سلامت الکترونیک (E-Health) عبارتی است که امروزه زیاد به گوش می رسد و نسل جدیدِ خدمات سلامت همگی به سمت دیجیتال و الکترونیک شدن پیش می رود. اما سلامت الکترونیک دقیقا به چه معنی می باشد؟

در ابتدا عبارت سلامت الکترونیک تنها به خدمات اینترنتی سلامت اشاره می نمود، اما با گذر زمان تعاریف گسترده تر و جامع تری برای این عبارت در نظر گرفته شده است. امروزه سلامت الکترونیک به معنی تمام ارتباطات بین کامپیوتر و خدمات سلامت می باشد. E-Health شامل کاربرد اصول، راهکارها و فناوری های اطلاعات جهت بهبود وضعیت سلامتی جامعه و مدیریت فرایند ارائه ی خدمات سلامت در جهت افزایش تاثیر و قدرت ارتباط میان بیماران، پزشکان، کارفرمایان، آزمایشگاه ها، داروخانه ها، بیمه ها و … می باشد.حرف E در E-Health تنها به معنای الکترونیک نمی باشد، بلکه نشان دهنده ی ۱۰ ویژگی مهم سلامت الکترونیک است:

۱- اثربخشی (Efficiency) :

سلامت الکترونیک با کاهش انجام فرایند های تکراری، همانند تکرار آزمایشات و همچنین کاهش خطاهای پزشکی و تداخلات دارویی از طریق سیستم های تحلیل اطلاعات، اثر بخشی خدمات بهداشتی را افزایش می دهد.

۲- افزایش کیفیت مراقبت بهداشتی (Enhancing quality of care) :

با کاهش خطاهای انسانی و قابلیت به اشتراک گذاری اطلاعات سلامت بین ارائه دهندگان، مراکز درمانی قادر به ارائه ی خدمات درمانی و مراقبتی با کیفیت بالاتری خواهند بود.

۳- مبتنی بر شواهد (Evidence based):

خدمات و اقدامات درمانی باید مبتنی بر شواهد علمی و ثابت شده باشند. هیچ فرایند و اقدامی نمیتواند بر حسب احتمالات باشد و سلامت الکترونیک از مستند بودن این فرایندها اطمینان حاصل می کند.

۴- توانمند سازی بیماران و مشتریان (Empowerment of consumers and patients):

با ارائه ی اطلاعات پزشکی در پرونده ی الکترونیک سلامت، بیماران قادر به دسترسی به اطلاعات و آموزش های لازم در خصوص وضعیت سلامتشان به وسیله ی اینترنت می باشند و سلامت الکترونیک از این طریق درهای جدیدی به روی پزشکی مدرن و بیمار محور ایجاد می نماید.

۵- ترغیب رابطه ی نوین پزشک و بیمار (Encouragement):

سلامت الکترونیک ارتباط بیمار و ارائه دهندگان خدمات سلامت را وارد مرحله ی جدیدی می کند. به صورتی که تصمیمات با آگاهی و بر اساس اطلاعات مشترک بین بیمار و پزشک گرفته می شوند.

۶- آموزش (Education):

آموزش های پزشکی از جمله مهم ترین جنبه های سلامت الکترونیک می باشند. پزشکان و ارائه دهندگان خدمات سلامت از طریق منابع آنلاین آموزش های به روز را دریافت می کنند و بیماران نیز در خصوص وضعیت سلامتی شان و روش های پیشگیری و بهبود آموزش می بینند.

۷- قابلیت تبادل اطلاعات و ارتباطات (Enabling information exchange and communication):

با تعریف استانداردهای اشتراک گذاری داده ها، سلامت الکترونیک بستری جهت تبادل اطلاعات سلامت بیماران و ارتباط بین مراکز ارائه دهنده ی خدمات سلامت ایجاد می نماید.

۸- توسعه ی حیطه ی مراقبت های بهداشتی (Extending the scope of healthcare):

سلامت الکترونیک در حال از بین بردن محدودیت های فیزیکی ارائه ی مراقبت های بهداشتی می باشد. امروزه افراد می توانند از هر نقطه ی زمین به وسیله ی اینترنت به خدمات سلامت (از توصیه های درمانی تا اقدامات پیچیده تر) دسترسی داشته باشند.

۹- اخلاقیات (Ethics):

همانطور که گفته شد سلامت الکترونیک نوع جدیدی از ارتباط بیمار و پزشک را معرفی می کند و متعاقبا چالش ها و تهدیدهای جدیدی در زمینه ی اخلاقیات پزشکی از جمله اخذ رضایت آگاهانه، محرمانگی اطلاعات و برابری افراد در دسترسی به خدمات سلامت ایجاد می شود.

۱۰- برابری و عدالت (Equity):

از اهداف مهم سلامت الکترونیک ارائه ی خدمات مراقبت بهداشتی به همه ی گروه های جامعه و دسترسی برابر افراد به این خدمات می باشد. اما در حال حاضر واقعیت این است که این سلامت الکترونیک باعث ایجاد فاصله بین افرادی که به تجهیزات کامپیوتری و اینترنت دسترسی دارند و آن هایی که توانایی تهیه ی این امکانات را ندارند، شده است. این فاصله تنها با تعریف سیاست های جدید در زمینه ی برابری در دریافت خدمات سلامت به وسیله ی دولت ها از بین خواهد رفت.

ابزارهای E-Health

وب سایت های مراقبت سلامت(Web of care)

• مدیریت دانش سلامت(Health knowledge management)
• پرونده الکترونیک سلامت(Electronic health record)
• پرونده الکترونیک سلامت شخصی(Personal electronic health record)
• سیستم های نوبت دهی الکترونیک(E-booking)
• سیستم های پشتیبان تصمیم گیری(Decision support system)
• بیوسنسورهای پوشیدنی(Wearable biosensor)
• خانه های هوشمند(Smart E-home)

مزایای توسعه E-Health

• ایجاد ارتباط گسترده تر و پوشش جغرافیایی بیشتر
• شناسایی سریعتر بیماری ها
• معالجه و پیشگیری از بیماری ها
• افزایش تعامل بین پزشک و بیمار
• واکنش های سریع تر برای درمان
• ایجاد یک فضای رقابتی سالم بین عوامل و دست اندرکاران سلامتی
• ارائه خدمات سلامت مناسب تر و ایجاد ارتباط منطقی بین متخصصین و شهروندان بدون محدودیت های مکانی و زمانی
• کاهش هزینه های مستقیم درمان و هزینه های غیرمستقیم مانند هزینه ی رفت و آمد

سلامت الکترونیک با این ابزارهای نوآورانه به بهبود وضعیت سلامت جوامع مختلف کمک می کند و به صورت مداوم در حال ارتقاء و طراحی سیستم های هوشمند نوین می باشد.

منبع: hlife

همچنین بخوانید:

حفظ حریم خصوصی بیماران، پیش نیاز توسعه ی سلامت الکترونیک

بررسی کامل و جامع اینترنت اشیا در پزشکی

کاربردهای جالب اینترنت اشیا در حوزه درمان و سلامت چیست؟