توانبخشی از راه دور (بخش دوم)

گفتاردرمانی از راه دور

بیش از 30 سال است که گفتاردرمانی از راه دور به عنوان یک جایگزین موثر برای مواقعی که هیچ گفتاردرمانگری در دسترس نیست ، مفید تشخیص داده شده است. با مدل گفتاردرمانی از راه دور می توان یک درمان بهتر از روشهای سنتی فراهم نمود و به خوبی می توان از این روش در مناطق محروم استفاده نمود. با استفاده از ابزار وب، گفتاردرمانی از راه دور می تواند بطور ایمن و موثر فراهم شود و از طریق کامپیوتر ، تلفن هوشمند و یا تبلت قابل استفاده باشد.

گفتاردرمانی از راه دور توسط عوامل زیر توسعه یافته است: افزایش تقاضا ، افزایش هزینه‏های درمان و مراقبت ، تغییرات اجتماعی و رشد سریع فن آوری.فواید گفتاردرمانی از راه دور شامل موارد زیر است: دسترسی عادلانه به خدمات ، بهبود کیفیت مراقبت ، و پیشرفت خودمدیریتی از طریق استمرار در مراقبت.

شواهد از  تاثیر مثبت توانبخشی از راه دور در موارد زیر حمایت می کند:اختلالات ارتباطی با منشا عصبی در بالغین ، اختلالات صوت‏، لکنت‏،‏اختلال بلع ، عمل جراحی برداشتن حنجره، اختلالات زبان و خواند در بچه‏ ها.

 

فن آوری های همزمان و غیر همزمان ممکن است در گفتاردرمانی استفاده شود.

 

چالشهای گفتاردرمانی از راه دور شامل اعتماد درمانگران ، آموزش وتعلیم ، قابلیت انتقال پروانه ومجوز کار حرفه ای ، بازپرداخت و ارزیابی اقتصادی است.برخی درمانگران به گفتاردرمانی حضوری و چهره به چهره عادت کرده اند و برای آنها سخت است که درمان چهره به چهره جای خود را به درمان ازراه دور بدهد. هر چند پتانسیل درمان از راه دور بالا است و می تواند درمان در محیط طبیعی زندگی را مهیا کند. درمانگران همچنین نگران افراد سالخورده هستند زیرا تطبیق و عادت به روش جدید برای افراد سالمند مشکل است. آموزش استفاده از فن آوریهای جدید به گفتاردرمانگران می تواند اعتماد آنها را به این روش درمان از راه دور جلب کند.

یکی از مسایل مهم در آمریکا در رابطه با پروانه کار است. گفتاردرمانگر باید مجوز کار در محل درمان درمانجو را داشته باشد که این قانون با پزشکی از راه دور سازگار نیست و لازم است قوانینی متناسب با این فن‏آوری وضع شود.

در زمینه ارزیابی‏های اقتصادی مطالعات خیلی کمی صورت گرفته است ولی در همین 2 مطالعه ای که انجام شده به صرفه بودن گفتاردرمانی از راه دور به وضوح قابل مشاهده است.

 

شنوایی شناسی از راه دور

شنوایی شناسی از راه دور یعنی ارائه خدمات شنوایی شناسی از فاصله دور با استفاده از فن آوری ارتباط از راه دور. شنوایی از راه دور نسبتا" جدید است و در دهه اخیر توسعه پیدا کرده است.  پیشرفت‏های شنوایی از راه دور امید بخش می باشد. برخی از کارهای شنوایی شناسی از راه دور عبارتند از: توانبخشی کاشت حلزون‏، انجام اتوسکوپی ویدیویی و

 

ارتباط غیر کلامی و توانبخشی از راه دور

ارتباط غیر کلامی در توانبخشی از راه دور، اهمیت زیادی دارد. مثال هایی از ارتباط غیر کلامی عبارتند از: پایش علایم حیاتی بیماران ، نشانه های جسمی بیماران (اعضا ، زیبایی و پوشش) ، لمس ، حرکات بدن ، مشخصات صورتی و... . هردو پیام های کلامی و غیر کلامی در فرآیند درمان مهم هستند. درمانگر هوشیار همیشه در حال جستجوی تضاد بین پیام های کلامی و غیر کلامی در طی جلسات درمانی می باشد.

 

مدیریت و اجرای یک برنامه موفق توانبخشی از راه دور

اجرای یک برنامه موفق توانبخشی از راه دور مستلزم برنامه ریزی دقیق اولیه و پایش مداوم اجزای برنامه می باشد. عناصر کلیدی یک برنامه موفق توانبخشی از راه دور شامل موارد زیر است : انتخاب فن آوری مناسب برای ارتباط از راه دور ،  مقدمه چینی محیطی ،  توجه به جنبه های تجاری و کسب و کار ، تامین نیروی انسانی و انتخاب درمانجو .

تامین و آموزش نیروی انسانی و درمانجو از اجزای مهم یک برنامه موفق هستند . نکته مهم دیگر داشتن یک برنامه خوب برای بازار یابی است به گونه ای که بتوان با درمانجویان و درمانگرانی که ممکن است از این برنامه سود ببرند ارتباط برقرار کرد.

 

 کاردرمانی از راه دور

در آمریکا، اخیرا" سلامت از راه دور در کاردرمانی نوزادان کاربرد پیدا کرده است. لازم است پژوهش و تلاش برای یافتن را ه حل‏هایی برای پیاده سازی فن‏آوری سلامت از راه دور در تمام جنبه‏های عملی کاردرمانی انجام پذیرد. در سلامت از راه دور در کاردرمانی موانعی وجود دارد که عبارتند از:

1-    محدودیت پوشش پهن باند در مناطق دورافتاده و روستایی

2-    مشکلات بازپراخت و بیمه

3-    پذیرش فن‏آوری کاردرمانی از راه دور توسط افراد ناتوان

4-    کمبود نیروی متخصص کاردمان

5-    کمبود پژوهش‏هایی که سودمندی خدمات ارائه شده توسط کاردرمانی از راه دور را تایید کنند

6-     مسائل امنیتی و محرمانگی

7-    کمبود انگیزه برای پیشرفت دادن کاردرمانی از راه دور

8-    مشکل عدم وجود پروانه بین ایالتی در رابطه با سلامت از راه دور و عدم امکان قابلیت انتقال پروانه کار

 

ارگونومی از راه دور

ارگونومی یا همان مهندسی فاكتورهای انسانی، علمی تركیبی است كه سعی دارد ابزارها، دستگاه ها، محیط كار و مشاغل را  با توجه به توانایی هایی جسمی ـ فكری و محدودیت ها و علائق انسانها، طراحی نماید. این علم با هدف افزایش بهره وری، با عنایت بر سلامتی، ایمنی و رفاه انسان در محیط، شكل گرفته است. همچنین این علم در تلاش است بجای متناسب سازی انسان با  محیط،  محیط را با انسان متناسب سازد. در این راستا،  سازمان بین المللی كار، واژه ارگونومی را به معنای  متناسب كردن كار و شغل برای انسان تعریف كرده است.

این علم برای طراحی و ساخت ابزار و سیستم های تولیدی از ساده تا پیچیده و بغرنج، حل مشكلات مربوط به تكنولوژی نوین، و حتی ابزار و وسائل زندگی روزمره، كاربرد دارد. امروزه، از طراحی یك ابزار ساده نظیر انبردستی ساده (از نظر نوع جنس، مصالح بكار رفته، اندازه دسته، نوع و تركیب پلاستیكی دسته آن و …)  و یا یك خودكار (از نظر قطر، اندازه، رنگ و …) گرفته تا طراحی یك سیستم تولیدی كامل، از ارگونومی استفاده می‌شود. عمدتاً زمینه‌هایی كه ارگونومی در آنها مطالعه و اقدام می‌كند، عبارتند از طراحی ابزار، وسائل، ماشین ها و تأسیسات به طرز صحیح و مطلوب،  طراحی روش انجام كار با توجه به بهترین نحوه اجراء و متناسب با سیستم عضلانی و ساختمان فیزیكی بدن انسان و با هماهنگی روانی میان افراد و محیط كار و ابزار كار، وضعیت صحیح قرار گرفتن بدن و حركات انسان حین انجام كار، شرایط فیزیكی مناسب در محیط كار با توجه به عواملی از قبیل دما، رطوبت، جریان هوا، ارتعاشات، سر و صدا، نور و روشنایی، گرد و غبار، تشعشعات و آلودگی های مختلف.

اگرچه ارزیابی ، مداخله و آموزش در ارگونومی به طور معمول بطور حضوری انجام می شود ولی روشهای توانبخشی از راه دور می توانند فرصتهایی برای انجام این خدمات بطور مجازی فراهم کنند. مداخلات ارگونومیک می تواند تاثیرسودمند بر بهبود سلامت کارگران و کارایی آنها داشته باشد اما دسترسی به متخصصان ارگونومی محدود است و همین امر مداخلات ارگونومیک را محدود می کند و همچنین اهمیت ارگونومی از راه دور را مشخص می کند.

 

توانبخشی از راه دور و پرونده الکترونیکی سلامت

در توانبخشی از راه دور یک سری خدمات توانبخشی شامل ارزیابی ، پایش ، پیشگیری ، مداخله ، نظارت‏، آموزش و مشاوره با استفاده از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی انجام می شود. یک جلسه توانبخشی از راه دور ممکن ضبط و ذخیره شود و به پرونده الکترونیکی سلامت ( به عنوان یک فرم ویدیویی یا صوتی) متصل  شود و می تواند در دسترس تیم ارائه دهنده خدمات توانبخشی باشد.

دادن آموزش های لازم بای تمام کاربران پرونده الکترونیکی سلامت ضروری است و در هنگام برنامه‏ریزی هر سیستم توانبخشی از راه دور و EHR باید به این موضوع توجه شود.

موضوع محرمانگی و امنیت خیلی مهم است.

 

اخلاق در توانبخشی از راه دور

كلمه اخلاق جمع كلمه خُلق به معنای خویهاست. این كلمه گاه به معنای عام به كار میرود و منظور از آن همه ویژگیهای درونی انسان اعم از خوب یا بد است؛ اما در اكثر موارد، واژه اخلاق به معنای خاص «رفتار و خصوصیات روحی و معنوی مثبت» استفاده میشود. از این رو، رفتار اخلاقی نیز رفتاری است كه مطابق با ارزشهای والای انسانی باشد. در زبان لاتین نیز دو كلمه morality و ethics، با اندك تفاوتی، هر دو به مفهوم اخلاق‌اند.   moralبه معنای «خلق و خوی راسخ در نفس» به كار میرود و واژه ethics در بحث از رفتار خوب و بد، درست و خطا و پاك و پلید انسان استفاده می شود .

اخلاق پزشكی مقوله ای است كه موضوع آن بررسی مجموعه آداب و رفتار پسندیده یا ناپسندی است كه صاحبان مشاغل پزشكی باید رعایت كنند .

اخلاق پزشكی فعالیتی تحلیلی است كه طی آن افكار، عقاید، تعهدات، رفتار، احساسات، استدلالها و بحثهای متعدد در حیطه تصمیم گیریهای اخلاقی در حرفه پزشكی، دقیق و انتقادی بررسی میشود و در موارد لزوم دستورالعمل‌هایی صادر میگردد. تصمیمات اخلاق پزشكی، در حوزه طبابت، مباحث بدیهی و ارزشها و در مجموع بایدها و نبایدها است.

قوانین اخلاقی ممکن است در برخی مسایل مربوط به مراقبت سلامت انسان ورود فن آوری را نپذیرد. در زمینه توانبخشی از راه دور لازم است قوانین اخلاقی رشد پیدا کند و کارهای پژوهشی زیادی انجام شود. مسائل توانبخشی از راه دور آنقدر پیچیده است که اصول فعلی اخلاق زیستی برای جابگویی به این مشکلات کافی نیست. مهمترین مساله ای که محققان و شاغلان توانبخشی از راه دور به آن پی برده اند مضوع امنیت و محرمانگی است.

 

سیستم ارزیابی دسترسی پذیری از راه دور

برای آنکه نتیجه توانبخشی موثرتر شود لازم است هم عملکرد فرد را بهبود دهیم و هم محیط را اصلاح کنیم. برای آنکه اسباب تحرک بطور موثر استفاده شود ، لازم است محیطهایی که این اسباب در آن استفاده می شود بطور فیزیکی در دسترس باشد. اصلاح محیط یک استراتژی مداخله ای مهم برای ارتقا کیفیت زندگی افراد ناتوان است اما دسترسی متخصصان برای اصلاح و تطبیق خانه محدود است. تلاشهای زیادی انجام شد تا یک RAAS سیستم ارزیابی دسترسی دور گسترش پیدا کرد. سیستمی که به کمک آن می توان انجام ارزیابی محیط (خانه) را راحت و با هزینه کمتر انجام داد. محققان دانشگاه پیتزبورگ  (VRTS )سیستم توانبخشی از راه دور با واقعیت مجازی را توسعه دادند که در این روش فن آوری VR واقعیت مجازی با مفاهیم توانبخشی از راه دور ترکیب می شود که محدودیتهای روش RAAS پیشین را کاهش داده است. این روش برای ارزیابی دسترسی محیط فیزیکی افراد دارای ویلچیر، بکارگیری تصویر دیجیتال و سه بعدی طراحی شده است. با پیشرفتهای سریع فن آوریهای اطلاعات ، روش RAAS محبوبیت جهانی پیدا خواهد کرد

واقعیت ‌مجازی یك واسطه انسان-كامپیوتر است كه محیط های واقعی را شبیه سازی كرده و امكان رویارویی با آن را برای كاربر فراهم می‌‌سازد. چنین سیستمی  مانند بررسی تصاویر سه بعدی  بر روی صفحه نمایش دوبعدی كامپیوتر، مشابه نگریستن از ورای كف شیشه‌ای یك قایق به درون آب است. در واقع مانند این است كه با پوشیدن یك دست لباس غواصی و فرو رفتن در آب، بدون خیس شدن، محیط اطراف را بازبینی كرد. 

این سیستم از نظر امور آموزشی و بهداشتی كاربردهای فراوانی در امور آموزش از راه دور و نـیــز پزشکی از راه دور دارد. بـه عنـوان مثـال جهـت آموزش جراحان قبل از عمل جراحی می توان با فراهم آوردن یك محیط مجازی، امكان انجام عمل جراحی بر روی یك بیمار مجازی را برای پزشك فراهم كرد.

امروزه از واقعیت مجازی در زمینه های گوناگون نظیر طراحی ساختمان ها و دكوراسیون داخلی توسط معماران ، كنترل از راه دور روبات ها ( سازمان ناسا ) آموزش و تمرین جراحی های مشكل توسط جراحان استفاده می شود . 

 

امیدهایی برای آینده

1-    در آینده میزان دسترسی به اینترنت بیشتر می شود و وسایل متعدد که بتوان به سهولت و در هر زمان به اینترنت متصل شد ، فراوان تر می شوند.

2-     تعداد افرادی که به اینترنت دسترسی دارند روز به روز بیشتر می شود.

3-    اینترنت و تلفن بی سیم به سرعت در حال گسترش و زیاد شدن است.

4-    تجهیزات فن آوری اطلاعات روز به روز ارزان تر می شون و خرید آن برای افراد ناتوان و متخصصان توانبخشی راحت تر می شود.

5-    رایانش ابری: این اصطلاح که در فارسی به رایانش ابری معروف است بر اساس تعاریف موسسه ملی فناوری و استانداردها، اینگونه تعریف شده: "رایانش ابری مدلی است که برحسب تقاضای شبکه، دسترسی آسان و فراگیر به مجموعه عظیمی منابع محاسباتی قابل تنظیم (همانند شبکه ها، سرورها، فضای ذخیره سازی، برنامه های کاربردی و سرویس ها) را به سرعت و بدون دخالت سرویس دهنده به راحتی ممکن می سازد." در گذشته شرکت های مختلف، تمامی نرم افزارهای خود را بر روی سرورها و میزبانهای خویش اداره می کردند و واضح است که این امر نیاز به صرف هزینه و حفظ و نگهداری شرایط در حالت ایده آل دارد. شما می توانید امکان استفاده از رایانش ابری را با ساخت نرم افزارهایی که نیاز به نصب بر روی سرورتان ندارند اما از منابع سرور استفاده می کنند فراهم کنید. شرکتهای بزرگی همچون گوگل، مایکروسافت و آمازون امکاناتی ساخته اند که چنین خدماتی را به شما ارائه می دهند. در سرویس دهی جدید شما برای سرور هزینه ای پرداخت نمی کنید بلکه پرداخت شما برای سی پی یو و دیگر منابعی است که نرم افزارتان از آن استفاده می کند، بنابراین مخارجتان کمتر خواهد شد و در هنگام نیاز می توانید به سرعت منابع مورد نیاز خود را ارتقا دهید. رایانش ابری می تواند تحول خوبی در ارائه خدمات توانبخشی بگذارد و خدمات موثر و ارزان تری در دسترس قرار دهد.

6-     گسترش آموزش های الکترونیکی : روز به روز آموزشهای از راه دور و الکترونیکی گسترش می یابد و تعداد زیادتری از افراد متقاضی شرکت در کلاسهای آموزشی از را دور میشوند. این امر می تواند به گسترش و جا افتادن توانبخشی از راه دور کمک کند.

7-    افزایش تعداد ویدیو کلیپ ها در اینترنت : روز به روز بر تعداد ویدیو کلیپها در اینترنت افزوده می شود که این امر می تواند فرهنگ استفاده از تماشای ویدیو کلیپ بر روی اینترنت را افزایش دهد. این موضوع می تواند به توسعه توانبخشی از راه دور کمک شایانی کند.

8-    فن آوری دسترسی خوکار : یکی از فن آوری های جدید دسترسی خودکار است که برای افراد دچار ناتوانی حسی مناسب می باشد. مثل زیر نویس خودکار بتا ورژن برای زیر نویس کردن خودکار فیلمها

9-    گسترش ویدیو کنفرانس : گسترش ویدیو کنفرانس می تواند موجب رابطه چهره یه چهره شود و تاثیر مطلوبی بر توانبخشی از راه دور دارد.

 

همچنین بخوانید:

توانبخشی از راه دور (بخش اول)

مزایای اینترنت اشیا در پزشکی

آشنایی با مزایای نسخه نویسی الکترونیک

 

بالا