نسخه نویسی الکترونیکی یکی از فواید به‌کارگیری تخصص‌های فناوری اطلاعات در حوزه پزشکی و درمان است. اجرای طرح نسخه الکترونیکی که از سال ۹۵ در کشور آغاز شده است، طی سال‌های گذشته رواج بیشتری یافته و اکنون به مصوبه‌ای لازم‌الاجرا تبدیل شده است
کسی را سراغ دارید که برای دارو نگرفتن به مطب پزشک برود؟ احتمالاً خیر. داروها نقشی اساسی در مدیریت درمان بیماران دارند، به‌ویژه بیماران سرپایی. از آلرژی فصلی تا بیماری‌های مزمن، داروها تأثیری مهم بر روند درمان می‌گذارند. تا پیش از این، در سراسر دنیا مرسوم بود که پزشک، داروها را روی تکه کاغذی می‌نوشت و پس از تحویل نسخه به داروخانه محله، داروها به ما تحویل داده می‌شد؛ همه پذیرفته بودیم که باید در صف انتظار بنشینیم، البته اگر خوش‌شانس باشیم و صندلی خالی گیرمان بیاید ؛ یک‌بار در مطب و یک‌بار در داروخانه.
اگر نسخه ناخوانا بود، انتظار برای تماس داروخانه با مطب پزشک هم اضافه می‌شد . البته در روزهای زندگی با کرونا، این انتظارها با خطر بالقوه‌ای نیز همراه است. اما در سال‌های اخیر، گزینه جدیدی جایگزین این روند قدیمی‌شده است: نسخه‌نویسی الکترونیکی
ویژگی اصلی این نوع نسخه‌نویسی، مبادله الکترونیکی نسخه میان پزشک و توزیع‌کننده دارو است که می‌تواند فرایند نسخه‌نویسی را با دقت بیشتر همراه کند، خطاهای پزشکی ناشی از نسخه‌نویسی کاغذی را کاهش و ایمنی دارودرمانی را افزایش دهد. این شکل نسخه‌نویسی گامی است در جهت به‌کارگیری بیشتر و بهتر فناوری مطالعات در حوزه سلامت. در کنار فناوری‌های دیگری مانند پرونده الکترونیکی سلامت، نسخه‌نویسی الکترونیکی ابزاری است برای ارتقای مراقبت از بیمار و مدیریت داروهای کنونی و پیشین او. باوجود پرونده الکترونیک سلامت، پزشک شما به تاریخچه‌ای کامل از داروهایی که تا پیش از آخرین مراجعه خود به او مصرف کرده‌اید، دسترسی خواهد داشت و این مطالعات بر میزان موفقیت درمان اثر می‌گذارد و هزینه‌های درمان را نیز کاهش می‌دهد.
بیمه شدگان تامین اجتماعی با الکترونیکی شدن نسخه می توانند بدون وجود دفترچه و تنها با کد ملیشان ویزیت شده و نسخه برایشان نوشته شود و دیگر نیازی به نسخه خطی ندارند. بر اساس این طرح تمام کلینیک ها داروخانه ها ومراکز درمانی بدون درخواست دفترچه شما و تنها با کد ملی شما خدمات رسانی می کنند.این نوع نسخه توسط پزشکان بصورت الکترونیکی نوشته می شود. بیماران می توانند اطلاعات سلامت و پرونده خود را از طریق شبکه ملی داده ها با استفاده از شناسه الکترونیک مشاهده کنند. همچنین امکان درخواست تجدید یا تکرار نسخه به مراکز مراقبتی یا داروخانه وجود دارد و بازپرداخت نسخه نیز از طریق سیستم نسخه نویسی الکترونیک امکان پذیر است.
نوع نسخه‌های پزشکی همواره یکی از چالش ها و دغدغه هایی بوده که نظام سلامت تلاش کرده در مسیر اصلاح آن گام بر دارد. این در شرایطی است که روزانه میلیون ها نسخه دارویی در کشور تولید و برای نسخه پیچی به داروخانه ها می‌رود. تولید فیزیکی این برگه‌ها و نسخه پیچی آن در داروخانه ها یا مراکز پاراکلینیک می‌تواند در همین دوران شیوع ویروس کرونا منجر به انتقال بیماری شود. به همین دلیل است که ضوابط قانونی برای الکترونیکی شدن خدمات سلامت در این دوران با سرعت بیشتری پیش رفته و می‌توان گفت که نسخه‌های پزشکی در همین دوران با الکترونیکی شدن، عاقبت به خیر می‌شوند.
نسخه الکترونیکی توسط پزشک تجویز شده و کد رهگیری به بیمار ارائه می‌شود. بیمار با ارائه کد ملی یا کد رهگیری خود به داروخانه یا مرکز پاراکلینیک می‌تواند دارو یا خدمات مربوطه را بر اساس تجویز پزشک دریافت کند. دریافت خدمات با پوشش بیمه‌ای به شرطی است که بیمار دارای بیمه باشد و البته هنگام نسخه نویسی، پوشش بیمه‌ای بیمار به صورت آنلاین بررسی می‌شود.
ثبت تمام راهنما‌های مصرف دارو به صورت برچسب الکترونیکی
از این پس روی نسخه های بیماران برچسب هایی به صورت الکترونیکی چسبانده می شود و دستور دارویی هم برای آنها لحاظ می شود و دیگر مانند گذشته نیست که با خودکار روی دارو دستور آنها نوشته شود. همچنین تداخل دارویی با الکترونیکی شدن خدمات به صفر می رسد.
ثبت سوابق دارویی بیمار با نسخه الکترونیکی
با اجرای نسخه الکترونیک حتی سابقه مصرف دارویی بیماران نیز مشخص می شود؛ زیرا ممکن است یک بیمار در طول یک هفته به چند پزشک مراجعه کند و به این ترتیب پزشکانی که این فرد بیمار را ویزیت می کنند، می دانند که در نسخه های قبل چه داروهایی را مصرف کرده است.
چه بخش‌هایی عضو طرح نسخه الکترونیک هستند؟
طبق اعلام سازمان تأمین اجتماعی کشور، در حال حاضر کلیه مطب‌های پزشکی، دندان‌پزشکی، درمانگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها، داروخانه‌ها و مراکز فیزیولوژی و رادیولوژی به امکان نسخه الکترونیک دسترسی دارند. این بخش‌ها از طریق ثبت‌نام در وب‌سایت سازمان تأمین اجتماعی، می‌توانند از این طریق به مراجعان و بیمارانشان خدمت‌رسانی کنند.
در صورت قطع برق یا اینترنت، یا مراجعه به پزشکی که طرف قرارداد بیمه نیست چه می‌شود؟
نگرانی از قطع اینترنت یا برق، از جمله موانعی است که سر راه اجرای کامل طرح نسخه الکترونیک قرار گرفته است.همچنین در مواردی بیماران به پزشکانی مراجعه می‌کنند که طرف قرارداد بیمه نیستند. تا پیش از اجرای این طرح معمولاً روال به این صورت بود که پزشک نسخه را روی دفترچه بیمه می‌نوشت، اما هزینه ویزیت را به صورت آزاد محاسبه می‌کرد.
در این طرح جدید پزشکانی که طرف قرارداد بیمه نیستند، نسخه را با ذکر نام و کد ملی بیمار روی سربرگ کاغذی خود می‌نویسند. سپس بیمار به داروخانه مراجعه کرده و داروخانه مورد نظر می‌تواند با استعلام در سایت، هزینه دارو را به صورت بیمه‌ای یا آزاد محاسبه کند.
امکان مشاهده سوابق و شرح درمان
نسخه الکترونیک قابلیت دیگری را در اختیار بیمار و پزشک او قرار می‌دهد که مشاهده سوابق درمان‌های بیمار است. در واقع دفترچه بیمه الکترونیک وضعیت سلامتی بیمار را به صورت جامع ثبت کرده، دوره‌های درمان و داروهای تجویزی او را فهرست می‌کند و در مواقع بیماری‌های بعدی، پزشک می‌تواند به صورت دقیق‌تری اقدام به تجویز دارو و انجام فرآیندهای درمانی کند. همچنین در این روش جدید از تداخل‌های دارویی هم جلوگیری می‌شود.
همچنین بخوانید:
چرا تحول سلامت دیجیتال مهم است؟
هر آنچه از تله مدیسین باید بدانیم
آشنایی با چشم اندازهای سلامت همراه