آینده مراقبتهای بهداشتی و سلامت درست در مقابل چشمان ما و عمدتاً از طریق فناوری‌های دیجیتال همچون هوش مصنوعی، واقعیت مجازی و افزوده، چاپ سه بعدی، رباتیک و یا فناوری نانو در حال شکل‌گیری است. ما باید با آخرین تحولات آشنا شویم تا بتوانیم مسیر فناوری را کنترل کنیم.
جسور، کنجکاو و آگاه باشید!
آیا می‌ترسید که ربات‌ها کار پرستاران، پزشکان و دیگر متخصصان مراقبتهای بهداشتی را انجام دهند؟ آیا می‌ترسید که هوش مصنوعی در عرض چند سال کنترل جهان را در دست بگیرد؟ آیا کابوس این را دارید که کودکان و بزرگسالان معتاد به واقعیت مجازی شوند و در دنیای رؤیایی مجازی زندگی کنند؟ آیا شما از آزمایش ژنتیک واهمه دارید چون ممکن است روز مرگ شما را نشان دهد؟ این‌ها همه نیمی از حقیقت، اخبار جعلی و سایر موارد متفرقه تخیلی هستند. با این حال همه یک چیز مشترک دارند، ترس از مکان ناشناخته‌ای به نام آینده و آنچه که ممکن است برای ما اتفاق افتد.
مهم نیست که چقدر آینده ممکن است ترسناک باشد. در حال حاضر به نظر می‌رسد، ما نمی‌توانیم پیشرفت فناوری را متوقف کنیم. و دیر یا زود متوجه خواهیم شد که تمام زمینه های زندگی ما بوسیله فناوری‌های مختلف دیجیتال دگرگون شده‌اند. بنابراین وظیفه ما در حال حاضر، مواجهه با تردیدها در مورد آینده است تا فناوری‌ها را با ذهن باز جهت داده و دنیای در حال تغییر را تا حد ممکن با دانش مهیا کنیم.
فناوری و انسان دست در دست هم برای مراقبتهای بهداشتی بهتر
این تنها راه پیش رو است. فناوری می‌تواند به تنهایی تلاش کند و زندگی ما را بهبود بخشد، اگر ما بر روی شانه‌های آن بایستیم و همیشه (دست کم) دو قدم جلوتر از آن باشیم. اگر به این قانون پایبند باشیم، همکاری بین مردم و فناوری می‌تواند دستاوردهای بزرگی را به همراه داشته باشد.
در پزشکی و مراقبتهای بهداشتی، فناوری دیجیتال می‌تواند سامانه‌های بهداشتی نامطلوب را به سامانه‌های مطلوب تبدیل کند، روابط بین متخصصان پزشکی و بیماران را همسان سازد، راهکارهای ارزان‌تر، سریعتر و مؤثرتری برای بیماری‌ها ارائه دهد و به سادگی منجر به وجود آمدن افراد سالم‌تر در جوامع سالم‌تر شود. فناوری می‌تواند در نبرد ما در برابر سرطان، ایدز و ابولا پیروز شود.
بیایید نگاهی داشته باشیم به ده فناوری که مراقبتهای بهداشتی را دگرگون می‌سازد!
1) هوش مصنوعی
هوش مصنوعی این توانایی را دارد که به طور کامل خدمات بهداشتی را دوباره طراحی کند. الگوریتم‌های هوش مصنوعی قادر به استخراج پرونده‌های پزشکی، طراحی برنامه‌های درمانی یا ایجاد داروها سریعتر از هر مدعی فعلی در چارچوب مراقبتهای بهداشتی از جمله هر متخصص پزشکی می‌باشد. استارت‌اپ Atomwise از ابررایانه‌ها استفاده می‌کند تا درمان را از یک پایگاه داده ساختارهای مولکولی استخراج کند. این استارت‌آپ سال گذشته یک جستجوی مجازی برای داروهای موجود و ایمن که می‌توانست برای طراحی دوباره درمان ویروس ابولا استفاده شود را راه‌اندازی کرد. آنها دو دارو که توسط فناوری هوش مصنوعی این شرکت پیش بینی شده بود را کشف کردند که می‌تواند احتمال ابتلا به ابولا را کاهش دهد. اگر استفاده از هوش مصنوعی به چنین کشفیات شگفت انگیزی منجر شود، تصور کنید که چه افق‌هایی برای انسانیت باز می‌شود!
2) واقعیت مجازی
واقعیت مجازی زندگی بیماران و پزشکان را به طور یکسان تغییر می‌دهد. در آینده، شما ممکن است در حالی که روی تخت بیمارستان زیر تیغ جراحی هستید به ایسلند و یا حتی خانه خود سفر کنید. آزمایشگاه‌های Embodied با استفاده از فناوری واقعیت مجازی برنامه «ما آلفرد هستیم» را ایجاد کرده است تا به دانشجویان جوان پزشکی نشان دهد پیر شدن چگونه است. هر کس می‌تواند به مدت 7 دقیقه آلفرد(Alfred) فرضی باشد و احساس یک فرد 74 ساله با اختلالات شنوایی وبینایی را تجربه کند. هدف نهایی توسعه دهندگان این است که قطع ارتباط بین پزشکان جوان و بیماران مسن به دلیل اختلاف سنی بسیار آنها را حل کنند. زمانی که پزشکان بتوانند همه چیز را از دیدگاه بیماران ببینند، تقویت همدلی بین پزشکان و بیماران بسیار آسان‌تر می‌شود.
3) واقعیت افزوده
واقعیت افزوده از دو جهت با واقعیت مجازی متفاوت است: کاربران ارتباط با واقعیت را از دست نمی‌دهند و اطلاعات را به همان سرعتی که امکان پذیر است به نمایش درمی‌آورد. با این ویژگی‌های متمایز، واقعیت افزوده قادر به تبدیل شدن به یک نیروی محرک در آینده پزشکی است، هم برای ارائه دهندگان خدمات سلامت و هم دریافت کنندگان این خدمات.
در مورد متخصصین پزشکی، ممکن است به دانشجویان پزشکی کمک کند تا برای عمل جراحی واقعی آمادگی بیشتری داشته باشند و همچنین جراحان را قادر می‌سازد تا توانایی‌های خود را افزایش دهند. برای نمونه، Medsights Tech یک نرم افزار توسعه داده است تا امکان استفاده از واقعیت افزوده برای بازسازی دقیق سه بعدی تومورها را آزمایش کند. در مورد بیماران، واقعیت افزوده ممکن است به آنها کمک کند علائم خود را دقیق‌تر توصیف کنند و یا شرکت‌های دارویی ممکن است اطلاعات بیشتری در مورد دارو به بیماران ارائه دهند.
4) ردیاب‌ها، پوشیدنی‌ها و حسگرهای مراقبت بهداشتی
به این دلیل که آینده پزشکی و مراقبتهای بهداشتی به طور مستقیم با توانمند سازی بیماران و همچنین افرادی که از طریق فناوری از سلامت خود مراقبت می‌کنند، در ارتباط است نمی‌توان ردیاب‌ها، پوشیدنی‌ها و حسگرهای بهداشتی را از این فهرست حذف کرد. آنها دستگاه‌های عالی هستند تا با استفاده از آنها اطلاعات بیشتری در مورد خودمان بدست آوریم و کنترل زندگی را به ما بازگردانند.
مهم نیست که شما می‌خواهید وزن خود را مدیریت کنید یا سطح استرس، توانایی شناختی شما خوب است یا مایل به دستیابی به حالت مطلوب و پر انرژی باشید، شما می‌توانید با پوشیدنی‌هایی نظیر فیت بیت برای ردیابی تناسب اندام، Pebble Time و Sleep As Android برای ردیابی خواب و یا از سر بند Muse برای بهبود مدیتیشن استفاده کنید.
5) اسکنر قابل حمل پزشکی
هنگام بحث درمورد ابزارها و راهکارهای فوری، رؤیای بزرگ هر متخصص مراقبتهای بهداشتی داشتن یک دستگاه قدرتمند و همه جانبه است که بتواند هر بیماری را تشخیص داده و آن را تجزیه و تحلیل کند. این رؤیا حتی اگر تنها روی صفحه نمایش باشد، به عنوان اسکنر قابل حمل پزشکی (tricoder) در Star Trek محقق شد. هنگامی که دکتر McCoy اسکنر خود را در دست گرفت و یک بیمار را اسکن کرد، این دستگاه قابل حمل و دستی بلافاصله علائم حیاتی، دیگر پارامترها و تشخیص خود را ذکر کرد.
اگرچه در حال حاضر محصولات موجود مانند (Viatom CheckMe) کمی از tricorder فاصله دارند، اما به زودی به آن دست پیدا خواهیم کرد. برای نمونه میکروسکوپ‌های با قدرت بالا را به همراه گوشی‌های هوشمند خواهیم دید که نمونه ها و تصاویر ضایعات پوستی را تجزیه و تحلیل می‌کنند. حسگرها می‌توانند ناهنجاری‌های DNA را پیدا کنند یا پادتن‌ها و پروتئین‌های خاص را تشخیص دهند. یک دماغه الکترونیکی، پروب فراصوت یا تقریباً هر چیزی را می‌توانیم به گوشی هوشمند متصل کنیم و ویژگی‌های آن را تقویت کنیم. و ما باید برای آن آماده باشیم!
6) توالی ژنوم
پروژه توالی کل ژنوم انسان برای دولت ایالات متحده حدود 2.7 ملیارد دلار هزینه داشت که این مبلغ هنگفتی است. به ویژه اگر در نظر داشته باشید که در ژانویه 2017 غول DNA، شرکت Illumina، از دستگاه جدیدی رونمایی کرد که گفته می‌شود روزی ژنوم كل شما را با كمتر از 100 دلار تعیین می‌کند. این بدان معنی است که ممکن است روزی یک آزمایش ژنتیک ارزان‌تر از یک آزمایش خون عمومی (که بین 10 تا 150 دلار متغیر است) باشد و این دیوانه کننده است!
آزمایش ژنتیک پتانسیل بسیاری دارد. شما می‌توانید اطلاعات ارزشمندی درباره حساسیت دارویی خود، شرایط پزشکی و یا حتی وضعیت خانوادگی خود بدست آورید. افزون بر این، در حال حاضر زمینه‌های مختلفی وجود دارد که از مزایای توالی ژنوم نظیر نوتریژنومیک، زمینه بین رشته‌ای تغذیه، رژیم غذایی و ژنومیک استفاده می‌کنند. برخی از شرکت‌ها همچون استارت‌آپ Habit که در کالیفرنیا مستقر است، بر مبنای کدهای ژنتیکی رژیم‌های شخصی ارائه می‌دهد. یا عملکرد شرکت Athletigen Technology Inc واقع در نوا اسکوشیا در زمینه ورزش و ژنومیک را در نظر بگیرید. هدف این شرکت استفاده از اطلاعات DNA ورزشکاران برای بهبود عملکرد، سلامت و ایمنی آنها است.
7) انقلاب در توسعه دارو
در حال حاضر روند توسعه داروهای جدید بیش از حد طولانی و گران است. با این حال راه‌هایی برای بهبود آن از هوش مصنوعی تا روش‌های سازمانی بهتر وجود دارد. انقلابی‌ترین آنها مفهومی به نام درون رایانه‌ای یا In Silico است. در این روش از شبیه‌سازی رایانه‌ای فردی برای توسعه یا ارزیابی منظم یک محصول، دستگاه یا مداخله دارویی استفاده می‌شود.
در حالیکه شبیه‌سازی آزمایش‌های بالینی با فناوری و درک زیست شناسی فعلی امکان‌پذیر نیست، انتظار می‌رود که پیشرفت آن مزایای بیشتری نسبت به تجربیات بالینی درون تنی (in vivo) داشته باشد. تصور کنید ما بتوانیم هزاران داروی جدید را روی میلیاردها مدل بیمار مجازی در عرض چند دقیقه آزمایش کنیم؟ ممکن است در آینده نزدیک به این مرحله برسیم.
8) فناوری نانو
ما در آغاز عصر نانوپزشکی زندگی می‌کنیم. نانوذرات و نانودستگاه‌ها به زودی به عنوان سامانه‌های دقیق تحویل دارو، ابزارهای درمان سرطان یا جراحی‌های کوچک عمل خواهند کرد.
برای نمونه، پژوهشگران مؤسسه ماکس پلانک ربات‌های کوچکی (کوچکتر از یک میلیمتر) که به طور معجزه آسایی از طریق مایعات بدن شنا و حرکت می‌کنند را آزمایش کرده‌اند. از این ربات‌ها برای تحویل دارو یا دیگر کمک‌های پزشکی استفاده می‌شود. این میکروربات‌ها برای شنا کردن از طریق مایعات غیر نیوتنی، مانند جریان خون، در اطراف سیستم لنفاوی و یا از طریق ماده چسبناک روی سطح چشم طراحی شده‌اند.
9) رباتیک
یکی از هیجان انگیز‌ترین و سریع‌ترین زمینه‌های رشد خدمات بهداشتی، رباتیک است. وسعت تحولات از جانب ربات‌ها از ربات‌های جراح است تا ربات‌های ضد عفونی کننده و یا اسکلت‌های بیرونی. افراد معلول یا بیماران مبتلا به سکته مغزی و آسیب نخاعی با کمک اسکلت‌های بیرونی می‌توانند دوباره راه بروند. همچنین این دستگاه‌ها می‌تواند قدرت افراد را افزایش دهد به طوری که به یک پرستار توانایی بلند کردن یک بیمار سالمند را می‌بخشد.
برخی از ربات‌ها می‌توانند به عنوان یک شریک اجتماعی به منظور کاهش تنهایی و یا درمان مشکلات روحی کمک کننده باشند. ربات‌های Jibo، Pepper، Paro و Buddy همه نمونه‌های موجود هستند. برخی از آنها حتی حسگر لمسی، دوربین و میکروفن دارند. بدین ترتیب صاحبان آنها می‌توانند با آنها تعامل کنند، از آنها بخواهند یک کنسرت عالی برای آن شب پیدا کنند یا تنها داروهای آنها را یادآوری کنند.
10) چاپ سه بعدی
فهرست اشیایی که با موفقیت به صورت سه بعدی چاپ شده اند، نشان می‌دهد پتانسیل این فناوری برای آینده نزدیک پزشکی مناسب است. در حال حاضر دست کم 12 راه وجود دارد که می‌توان از چاپ سه بعدی در مراقبتهای بهداشتی از چاپ بافت تا عروق خونی و استخوان و پوست مصنوعی استفاده کرد.
هم اکنوم شما می‌توانید یک چاپگر سه بعدی را در هر گوشه‌ای از جهان پیدا کنید. آزمایشگاه‌های Not Impossible در ونیز کالیفرنیا چاپگرهای سه بعدی را به سودان برده است، جایی که بسیاری از افراد در هرج و مرج جنگ اندام‌های خود را از دست داده‌اند. بنیانگذار این سازمان، مایکل ابلینگ، به مردم محلی استفاده از این ماشین آلات و ایجاد اندام‌های ویژه بیمار را آموزش می‌دهد.