استفاده از فن‌آوری‌های ارتباط از راه دور جهت ایجاد، ارتقاء، یا تسریع خدمات سلامت را Telemedicine می گویند كه به‌وسیله بانك‌های اطلاعاتی، مرتبط ساختن مراكز درمانی و تیم درمان یا انتقال اطلاعات تشخیصی محقق می‌شود .

پیرامون منشا تله مدیسین نظرات گوناگونی وجود دارد. شاید شروع تله مدیسین در سال 1920 باشد که از طریق علائم مورس بین بیمارستان ها و کشتی ها، توصیه های پزشکی رد و بدل می شد. برخی هم معتقدند که سرویسهای تله مدیسین پیش از اختراع تلویزیون وجود نداشته است و علت این امر اینست که در ابتدا تمرکز این فعالیت ها بر تشخیص و پیش بینی های فیزیکی امراض بود وتشخیص های فیزیکی معمولا نیازمند اطلاعات دیداری هستند .

پزشكی از راه دور یا تله مدیســین در حقیقت یك مفهوم عـــام است كه برای توصیف جنبه های متنوعی از مراقبت های پزشكی از راه دور بكار می رود . پزشكی از راه دور مهارتی است كه از ابزارهای چند رسانه ای بهره می برد و با استفاده از تعداد زیادی فنآوری روز ، نوعی استقلال از زمان و مكان در زمینه خدمات پزشكی بوجود می آورد که بالطبع استفاده از این ابزارها نیازمند مجموعه متفاوت و پرهزینه ای از زیرساخت های ارتباطی خواهد بود . تله مدیسین در جهت آموزش، تهیه بانك های اطلاعاتی بیماران، هوش مصنوعی و پشتیبانی مدیریت سیستم های درمانی نیز كاربرد دارد. اما آسان ترین كاربرد آن مشاوره الكترونیكی است كه به سادگی میسر می شود .

این تکنولوژی بیش از اینکه برای کشورهای برخوردار مفید باشد می تواند در کشورهای ضعیف تر کاربرد داشته باشد. در کشوری چون ایران که شبکه حمل و نقل کمتر توسعه یافته است و به دلیل وجود پراکندگی جمعیت در برخی نقاط از جمله مناطق کوهستانی و سخت گذر، و افزایش جمعیت سالخورده و یکسان سازی مراقبت های پزشکی دشوار است، تله مدیسین می تواند به تشخیص بهتر و سریعتر بیماری بیماران و گرفتن تصمیمات و صحیح تر در مورد درمان آنان، کاهش اتلاف وقت که در بعضی از بیماری های حیاتی است و کم کردن هزینه ها کمک کند.

پرونده الكترونیك بیمار

سلامت الکترونیک بر انتقال الکترونیکی اطلاعات بیماران در قالب پرونده الکترونیک استوار است و موفقیت در اجرای HER راه را برای سلامت الکترونیک هموار می کند  . دسترسی تیم درمانی به داده‌های بیمار در هر كجا، تحلیل درست و دقیق شركت‌های بیمه، ایجاد روندهای خودكار جهت اعلام حساسیت‌ها و تداخلات دارویی، یادداشت‌های بالینی، نسخه‌های الكترونیك، برنامه‌ریزی و ارسال درخواست به آزمایشگاه و دریافت نتایج از مواردی است که با اجرایی شدن پرونده الکترونیک بیماران امکان پذیر می شود.اما تغییر از پرونده های کاغذی به سمت ایجاد پرونده الکترونیک سلامت بر اساس سطوح مختلف و پیچیده صورت می گیرد. تعریف HER در درون سازمان، تعیین انتظارات مناسب از HER ، انتخاب آگاهانه و عاقلانه تکنولوژی و شرکای تکنولوژِی، پذیرش و مدیریت تغییر فرایندها و برنامه ریزی دقیق مراحل تبدیل و انتقال از فرایندهای دستی به فرایندهای الکترونیک، پنج گام مهمی هستند که سازمانهای مراقبت بهداشتی باید در راستای اجرای موفق پرونده الکترونیک سلامت به کار گیرند.

تله مدیسین و درمان

تیم‌های مجازی پزشكی شامل متخصصانی می‌شود كه به صورت مشترك بر روی بیماران با كمك وسایل ارتباطی دیجیتال، فرآیند تشخیص و درمان انجام می‌دهند. این متخصصان ممكن از نظر جغرافیایی، فرسنگ‌ها باهم فاصله داشته باشند كه با دادن كنترل ابزارهای طراحی رباتیك به پزشكان انجام می‌شود. رشد بی وقفه تكنولوژی و دسترسی همگانی به سیستم های ارتباطی و كامپیوتری، افق های جدیدی را در علم پزشكی گشوده است که غیر ممكن ها را ممكن می سازد

برای اولین بار عمل جراحی از راه دور با كمك ربات بر روی یك زن شصت و هشت ‪  ساله انجام گرفت در این عمل جراحی حدود هفت هزار كیلومتر بین تیم جراحی در نیویورك و بیمار بستری شده در بیمارستانی در شرق فرانسه فاصله وجود داشت. پزشك مستقر در نیویورك وسایل جراحی نهاده شده دراتاق عمل توسط ربات را کنترل می‌كرد و این عمل با استفاده از سیستم جراحی رباتیك به مدت پنجاه و چهار ‪ دقیقه به طول انجامید در این عمل بیمار بعد از یك هفته فعالیت عادی خود را از سر گرفت.

با وجود اینكه جراحی از راه دور فواید زیادی دارد مشكلاتی را نیز به دنبال دارد از جمله اینكه هر چه فاصله بین پزشك و بیمار زیاد شود سرعت ارتباط با تجهیزات و مانیتورها كمتر می‌شود و در چنین شرایطی ممكن است پزشكان درگیر یك تاخیر بیست و پنج ثانیه‌ای روی مانیتورها شوند كه همین ثانیه‌های اندك در شرایطی خاص برای بیمار حكم مرگ یا زندگی را خواهد داشت. همچنین موانع مهمی برای کار کردن این روش وجود دارد.این موانع شامل فاصله میان نیازهای بهداشتی وتکنولوژی ،مقاومت بیمار ،مقاومت درمانگر،محرمانه بودن وامنیت اطلاعات وسیستم مدیریت خدمات بهداشتی است.

تله مدیسین و چالش های حقوقی و اخلاقی

با فراگیر شدن پزشکی از راه دور سوالات زیادی درباره مسایل اخلاقی و حقوقی در این روش مطرح می شود که باید به آن پاسخ داد.

تله مدیسین نیاز به دسترسی پیشرفته به اطلاعات بالینی بیمار دارد و باید حمایت از مصونیت بیمار و محرمانه بودن اطلاعات وی در نظر گرفته شود. همچنین مسولیت خطاهای پزشکی ازدیگر ابهامات است چون ممکن است پزشک در آن کشور نباشد، تعهدات پزشکی نیز تعریف واضحی در این ساختار ندارد. مطمئنا به کارگیری این تکنولوژی نو که ساختار سنتی درمان را متحول می کند نیازمند تدوین مقررات اخلاقی و تعهدات پزشکی جدیدی است .

منبع: hospital-ir

همچنین بخوانید:

بیمارستان هوشمند، مطب هوشمند و پرونده پزشکی هوشمند

مشاوره دارویی از راه دور یا Telepharmacy چیست؟

بیمارستان هوشمند در مقابله با ویروس کرونا چه نقشی دارد؟