده است. برخی از بیماران با وجود مصرف دارو برای بیماری پارکینسون دچار حالت خاموش و روشن می شوند یعنی با مصرف دارو علایم بیماری کاهش می‌یابد اما پس از مدتی و قبل از مصرف دوز بعدی دارو، لرزش دست و پا باز می‌گردد. پژوهشگران دانشگاه فلوریدا آتلانتیک (Florida Atlantic University) به سرپرستی پروفسور بهناز قرآنی (Behnaz Ghoraani) سامانه‌ای توسعه داده‌اند که با اتصال حسگرهای حرکتی به بدن بیمار پارکینسون، می‌توانند وضعیت لرزش دست و پای آن‌ها را در طول مصرف دارو کنترل کنند.

بیماری پارکینسون یا PD همان لرزش در وضعیت استراحت است که شیوع آن بیشتر در سنین پیری است. ارتعاش و لرزش دست و پا در حالت استراحت، کندی حرکات، سختی و خشک شدن دست و پا و بدن و نداشتن تعادل و عدم توانایی صحبت کردن به صورت روشن و واضح از علایم این بیماری به شمار می‌آیند. حالت روشن و خاموش دارو در بسیاری از بیماران قابل پیش‌بینی نیست و ممکن است به صورت تصادفی پیش بیاید. برای حل این مشکل، طبق گزارش‌های خود بیماران از زمان‌های حالت خاموش و روشن و انجام معاینه‌های دوره‌ای در درمانگاه‌ها، پزشک به کنترل بهتر این شرایط کمک می‌کند. یکی از معایب این روش، دقیق نبودن گزارش‌های خود بیماران است. همچنین روش معاینه حضوری برای بیمارانی که از مراکز درمانی دور هستند مثل مناطق روستایی ممکن است کاربردی نباشد.

 Murtadha D. Hssayeniدانشجوی دکترا، Lillian Boettcher دانشجوی رشته‌ی علوم رایانه و بهناز قرآنی (Behnaz Ghoraani) استاد دانشگاه فلوریدا آتلانتیک (Florida Atlantic University) با توسعه‌ی سامانه‌ای شامل حسگرهای پوشیدنی حرکتی مدل KinetiSense و اتصال آن به مچ دست و مچ پای بیماران، در تلاش هستند مشکل خاموش و روشن دارو را حل کنند. حسگر حرکت (Motion sensor) لرزش دست و پای بیمار را آشکار می‌کند. با کمک حسگرهای حرکتی بر بدن بیمار در طول کارهای روزمره، داده‌ی حسگرها جمع‌آوری و پردازش می‌شود. داده‌ها دوره‌ی خاموش و روشن دارو و بازگشت لرزش دست و پا را برای هر بیمار مشخص می‌کنند.

سامانه‌ی حسگرهای حرکتی برای ۱۹ بیمار پارکینسون مورد آزمایش قرار گرفت. الگوریتم‌های به کار رفته در سامانه به صورت جداگانه برای هر بیمار آموزش داده شد. سامانه توانست برای هر بیمار زمان پاسخگویی به دارو را با دقت ۹۰٫۵ درصد شناسایی کند. با کمک سامانه‌ی حسگرهای حرکتی، داده‌های مطمئن و دقیق از شرایط بیمار پارکینسون جمع‌آوری و پردازش می‌شود و در نتیجه زمان شروع و پایان فاز علایم بیماری را نشان دهد. این سامانه در آینده به بهبود وضعیت بیماران پارکینسون و کنترل بیشتر پزشکان بر شرایط بیمار بسیار کمک خواهد کرد. یافته‌های این پژوهش در مجله‌ی “Medical Engineering and Physics” منتشر شده است.

بالا